ການບົວລະບັດຮັກສາອ້ອຍ

6.1.       ການ​ໃຫ້​ນ້ຳ

 ການໃຫ້ນຳແບບຮ່ອງ (Furrow irrigation):  ເປັນລະບົບໃຊ້ຕົ້ນທືນຕ່ຳສະດວກ ແລະ ງ່າຍໃນການປະຕິບັດ ແຕ່ວ່າມີຂໍ້ຈຳກັດຢູ່ທີ່ແປງປູກອ້ອຍ ຈະຕ້ອງຂ້ອນຂ້າງພຽງ ໂດຍມີຄວາມ ຄ້ອຍຊັນບໍ່ເກີນ 3% ໂດຍປົກກະຕິການໃຫ້ນ້ຳລະບົບນີ້ຈະມີຮ່ອງນ້ຳທີ່ຫົວແປງປູກ ຫລື ອາດໃຊ້ທໍ່ ຫລື ສາຍຢາງທີ່ມີປະຕູປິດເປີດໃຫ້ນ້ຳໄຫລເຂົ້າຮ່ອງອ້ອຍແຕ່ລະຮ່ອງ ສຳລັບບ່ອນປູກອ້ອຍທີ່ມີນ້ຳ ຊົນລະປະທານ ຫລື ແຫລ່ງນ້ຳຕາມທຳມະຊາດ ຄວນໃຫ້ນ້ຳທັນທີຫລັງຈາກປູກ.

 ການໃຫ້ນ້ຳແບບສີດຝອຍ (Sprinkler irrigation):  ການໃຫ້ນ້ຳແບບນີ້ ໃຊ້ໄດ້ກັບສະ ພາບພື້ນທີ່ທຸກຊະນິດ ປະສິດທິພາບໃນການໃຫ້ນ້ຳແບບນີ້ ອາດຫລາຍກ່ວາ 75% ໄດ້ ຖ້າມີການ ຈັດການທີ່ຖືກຕ້ອງ ແລະ ເໝາະສົມ  ການໃຫ້ນ້ຳແບບນີ້ມີຫລາຍຮູບແບບຄື:

1). ສະປຣິງເກີແບບຫົວໃຫຍ່:  ຕ້ອງໃຊ້ເຄື່ອງຈັກດູດນ້ຳແບບແຮງສູງ ແລະ ມີທາງ ໄຫລຖາວອນໃນແປງປູກອ້ອຍ .

2). ສະປຣິງເກີແບບຫົວນ້ອຍ:  ເຄື່ອນຍ້າຍໄດ້ ໃຊ້ສຳລັບປູກອ້ອຍ ຫລື ອ້ອຍດຳ  ອາ ຍຸໜ້ອຍ ແລະ ປະລິມານນ້ຳທີ່ໃຫ້ມີຈຳ ກັດ ວິທີການນີ້ມີຂໍ້ເສຍຄື ຕ້ອງໃຊ້ແຮງງານຫລາຍໃນການ ເຄື່ອນຍ້າຍ ແລະ ບໍ່ສາມາດໃຊ້ກັບອ້ອຍສູງໄດ້ .

3). ສະປຣິງເກີ ແບບຫົວນ້ອຍເທິງແຂນລະນາບ (Lateral move irrigators):  ຂໍ້ດີ ຄືສາມາດໃຫ້ນ້ຳໃນພື້ນທີ່ຂະໜາດໃຫຍ່ ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ ແລະ ໃຊ້ແຮງງານໜ້ອຍ ແຕ່ກໍ່ມີຂໍ້ ເສຍຄືໃຊ້ຕົ້ນທຶນສູງ ສຳລັບອຸປະກອນ ແລະ ເຄື່ອງມື.

4). ສະປຣິງເກີແບບຫົວນ້ອຍເທິງແຂນ ທີ່ເຄື່ອນເປັນວົງກົມອ້ອມຈຸດສູນກາງ  

 (Centre - ivot  irrigators):

 ການໃຫ້ນ້ຳແບບນ້ຳຢອດ (Drip  irrigation): ເປັນວິທີການໃຫ້ນ້ຳທີ່ມີປະສິດທິພາບ ໃນການໃຫ້ນ້ຳສູງສຸດ  ໂດຍສາມາດໃຫ້ນ້ຳສະເພາະອ້ອມຮາກພືດ ແລະ ສາມາດໃຫ້ປຸຍ ແລະ ສານເຄມີປ້ອງກັນ ກຳຈັດສັດຕູພືດໄປພ້ອມກັບນ້ຳໄດ້ເລີຍ ປະຈຸບັນມີໃຊ້ກັນຢູ່ 2 ແບບຄື:

1). ລະບົບນ້ຳຢອດເທິງໜ້າດິນ  (Surface System): ລະບົບນີ້ວາງສາຍນ້ຳເທິງໜ້າ ດິນທີ່ເຄິ່ງກາງຮ່ອງ ຫລື ຂ້າງຮ່ອງ ອາດວາງທຸກຮ່ອງ ຫລື ຮ່ອງໜຶ່ງແລ້ວບາຮ່ອງໜຶ່ງ.

2). ລະບົບນ້ຳຢອດລຸ່ມໜ້າດິນ (Subsurface System): ລະບົບນີ້ຈະຕ້ອງວາງສາຍ ໃຫ້ນ້ຳກ່ອນປູກ ໂດຍປົກກະຕິຈະຝັງເລິກລົງດິນປະມານ 25 - 30 ຊມ ໃຫ້ສາຍໃຫ້ນ້ຳຢູ່ລຸ່ມທ່ອນ ພັນອ້ອຍ ປະມານ 10 ​ຊັງ​ຕີ​ແມັດ.

6.2.      ການ​ພວນ​ດິນ

ການ​ພວນ​ດິນ​ລະຫວ່າງ​ແຖວ​ອ້ອຍ ​ເພື່ອ​ກຳຈັດ​ວັດ​ຊະ​ພືດ, ເພື່ອ​ຮັກສາ​ຄວາມ​ຊຸ່ມ​ຊື່​ມ​ໃນ​ດິນ​, ເພື່ອ​ຊ່ວຍ​ໃຫ້ການ​ຖ່າຍ​ເທອາກາດ​ໃນ​ດິນ​ດີ​ຂຶ້ນ ຫລັງຈາກ​ປູກ​ອ້ອຍ​ໄດ້​ປະມານ 6-8 ອາທິດ​ຄວນ​ມີ​ການ​ພວນ​ດິນ ​ເພື່ອ​ກຳຈັດ​ວັດ​ຊະ​ພືດ, ຫລຸດຜ່ອນ​ການ​ແໜ້ນ​ຂອງ​ດິນ ​ແລະ ກະ​ຕຸ້ນ​ໃຫ້​ອ້ອຍ​ແຕກ​ກໍ​​ດີ ອ້ອຍ​ແຕກໜໍ່​ດີ​ແລ້ວ​ເຮົາ​ຄວນ​ທຳ​ການ​ພວນ​ດິນ​ປົກ​ເຫງົ້າຮາກ​ອ້ອຍ​ ສຳລັບ​ເຄື່ອງມື​ທີ່​ນຳ​​ໃຊ້​ໃນ​ການ​ພວນ​ດິນ​ແມ່ນ​ແຕກ​ຕ່າງ​ກັນ​ໄປ​ຕາມ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ, ຂະໜາດ​ຂອງ​ສວນ​ອ້ອຍ ​ແລະ ​ສ່ວນ​ຫລາຍອຸປະກອນທີ່ໃຊ້​ຄື: ຈົກ , ຊ້ວານ ຫລື ໃຊ້​ເຄື່ອງ​ຈັກ​ລົດ​ໄຖ​ນາ​ເດີນ​ຕາມ ຫລື ລົດ​ໄຖ​ໃຫຍ່​ພວນ​ດິນ​ກໍ່​ໄດ້ .

6.3.      ການ​ໃສ່​ຝຸ່ນ

ອ້ອຍ​ກໍ່ຄື​ກັນ​ກັບ​ພືດ​ທົ່ວ​​ໄປຕ້ອງການ​ອາຫານ ​ແລະ ​ທາດ​ທີ່​ຈຳ​ເປັນຕໍ່ການຈະ​ເລີ​ນ​ເຕີບ​ໂຕ​ຂອງ​ພືດ​ຄົບ​ທັງ 16 ທາດ ​ໃນ​ປະລິມານ ​ແລະ ອັດຕາສ່ວນ​ທີ່​ເໝາະສົມ​ ຈຶ່ງ​ຈະ​ເລີ​ນ​ເຕີບ​ໂຕ ​ແລະ​ສະສົມນ້ຳຕານ​ໄດ້​ເຕັມທີ່ ​ເນື່ອງຈາກ​ທາດ​ອື່ນໆບໍ່ຄ່ອຍ​ມີ​ບັນຫາ​ຄວບ​ຄຸມ​ຜົນ​ຜະລິດປານ​ໃດ, ທາດ​ອາຫານ 3 ທາດ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ຈຳ​ເປັນ ​ແລະ ຕ້ອງການ​ຫລາຍຄື:​ ໄນ​ໂຕຣ​​ເຈນ, ຟອສຟໍຣັດ ​ແລະ ​ໂປ​ແຕສຊຽມ ເມື່ອອ້ອຍ​ມີ​ອາຍຸ​ປະມານ 3​ - 4 ​ເດືອນ ຕ້ອງ​ໃສ່​ປຸຍຊະນິດ​ທີ່​ມີ​ທາດ​ອາຫານ​ຕາມ​ທີ່​ດິນ​ມີ​ໃຫ້​ບໍ່ພໍ ຈຳ​ເປັນ​ຕ້ອ​ງ​ໃສ່ປຸຍທີ່​ມີ​ໄນ​ໂຕຣ​ເຈນ, ຟອສຟໍຣັສ ​ແລະ ​ໂປ​​ແຕສ​ຊຽມ ​ເຊິ່ງ​ຄວນ​ຈະ​ເປັນ​ສູດ 15 - 15 - 15 ​ໃນ​ອັດ​ຕາ​ປະມານ 30 ກິ​ໂລກະລາມ ​ຕໍ່​ໄລ່ ​ໃຊ້​ເປັນ​ປຸຍຮອງ​ພື້ນ ຫລື ໃຊ້​ປຸຍ ສູດ 21 - 00 - 00 ​ເປັນຄັ້ງທີ 2 ​ເມື່ອ​ອ້ອຍ​ມີ​ອາຍຸ 4 - 5 ​​​ເດືອນ ໂດຍ​ການ​​ໂຮຍ​ບາງໆ​ຕາມ​ທາງ ຂ້າງ​ຕົ້ນ​ ຫລື ​ກໍ ເມຶ່ອສັງ​ເກດ​ເຫັນ​ອ້ອຍ​ບໍ່ງາມ​ຄວນ​ໃສ່​ປຸຍ​​ທີ່ມີທາດ N. P. K. ໃນອັດຕາ 60 - 30 - 20 ເພີ່ມ​ອີກ. ​ຖ້າ​ອາຍຸອ້ອຍຮອດ 6 ​ເດືອ​ນ​ແລ້ວ ບໍ່ຄວນ​ໃສ່ປຸຍອ້ອຍອີກ.

 

ຮູບ​ທີ 8   ການ​ໃຊ້​ຈົກ​ຂຸດ​ຮ່ອງ​​ໃກ້​ກໍ​ອ້ອຍ​ໃສ່​ຝຸ່ນ​ແລ້ວ​ຖົມ​ດິນ

6.4.      ວັດ​ຊະ​ພືດ ​ແລະ ການປ້ອງ​ກັນກຳຈັດ

ການກຳຈັດວັດຊະພືດກໍ່ນັບວ່າມີຄວາມສຳຄັນຫລາຍ ຫາກວ່າປູກອ້ອຍແລ້ ບໍ່ກຳຈັດວັດ ຊະພືດໃຫ້ໝົດ​ໄປ ຈະເຮັດໃຫ້ການປູກອ້ອຍບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນເທົ່າທີ່ຄວນ ບາງຄັ້ງຈະເຮັດໃຫ້ຜົນຜະລິດ ຫລຸດລົງເຖິງ 80% ຫລື ຫລາຍກວ່ານັ້ນ.  ສະນັ້ນຈຶ່ງມີ​ຄວາມ​ຈຳເປັນຈະຕ້ອງໄດ້ທຳການກຳຈັດວັດ ຊະພືດ ເພື່ອໃຫ້ການປູກອ້ອຍໄດ້ຮັບຜົນດີ ແລະ ຜົນຜະລິດສູງເທົ່າທີ່ຄວນ. ສຳລັບວິທີການກຳຈັດ ວັດຊະພືດນັ້ນແມ່ນມີຫລາຍວິທີຄື:

 ວິທີເຂດຕະກຳ: ເລີ່ມຕັ້ງແຕ່ການກຽມດິນ ໂດຍການໄຖປີ້ນດິນປົກວັດຊະພືດ ອາດຈະ ຕ້ອງໄຖຫລາຍຄັ້ງ ຖ້າມີວັດຊະພືດຫລາຍ ແລະ ກ່ອນການປູກອ້ອຍກໍ່ຈະມີການໄຖຄົ້ນ ພວນດິນ ອີກຄັ້ງ ແລ້ວຈຶ່ງຍົກຮ່ອງປູກ. ເມື່ອອ້ອຍອອກໜໍ່ແລ້ວ ຖ້າມີວັດສະພືດເກີດຂຶ້ນ ກໍ່ໃຊ້ແຮງງານຄົນ ເສຍຫຍ້າລະຫວ່າງແຖວ ແລະ ກໍ ໃຊ້ລົດໄຖນາເດີນຕາມ ຫລື ລົດແທກເຕີ ເຂົ້າໄຖພວນດິ ກໍ່ໄດ້.

- ຂໍ້ດີ ຂອງວິທີການນີ້ຄື : ອ້ອຍໄດ້ຮັບການກະທົບກະເທືອນໜ້ອຍ ແລະ ບໍ່ເປັນພິດ ເປັນໄພ ຖ້າທຽບກັບການໃຊ້ສານເຄມີ.

- ຂໍ້ເສຍ ຄື : ວິທີການນີ້ກຳຈັດແກ່ນວັດຊະພືດທີ່ອອກໃໝ່ບໍ່ໄດ້, ແຮງງານຫາຍາກ, ລາຄາແພງ, ໃນການໃຊ້ລົດໄຖກຳຈັດວັດຊະພືດ ບໍ່ສະດວກໃນເມື່ອເວລາອ້ອຍໃຫຍ່ ມີລຳຕົ້ນສູງ ແລະ ມີການແຕກຕາຫລາຍ ເຮັດໃຫ້ໜໍ່ລູກຖືກຢຽບຢ່ຳຫັກໄດ້

 ວິທີການປົກຄຸມໜ້າດິນ: ໃຊ້ໃບອ້ອຍ ຫລື ເຟືອງແຫ້ງ ປົກຄຸມດິນລະຫວ່າງແຖວ ເພື່ອ ປົກຄຸມວັດຊະພືດທີ່ເກີດຂຶ້ນ.

- ຂໍ້ດີ: ວິທີການນີ້ແມ່ນຊ່ວຍຮັກສາຄວາມຊຸ່ມຊື່ນຂອງດິນ ແລະ ຊ່ວຍເພີ່ມອິນຊີວັດຖຸ ໃຫ້ແກ່ດິນອີກດ້ວຍ.

- ຂໍ້ເສຍ: ໃຊ້ແຮງງານຫລາຍ ວັດຖຸທີ່ຈະມາຄຸມດິນມີຈຳກັດ, ການຄຸມດິນບໍ່ທົ່ວເຖິງ ເຮັດໃຫ້ການປ້ອງກັນວັດຊະພືດບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນດີເທົ່າທີ່ຄວນ.

 ການປູກພືດແຊມ: ການປູກພືດແຊມດ້ວຍຖົ່ວຂຽວ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ຫລຸດບັນຫາວັດຊະພືດ ລົງໄດ້ ຄວນປູກໃນເວລາອ້ອຍອາຍຸບໍ່ເກີນ 4 ເດືອນ ຖົ່ວຂຽວມີອາຍຸບໍ່ເກີນ 70 ວັນ ຈະຊ່ວຍປົກຄຸມ ດິນບໍ່ໃຫ້ວັດຊະພືດເກີດຂຶ້ນໄດ້ .

- ຂໍ້ດີ: ສາມາດມີລາຍໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຕື່ມອີກ ກວ່າການປູກອ້ອຍພຽງຢ່າງດຽວ

- ຂໍ້ເສຍ: ຕ້ອງໃຊ້ແຮງງານຫລາຍຂຶ້ນ.

 ການປູກພືດໜູນວຽນ: ຫລັງຈາກເກັບກ່ຽວຕໍອ້ອຍປີສຸດທ້າຍແລ້ວ ກໍ່ທຳການຂຸດຕໍອ້ອຍ ອອກເພື່ອປູກໃໝ່. ຄວນທຳການປູກພືດບຳລຸງດິນ ຫລື  ປູກພືດອາຍຸສັ້ນ ເກັບກ່ຽວບໍ່ເກີນ 3 ເດືອນ ກ່ອນປູກອ້ອຍ ຈະເປັນການຄວບຄຸມບໍ່ໃຫ້ວັດຊະພືດເກີດຂຶ້ນໄດ້.

 ການໃຊ້ສານເຄມີກຳຈັດ

1). ປະເພດສີດກ່ອນປູກ ໝາຍເຖິງການໃຊ້ສານເຄມີສີດກ່ອນການທຳການປູກ ຫລື ວາງທ່ອນພັນລົງໄປ ອາດເປັນສານທີ່ໃຊ້ສີດທາງໃບ ເພື່ອທຳລາຍວັດຊະພືດທີ່ເກີດຂຶ້ນມາແລ້ວໃຫ້ ໝົດກ່ອນການກຽມດິນປູກເຊັ່ນ: ​ໃຊ້ຢາດາລາພອນ ກຳຈັດຫຍ້າຄາ ຫລື ໃຊ້ຢາ ພາຮາຄວອທ (Paraquat), ໄກລໂຟເສທ (Glyphosate)

2). ສີດສານກຳຈັດວັດຊະພືດກ່ອນງອກ ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າຢາຄຸມຫຍ້າ ເປັນສານເຄມີ  ສີດລົງດິນ ເພື່ອຄວບຄຸມບໍ່ໃຫ້ແກ່ນຫຍ້າ ຫລື ວັດຊະພືດແຕກງອກ ເຊິ່ງໃຊ້ສີດຫລັງຈາກປູກອ້ອຍ ແລະ ໃຫ້ນ້ຳແກ່ອ້ອຍ ໂດຍປະໄວ້ 1 ວັນ ຈຶ່ງສີດສານກຳຊັດ​ວັດ​ສະ​ພືດ ທຳລາຍ​ແກ່ນ​ ຫລື ​ຂ້າ​ຕົ້ນ ອ່ອນ​ທີ່ງອກ​ຈາກ​ເມັດ​ທັນທີ ຫລື ອາດສີດ​ສານ​ຈຳກັດ​ວັດຊະ​ພືດ​ ຫລັງຈາກ​ໃຫ້​ນ້ຳຄັ້ງທີ 2 ​ເຊິ່ງຖ້າ​ເປັນ​ການ​ປູກ​ອ້ອຍ​ໃນ​ລະດູ​​ແລ້ງ​ ການ​ໃຫ້​ນ້ຳຄັ້ງທີ 1 ​ແລະ 2 ຫ່າງ​ກັນສອງ​ອາ​ທິດ​ ການ​ສີດ​ຢາ​ກຳ ຈັດ​ວັດ​ຊະ​ພືດ​ ຫລັງ​ຈາກ​ໃຫ້​ນ້ຳຄັ້ງທີສອງ​ ຕ້ອງ​ລະວັງ​ຢ່າ​ໃຫ້​ຖືກ​ອ້ອຍ​ ຊຶ່ງ​ສານ​ບາງ​ຊະນິດ​ມີ​ພິດ​ເຮັດ​ໃຫ້​ອ້ອຍ​ຕາຍ ​ແລະ ຢຸດ​ການຈະ​ເລີ​ນ​ເຕີບ​ໂຕ​ໄດ້. 

ສານ​​ເຄມີ​ທີ່​ໃຊ້​ກຳຈັດ​ວັດ​ຊະ​ພືດ​ຕ່າງໆ ​ທີ່​ນຳ​ມາ​ໃຊ້​ມີ​ຄື: ເມ​ທິບູຊິນ (metribuzin), ​ໄດ​ຢູ ຮອນ (diuron), ອະ​ລາຄລໍ​ຣ (​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​alachlor), ເຮັກ​ຊາ​ຊິ​ໂນນ  (hexazinone), ອິມາ​ຊາ​ພິກ (Imazapic), ພາຣາຄອທ (paraguat), ທູ​ໂຟດີ (2,4 -D), ອາ​ມີ​ທຣີນ (ametryn), ອາ​ຊູ​ແລມ (asulam).