ການຂະຫຍາຍພັນ

ການຂະຫຍາຍພັນ: ດ້ວຍ 6 ວິທີ ທີ່ນິຍົມໃຊ້ກັນ

ການກ້າແກ່ນ (Seedling):

ການຂະຫຍາຍພັນດ້ວຍແກ່ນສ່ວນຫຼາຍແລ້ວເພິ່ນມັກຈະເຮັດຫຼາຍວິທີເຊັ່ນ: ການກ້າໃສ່ໜານ, ການກ້າ

ໃສ່ກະບະ, ການກ້າໃສ່ເບົ້າ ແລະ ອື່ນໆ.

ໂດຍທົ່ວໄປຂັ້ນຕອນການຂະຫຍາຍພັນດ້ວຍແກ່ນປະກອບມີດັ່ງນີ້:

1. ຄັດເລືອກແກ່ນພັນທີ່ສົມບູນບໍ່ມີພະຍາດ.

2. ແຊ່ເມັດ ແລະ ແກ່ນພືດ 6 - 12 ຊົ່ວໂມງ ຫຼື 24 ຊົ່ວໂມງສໍາລັບແກ່ນທີ່ມີເປືອກແຂງ

3. ກຽມພາຊະນະ ຫຼື ໜານກ້າໃຫ້ເໝາະສົມກັບຂະໜາດ ແລະ ປະລິມານຂອງເມັດ.

4. ຫວ່ານ ຫຼື ຢອດເມັດລົງໃສ່ພາຊະນະ ຫຼື ໜານກ້າດ້ວຍຄວາມລະມັດລະວັງໃນການຕົກເຮ່ຍ.

5. ກວດກາຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍແລ້ວຫົດນໍ້າ ນໍາໄປໄວ້ສວນກ້າ ຫຼື ປອດຈາກສັດຕູພືດ

2. ການປັກຊໍາ (Cutting):

1.     ຄັດເລືອກແມ່ພັນທີ່ມີຍອດ ຫຼື ກິ່ງທີ່ແຂງແຮງສົມບູນບໍ່ມີພະຍາດແມງໄມ້.

2.    ໃຊ້ຄັດເຕີຕັດເອົາສ່ວນຍອດປະມານ 10 -20 ຊມ ຫຼື ນັບແຕ່ຍອດລົງມາສາມຂໍ່,ຖ້າພືດບໍ່ມີຍອດກໍ່ຕັດເອົາປະມານ 20 ຊມ ຫຼື ອາດຈະນັບຕາໃຫ້ມີສາມ ຫຼື ສີ່ຕາຈຶ່ງຕັດມາປັກຊໍາໄດ້.

3.    ການຕັດຄວນໃຫ້ມີປາຍເຈີ້ຍເປັນມູມ 45 ອົງສາ ເພື່ອປ້ອງກັນນໍ້າຄ້າງ, ກ່ອນຈະເຮັດການປັກຊໍາເຮົາຕ້ອງຕັດແຕ່ງໃບໃຫ້ເຫຼືອພຽງ 1 - 2 ໃບເພື່ອລຸດຜ່ອນການຄາຍນໍ້າຂອງພືດ.

4.    ຖ້າຫາກມີນໍ້າຢາເລັ່ງຮາກກໍ່ຍິ່ງເປັນການດີຫຼັງຈາກຕັດແຕ່ງແລ້ວກໍ່ນໍາມາຈຸ່ມນໍ້າຢາເລັ່ງຮາກປະໄວ້ປະມານ 15 ນາທີ ແລ້ວເຮັດການປັກຊໍາໄດ້ເລີຍ.

5.    ເວລາປັກຊໍາທີ່ດີຄວນເຮັດໃນຕອນເຊົ້າ ແລະ ຕອນແລງ.

6.    ວັດສະດຸປັກຊໍາທີ່ດີຈະປະກອບມີຂີ້ແກບເຜົາ 1 ສ່ວນ, ດິນປູກຝັງ 1 ສ່ວນ ແລະ ຝຸ່ນຄອກ 0,2 ສ່ວນ.

7.    ການປັກຊໍາອາດເຮັດໄດ້ທັງໃນເບົ້າ, ກະບະ ແລະ ໃນໜານ.

3. ການຕອນ ຫຼື ໂທມງ່າ (Air layering):

1.     ກຽມວັດສະດຸເຊັ່ນ ນໍາເອົາກາບພ້າວທີ່ບົດມາຕົ້ມນໍ້າປະມານ 6-24 ຊົ່ວໂມງ ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍ່ນໍາມາໃສ່ຖົງຢາງພະລາສະຕິກຂະໜາດ 4x 6 ນິ້ວແລ້ວມັດເປັນຖົງປະໄວ້.

2.    ຄັດເລືອກງ່າທີ່ບໍ່ນ້ອຍ ຫຼື ໃຫຍ່ເກີນໄປເຊິ່ງມີອາຍຸປະມານ 6 - 12 ເດືອນ ຫຼື ເຮົາສາມາດສັງເກດເບິ່ງສີໃຫ້ມີສີຂາວອົມເທົາ, ເປັນງ່າທີ່ໄດ້ຮັບແສງສະຫວ່າງ ແລະ ມີມູມ 45 ອົງສາ.

3.    ປາດງ່າຢູ່ບໍລິເວນກ້ອງຂໍ້ (node) ຫຼື ກ້ອງຂໍ້ລົງມາປະມານ 0.5 -1 ຊມ ໂດຍປາດ 2 ຮອຍຫ່າງກັນ2.5 ຊມ ຫຼື ເທົ່າກັບເສັ້ນຮອບວົງຂອງງ່າທີ່ຈະຕອນແລ້ວລອກເປືອກອອກລະວັງຢ່າປາດເລິກກາຍເນື້ອເຍື່ອເພາະເຮັດໃຫ້ງ່າຕາຍໄດ້.

4.    ຂູດເນື້ອເຍື່ອ (cambium) ອອກໃຫ້ໝົດ ເວລາຂູດໃຫ້ຂູດຈາກເທິງລົງມາທາງລຸ່ມຢ່າຂູດສະຫຼັບກັນ.

5.    ຖ້າເປັນໄມ້ມີຢາງຫຼັງຂູດເນື້ອເຍື່ອອອກແລ້ວກໍ່ປະໄວ້ 5 - 15 ວັນເພື່ອໃຫ້ນໍ້າຢາງແຫ້ງ.

6.    ຖ້າມີຮໍໂມນເລັ່ງຮາກຄວນໃຊ້ຮໍໂມນທາຮອຍປາດເບື້ອງເທິງ.

7.    ນໍາເອົາຖົງກາບພ້າວທີ່ກຽມໄວ້ມາປາດແລ້ວບີບນໍ້າອອກມັດຫຸ້ມປາກບາດຫລັງຈາກນັ້ນມັດດ້ວຍເຊືອກສອງສົ້ນໃຫ້ແໜ້ນພໍສົມຄວນ.

8.    ຈາກນັ້ນ 2 ອາທິດແລ້ວກວດເຊັກເບິ່ງເມື່ອໄດ້ປະມານໜຶ່ງ ຫຼື ສອງເດືອນກໍ່ຈະເຫັນຮາກສີຂາວອອກມາຢູ່ຕາມຖົງກາບພ້າວ.

4. ການແຍກເຫງົ້າ (Rhizomes division):

1. ເປັນວິທີທີ່ງ່າຍແຕ່ຄວນລະມັດລະວັງເຊິ່ງເໝາະສົມສໍາລັບພືດຫົວ ແລະ ພືດທີ່ມີເຫງົ້າໃຫ່ຍ.

2. ກຽມເບົ້າ ຫຼື ກະບະທີ່ມີພືດຕ້ອງການແຍກ, ວັດສະດຸປູກ ແລະ ເບົ້າ ຫຼື ກະບະເປົ່າ.

3. ໃຊ້ຊວ້ານມື ຫຼື ຄັດເຕີຕັດແຍກພືດອອກເປັນສຸມໂດຍໃຫ້ໜຶ່ງສຸມມີໜຶ່ງໜໍ່ ຫຼື ສອງໜໍ່ຂຶ້ນໄປ.

4. ແລ້ວນໍາມາປູກໃສ່ໂຖ ຫຼື ຖົງຢາງໂດຍໃຫ້ວັດສະດຸປູກຖົມເຫງົ້າພຽງເລັກນ້ອຍ.

5. ການທາບງ່າ (Grafting):

ການທາບງ່າຈະປະກອບມີຫຼາຍແບບຄື: ການທາບງ່າແບບສຽບຂ້າງ, ແບບປາດງ່ຽງ, ແບບເຂົ້າລີ້ມ ແລະ ແບບປະກອບກັນເຊິ່ງໃນນີ້ຈະນໍາສະເໜີພຽງແບບດຽວຄື:ການທາບງ່າແບບສຽບຂ້າງ:

1.     ເລືອກຕົ້ນທີ່ສົມບູນທີ່ປູກໃນກະຖັງ, ໝໍ້, ຖົງພະລາສະຕິກ ຫຼື ໃນໜານກ້າ.

2.    ເລືອກງ່າພັນດີທີ່ບໍ່ສູງປານໃດເພື່ອສະດວກໃນການປະຕິບັດງານ, ງ່າພັນທີ່ເໝາະສົມກັບຕົ້ນຕໍຄວນມີຂະ ໜາດໃຫ່ຍໃກ້ຄຽງກັນ.

3.    ປາດງ່າພັນດີໃຫ້ເຂົ້າເນື້ອໄມ້ໃຫ້ເລິກບໍ່ເກີນ 1/2 ຂອງງ່ານັ້ນ, ມີຄວາມຍາວເທົ່າກັບຮອຍປາກບາດຂອງ ຕົ້ນຕໍເຊິ່ງຮອຍປາດໃຫ້ມີຂະໜາດຢູ່ໃນລະຫວ່າງ 3 - 5 ຊມ.

4.    ຕັດຍອດຕົ້ນຕໍທາງດຽວກັນກັບບາດແຜຂອງງ່າປາດເປັນຮູບປາກປາສະຫຼາມຍາວເທົ່າກັບບາດແຜຂອງງ່າພັນດີ.

5.    ສອດປາຍຕົ້ນຕໍເຂົ້າໄປໃນປາກບາດງ່າພັນດີເຊິ່ງໃຫ້ທາງໃນເນື້ອເຍື່ອຈະເລີນກົງກັນ.

6.    ແລ້ວພັນດ້ວຍພະລາຊະຕິກໃຫ້ແໜ້ນ, ໃຊ້ເວລາປະມານ 45 ວັນແລ້ວເນື້ອເຍື່ອທັງສອງງ່າຈະປະສານກັນ.

6. ການຕິດຕາ (Budding):

ການຕິດຕາຈະເຮັດໄດ້ຫຼາຍແບບເຊັ່ນ: ການຕິດຕາແບບຕົວເຕ T, ຕິດຕາແບບປ່ອງຢ້ຽມ, ຕິດຕາແບບ 4ລ່ຽມຍາວ ແລະ ແບບໃຊ້ກັບຕົ້ນພືດທີ່ລອກເປືອກຍາກເຊິ່ງໃນນີ້ຈະນໍາສະເໜີການຕິດຕາແແບບຕົວເຕ Tມີຄືດັ່ງນີ້:

1.     ປາດຕົ້ນຕໍເປັນຮູບຕົວເຕ T ປາດຍາວປະມານ 3 - 5 ຊມ.

2.    ເປີດເປືອກອອກພຽງເລັກນ້ອຍ.

3.    ປາດແຜ່ນຕາເປັນຮູບໂລ່ແລ້ວແກະເນື້ອໄມ້ອອກ.

4.    ສອດແຜ່ນຕາເຂົ້າໄປໃຫ້ແໜ້ນແລ້ວຕັດສ່ວນທີ່ເຫຼືອອອກໃຫ້ພໍດີກັບບ່ອນປາດ.

5.    ພັນດ້ວຍແຜ່ນຢາງໃຫ້ແໜ້ນປະໄວ້ປະມານ 7 - 10 ວັນຈະເຫັນຕາສີຂາວຕຸ່ມຂຶ້ນຫັຼງຈາກນັ້ນ

1.     ເຮົາກໍ່ມາຍເອົາຢາງທີ່ພັນນັ້ນອອກ ແລ້ວກໍ່ພັນຄືນໂດຍຈົ່ງຕາທີ່ຈະປົ່ງຂຶ້ນນັ້ນໄວ້

6.    ປາດຕົ້ນຕໍຕາໃຫ້ປົ່ງຂຶ້ນ.

7.    ເມື່ອຕາແຕກອອກມາແລ້ວກໍ່ເລີ່ມຕັດຍອດຕົ້ນຕໍຖິ້ມໂດຍໃຫ້ຫ່າງຈາກຕາປະມານ 2 - 3 ຊມ.