google-site-verification: google0d91bc93cfc88895.html 12 ຕົ້ນ​ໄມ້​ໃນ​ຮົ່ມ ທີ່​ປູກ​ໃນ​ເຮືອນ​ໄດ້ ໂດຍ​ບໍ່​ຕ້ອງ​ການ​ແດດ​ຫລາຍ - Hukased

Hukased

Agriculture, education, ການກະເສດ ກະສິກຳ ປູກຝັງ ລ້ຽງສັດ ແລະ ປ່າໄມ້ ຂະຫຍາຍແລະປັບປຸງພັນພືດ

Home Top Ad

Responsive Ads Here


Tuesday, May 12, 2015

Home ​ສາ​ລະ​ຫນ້າ​ຮູ້ ​ປູກ​ຝັງ 12 ຕົ້ນ​ໄມ້​ໃນ​ຮົ່ມ ທີ່​ປູກ​ໃນ​ເຮືອນ​ໄດ້ ໂດຍ​ບໍ່​ຕ້ອງ​ການ​ແດດ​ຫລາຍ

12 ຕົ້ນ​ໄມ້​ໃນ​ຮົ່ມ ທີ່​ປູກ​ໃນ​ເຮືອນ​ໄດ້ ໂດຍ​ບໍ່​ຕ້ອງ​ການ​ແດດ​ຫລາຍ

12 ຕົ້ນ​ໄມ້​ໃນ​ຮົ່ມ ທີ່​ປູກ​ໃນ​ເຮືອນ​ໄດ້ ໂດຍ​ບໍ່​ຕ້ອງ​ການ​ແດດ​ຫລາຍ
1. ກ້ວຍໄມ້

1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ

2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ

1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ

3. ເດຫລີ

1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ

4  ເສດຖີເຣືອນໃນ

1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ
5. ຫມາກເຫລືອງ

1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ

6. ເງິນໄຫລມາ

1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ


7. ກວັກມໍ​ລະກົດ

1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ


8. ​ພົມກຳມະຫຢີ່ ຫລື ພົມຍີ່ປຸ່ນ


1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ

9. ຂຽວຫມື່ນປີ

1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ


10. ມໍ​ລະ​ກົດແດງ

1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ


11. ສາວນ້ອຍປະແປ້ງ

1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ

 12. ວ່ານສະ​ເນ່ຈັນ
1. ກ້ວຍໄມ້ ລັກສນະທັ່ວໄປ ກ້ວຍໄມ້ເປັນພືດດອກທີ່ມີສາຍຫລາກຫລາຍສາຍພັນທຸ໌ ມີຫລາຍກວ່າ 800 ສະກຸລ ແລະອີກກວ່າ 2 ຫມື່ນຊະນິດ ຊຶ່ງແຕ່ລະຊນິດແລະສາຢພັນກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງທັ້ງສີສັນ ລວດລາຢ ກລິ່ນ ຣູບຊົງ ແລະຂະຫນາດຕົ້ນຣວມທັ້ງດອກ ອີກທັ້ງກ້ວຢໄມ້ຢັງເປັນພືດທີ່ນິຍົມປູກກັນຢ່າງແພ່ຫລາຢໄປທັ່ວໂລກເລຢທີເດີຢວ ຊຶ່ງກລ້ວຢໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນປຣະເທສໄທຢຄື ກລ້ວຢໄມ້ແຄທລີຢາ ຊຶ່ງມີດອກໃຫຍ່ ສີສັນສວຢງາມ ແລະມີກລິ່ນຫອມ ຈົນຖຶກຍົກໃຫ້ເປັນ ຣາຊິນີແຫ່ງກລ້ວຢໄມ້ ໂດຢດອກກລ້ວຢໄມ້ຈະມີກລີບດອກປຣະມານ 6 ກລີບ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຊັ້ນ ແລະມີເກສຣອຢູ່ພາຢໃນ ສ່ວນສີສັນແລະຣູປຣ່າງກໍ່ອາຈຕ່າງກັນໄປຕາມສາຢພັນ ອີກທັ້ງຢັງປລູກໃນຣ່ມໄດ້ອີກດ້ວຢ ທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກາຣປລູກຕ້ນກລ້ວຢໄມ້ມັກຈະປລູກຕາມຊນິດຂອງກລ້ວຢໄມ້ ແຕ່ສ່ວນມາກຈະປລູກໃນກຣະຖາງແບບແຂວນ ທີ່ມີໃຫ້ເລືອກປລູກຕາມແຕ່ຄວາມເຫມາະສມ ຕັ້ງແຕ່ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງເຕີ້ຢ, ກຣະຖາງດິນເຜາທຣງສູງ, ກຣະເຊ້າໄມ້ສັກ, ກຣະເຊ້າພລາສຕິກ, ກຣະຖາງດິນເຜາມີຣູກ້ນກຣະຖາງ, ທ່ອນໄມ້ທີ່ມີເປລືອກ ຫຣືອຈະປລູກຕິດກັບຕ້ນໄມ້ໃຫຍ່ໄປເລຢກັໄດ້ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳແລະກາຣດູແລ ຄວຣຣດນ້ຳວັນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢຊ່ວງເວລາທີ່ເຫມາະສມກັບກາຣຣດນ້ຳກລ້ວຢໄມ້ຄືອຊ່ວງເຊ້າ ຕັ້ງແຕ່ 06.00-09.00 ນ. ເພຣາະເປັນຊ່ວງທີ່ຣາກກລ້ວຢໄມ້ສາມາຣຖດູດຊຶມນ້ຳໄດ້ດີທີ່ສຸດ ຊຶ່ງຄຸນສາມາຣຖປລູກກລ້ວຢໄມ້ໃນຣ່ມໄດ້ ແຕ່ຖ້າອຢາກໃຫ້ໄດ້ຣັບສາຣອາຫາຣໄວຂຶ້ນ ໃຫ້ວາງໃນຈຸດທີ່ແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣ ຫຣືອນຳອອກໄປຣັບແສງອ່ອນ ໆ ບ້າງກັຢິ່ງດີ 2. ເຟິຣ໌ນບອສຕັນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເຟິຣ໌ນບອສຕັນເປັນພືຊຕຣະກູລເຟິຣ໌ນຊນິດຫນຶ່ງ ມີໃບເຂີຢວຊະອຸ່ມຄລ້າຢໃບມະຂາມ ປລາຢໃບໄມ່ມີແສກ ເປັນພືຊທີ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ນອກຈາກນີ້ເຟິຣ໌ນບອສຕັນຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນບ້ານໄດ້ອີກດ້ວຢ ຈຶງເປັນອີກຫນຶ່ງຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມຢອດນິຢມທີ່ມັກຈະປລູກໄວ້ໃນບ້ານຫຣືອໃນອາຄາຣ ເພື່ອເປັນໄມ້ປຣະດັບສວຢ ໆ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກເຟິຣ໌ນໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ສບາຢ ໆ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ເຟິຣ໌ນຊຸ່ມພອດີ ອຢ່າປລ່ອຢໃຫ້ແສະນ້ຳ ເພຣາະເຟິຣ໌ນອາຈເສາຕາຢໄດ້ ແລະຖ້າຂາດນ້ຳເມື່ອໄຫຣ່ໃບກັຈະເປລີ່ຢນເປັນສີນ້ຳຕາລແລະຣ່ວງອຢ່າງຣວດເຣັວ ແຕ່ຖ້າຈະໃຫ້ດີກັຄວຣໃຫ້ເຟິຣ໌ນໄດ້ຣັບແສງແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາໃບເຫລືອງເສາ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກແບບລະລາຢນ້ຳ ໂດຢສີດພ່ນເປັນລະອອງເບາ ໆ ແລະໃຫ້ປຸ໋ຢເພີຢງເດືອນລະຄຣັ້ງກັພອຄ່ະ 3. ເດຫລີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເດຫລີເປັນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ອິຕໄມ່ນ້ອຢ ເພຣາະມີໃບສີເຂີຢວເຂ້ມມັນວາວ ແຖມຢັງໃຫ້ດອກສີຂາວແກມເຫລືອງສວຢງາມຄລ້າຢດອກຫນ້າວັວ ລຳຕ້ນມີຄວາມສູງປຣະມານ 30-60 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກໃນບ້ານເພຣາະເປັນພືຊທີ່ດູດສາຣພິສຈຳພວກແອລກອອອລ໌ ອາຊີໂຕນ ໄຕຣຄລອໄຣເອທີຣີນ ເບນຊີນ ແລະຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ຣວມທັ້ງຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດ້ວຢເຊ່ນກັນ ຊຶ່ງດອກເດຫລີສາມາຣຖອອກດອກໄດ້ໃນອາຄາຣແມ້ຈະເຈອເພີຢງແຄ່ແສງຈາກຫລອດໄຟນີອອນເທ່ານັ້ນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສ່ວນໃຫຍ່ເຣາຈະປລູກເດຫລີໃນກຣະຖາງ ໂດຢໃຊ້ດິນຣ່ວນຜສມປຸ໋ຢຄອກ ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະທຣາຢຫຢາບຜສມໃນອັຕຣາສ່ວນເທ່າ ໆ ກັນ ສຳຫຣັບກາຣຣດນ້ຳຄວຣຫມັ່ນຣດນ້ຳໃຫ້ດິນຊຸ່ມອຢູ່ເສມອ ແລະບຳຣຸງດ້ວຢປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳ ເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງ ນອກຈາກນີ້ຄວຣຫມັ່ນທຳຄວາມສະອາດໃບໄມ້ເປັນປຣະຈຳ ດ້ວຢກາຣໃຊ້ຜ້າຊຸບນ້ຳເຊັດໃບ ເພື່ອປ້ອງກັນແມລງກັດໃບດ້ວຢຄ່ະ 4 ເສຣສຖີເຣືອນໃນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນໄມ້ກອຂນາດເລັກ ລັກສນະໃບເປັນໃບເລັກເຣີຢວສີເຂີຢວອ່ອນ ໆ ຕລອດໃບ ຕຣງກລາງໃບໄມ້ເປັນແຖບສີຂາວຢາວຕລອດທັ້ງໃບເຊ່ນກັນ ຄວາມຢາວຂອງໃບມີຂນາດປຣະມານ 15-30 ເຊນຕິເມຕຣ ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣເພຣາະເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສໄດ້ ນອກຈາກນີ້ຕ່າງຊາຕິຢັງເຣີຢກວ່າ ຕ້ນແມງມຸມ (Spider Plant) ຫຣືອ ຕ້ນເຄຣື່ອງບິນ (Airplane Plant) ເນື່ອງຈາກຕ້ນຈະແກວ່ງໄປ-ມາເວລາທີ່ຖູກລມພັດ ຣວມທັ້ງຢັງເປັນຕ້ນໄມ້ມງຄລທີ່ປລູກແລ້ວເຊື່ອວ່າຈະທຳໃຫ້ຣ່ຳຣວຢເຫມືອນຊື່ອຕ້ນອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເສຣສຖີເຣືອນໃນເປັນພືຊທີ່ຊອບດິນຣ່ວນຊຸຢທີ່ຣະບາຢນ້ຳໄດ້ດີ ນິຢມປລູກໃນກຣະຖາງຂນາດເລັກແບບແຂວນ ສາມາຣຖປລູກໄດ້ໃນທີ່ຣ່ມ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ແດດສ່ອງຖຶງພອປຣະມານ ຣວມທັ້ງຄວຣຣດນ້ຳສັປດາຫ໌ລະ 2 ຄຣັ້ງ ຫຣືອສັງເກຕຫນ້າດິນວ່າແຫ້ງຫຣືອໄມ່ກັພອ ເນື່ອງຈາກຕ້ນເສຣສຖີເຣືອນໃນໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດແລະນ້ຳມາກນັກ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖຂຢາຢພັນທຸ໌ໄດ້ງ່າຢມາກດ້ວຢກາຣຕັດໄປປລູກໃຫມ່ 5. ຫມາກເຫລືອງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຈັດວ່າເປັນພືຊທີ່ນິຢມປລູກພາຢໃນອາຄາຣອີກຊນິດຫນຶ່ງ ດ້ວຢຄວາມທີ່ມີຂນາດລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ປຣະມານ 5-10 ເມຕຣ ແລະເປັນພືຊຕຣະກູລປາລ໌ມທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ຈຶງສາມາຣຖປລູກໃນຣ່ມໄດ້ ລັກສນະຂອງໃບອອກສີເຂີຢວແຊມເຫລືອງປລາຢ ໆ ໃບມີຄວາມອ່ອນພລິ້ວຄລ້າຢຂນນກ ດູອ່ອນຊ້ອຢສວຢງາມ ນອກຈາກນີ້ຫມາກເຫລືອງຢັງເປັນພືຊທີ່ຄາຢນ້ຳມາກ ຂນາດຕ້ນປຣະມານເກືອບ 2 ເມຕຣ ສາມາຣຖຄາຢນ້ຳໄດ້ມາກຖຶງ 1 ລິຕຣໃນເວລາແຄ່ 1 ຊັ່ວໂມງ ອີກທັ້ງຢັງສາມາຣຖດູດສາຣພິສ ແລະຟອກອາກາສພາຢໃນຫ້ອງໄດ້ເປັນອຢ່າງດີອີກດ້ວຢ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກຕ້ນຫມາກເຫລືອງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ຈຶງຣດນ້ຳໃນຊ່ວງເຊ້າເພີຢງວັນລະ 1 ຄຣັ້ງກັພອ ແລະພຢາຢາມອຢ່າຣດນ້ຳຈນດິນແສະມາກເກິນໄປດ້ວຢ ເພຣາະຣາກແລະໃບອາຈເນ່າຕາຢໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນສີດລະອອງນ້ຳທຳຄວາມສະອາດໃບບ່ອຢ ໆ ເພື່ອປ້ອງກັນປັຍຫາແມລງກັດກິນໃບ ທັ້ງນີ້ຄວຣວາງກຣະຖາງຕ້ນຫມາກເຫລືອງໄວ້ຕຣງບຣິເວນທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງ ຫຣືອຢກໄປຕາກແດດບ້າງເປັນບາງຄຣັ້ງ ເພື່ອໃຫ້ຕ້ນໄມ້ໄດ້ຄາຢນ້ຳ ແລະສັງເຄຣາະຫ໌ແສງດ້ວຢຄ່ະ 6. ເງິນໄຫລມາ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນເຖາໄມ້ເລື້ອຢຂນາດເລັກ ລັກສນະຕ້ນຈະອອກກລມ ໆ ດູນ່າຣັກ ສ່ວນລັກສນະໃບຈະຄລ້າຢໃບບອນ ມີສີເຂີຢວອ່ອນຜສມສີເຫລືອງຈາງ ໆ ແລະມີລາຢຂອງໃບເປັນເສ້ນຕຣງສີເງິນ ໂຄນໃບເວ້າລຶກມອງດູຄລ້າຢຣູປຫັວໃຈ ອີກທັ້ງດ້ວຢຊື່ອແລະລັກສນະຂອງຕ້ນໄມ້ຊນິດນີ້ ກັທຳໃຫ້ຄນນິຢມປລູກເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານດ້ວຢເຊ່ນກັນ ນອກຈາກນີ້ຕ້ນເງິນໄຫລມາຢັງມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣອີກດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຕ້ນເງິນໄຫລມາເປັນພືຊທີ່ຊອບອຢູ່ໃນທີ່ຣ່ມ ຕ້ອງກາຣເພີຢງແຄ່ແສງແດດຣຳໄຣ ແຕ່ຄວຣຣດນ້ຳໃຫ້ສມ່ຳເສມອ ປຣະມານສັປດາຫ໌ລະ 3-4 ຄຣັ້ງ ເພື່ອປ້ອງກັນໃບແຫ້ງ ເປັນສີນ້ຳຕາລ ແລະເຫີ່ຢວຕາຢ ນອກຈາກນີ້ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກ ປຣິມານ 300-500 ກຣັມ ຕ່ອຄຣັ້ງ ໂດຢໃສ່ປຸ໋ຢເດືອນລະ 1-2 ຄຣັ້ງກັພອ 7. ກວັກມຣກຕ ລັກສນະທັ່ວໄປ ຕ້ນໄມ້ຊື່ອມງຄລອີກຊນິດຫນຶ່ງທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣບ້ານເຣືອນ ເພຣາະເປັນຕ້ນໄມ້ໃນຣ່ມທີ່ສວຢງາມ ແຖມມີນາມເປັນມງຄລ ລັກສນະລຳຕ້ນເປັນຫັວໃຕ້ດິນ ແຕກໃບຢ່ອຢເປັນສີເຂີຢວມຣກຕເສດເຂ້ມ ໃບແຂັງແລະເປັນມັນ ສື່ອຖຶງຄວາມມັ່ງຄັ່ງ ແລະຄວາມຣາບຣື່ນ ສ່ວນດອກເປັນຊ່ອ ມີລັກສນະຄລ້າຢດອກເດຫລີ ຄນສ່ວນໃຫຍ່ນິຢມປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕເປັນໄມ້ປຣະດັບພາຢໃນບ້ານ ເນື່ອງຈາກດູແລງ່າຢ ໄມ່ຄ່ອຢພບປັຍຫາໂຣຄພືຊ ຫຣືອແມລງມາຣບກວນ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ຄຸນສາມາຣຖປລູກຕ້ນກວັກມຣກຕໃນດິນຜສມແກລບ ຫຣືອດິນປລູກຕ້ນໄມ້ສຳເຣັຈຣູປໄດ້ເລຢ ສ່ວນກາຣຣດນ້ຳຕ້ນໄມ້ໄມ່ຕ້ອງຣດມາກນັກກັໄດ້ ເພຣາະໄມ້ຊນິດນີ້ໄມ່ຊອບນ້ຳຊຸ່ມເທ່າໄຣ ແລະຫາກຣດນ້ຳມາກເກິນໄປ ຣາກມີສິທທິ໌ເນ່າຕາຢໄດ້ເລຢທີເດີຢວ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຫມັກ ຫຣືອປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢຄ່ະ 8. ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອພຣມຍີ່ປຸ່ນ ລັກສນະທັ່ວໄປ ພຣມກຳມະຫຢີ່ ຫຣືອຊື່ອອື່ນ ໆ ຄືອ ພຣມຍີ່ປຸ່ນ ຫູເສືອ ເປັນໄມ້ລ້ມລຸກ ລຳຕ້ນອວບນ້ຳ ໄມ່ຊອບແດດຈັດ ແຕ່ຊອບຄວາມຊື້ນ ປລູກງ່າຢ ຄວາມພິເສສອຢູ່ຕຣງທີ່ສ່ວນໃບແລະດອກມີຂນປກຄລຸມຄລ້າຢລັກສນະຂອງພຣມຫຣືອກຳມະຫຢີ່ ມີລວດລາຢແລະສີສັນຂອງໃບທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມແຕ່ລະພັນທຸ໌ ທັ້ງໃບສີເຂີຢວເຂ້ມ ເຂີຢວອ່ອນ ນ້ຳຕາລແດງ ເທາ ແລະສີທອງແດງ ສ່ວນປລາຢໃບແຫລມງຸ້ມນ້ອຢ ໆ ຂອບໃບຫຢັກມນ ນອກຈາກນີ້ພຣມກຳມະຫຢີ່ຢັງມີດອກເລັກ ໆ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີສັນສດໃສອຢ່າງສີຂາວ ແດງ ມ່ວງ ຊມພູ ສ້ມ ເຫລືອງ ເປັນຕ້ນ ຈຶງເຫມາະທີ່ຈະນຳໄປປລູກປຣະດັບຄວາມສວຢງາມພາຢໃນບ້ານ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ພຣມກຳມະຫຢີ່ເປັນພືຊທີ່ຊອບແດດຣຳໄຣ ເພຣາະຫາກໂດນແດດຈັດໃບຈະເລັກ ແຫ້ງ ແລະເຫລືອງ ຊອບນ້ຳພອປຣະມານ ຣດນ້ຳພອໃຫ້ດິນຊື້ນ ໆ ເປັນໃຊ້ໄດ້ ແຕ່ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢລະລາຢນ້ຳທຸກສັປດາຫ໌ ສຳຫຣັບໃນຊ່ວງຫນ້າຝນທີ່ມີຄວາມຊື້ນສູງອາຈຕ້ອງລດປຣິມານກາຣໃຫ້ນ້ຳແລະປຸ໋ຢລງດ້ວຢ ເພື່ອປ້ອງກັນຣາກເນ່າ 9. ເຂີຢວຫມື່ນປີ ລັກສນະທັ່ວໄປ ລຳຕ້ນໄມ່ສູງມາກນັກ ຈັດເປັນໄມ້ກອທີ່ມີລຳຕ້ນແລະໃບເປັນສີເຂີຢວແຊມຂາວຈາງ ໆ ຕັວໃບເປັນປລາຢແຫລມ ໃບຄ່ອນຂ້າງມີຂນາດໃຫຍ່ມີລວດລາຢສວຢງາມ ແລະມັກຈະຂຶ້ນເປັນກອ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນໄມ້ປຣະດັບທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ເພຣາະທນທານ ໄມ່ຕ້ອງດູແລມາກ ສາມາຣຖທນທານຕ່ອອາກາສທີ່ແຫ້ງ ແລະຄວາມຊື້ນຕ່ຳ ທີ່ສຳຄັຍເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ເຕິບໂຕໄດ້ເປັນອຢ່າງດີແມ້ຈະໄດ້ຣັບເພີຢງແສງແດດຣຳໄຣນ້ອຢນິດ ແຖມຢັງດູດສາຣພິສປຣະເພທຟອຣ໌ມາລດີໄອດ໌ ແລະຊ່ວຢຟອກອາກາສໄດ້ດີໃນຣະດັບປານກລາງເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເຂີຢວຫມື່ນປີເປັນພືຊທີ່ໄມ່ຕ້ອງກາຣນ້ຳ ແລະແສງແດດມາກນັກ ແຄ່ຣດນ້ຳໃຫ້ຫນ້າດິນຊື້ນພອປຣະມານກັຖືອວ່າໃຊ້ໄດ້ ແລະຕັ້ງກຣະຖາງໃນທີ່ທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງບ້າງເລັກນ້ອຢກັພອ ນອກຈາກນີ້ຄວຣບຳຣຸງຕ້ນດ້ວຢກາຣໃສ່ປຸ໋ຢຄອກລະລາຢນ້ຳເດືອນລະຄຣັ້ງດ້ວຢ 10. ມຣກຕແດງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ມຣກຕແດງເປັນໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນອາຄາຣ ດ້ວຢຄວາມທີ່ເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ໄມ່ຕ້ອງກາຣແສງແດດຈັດ ລັກສນະທັ່ວໄປເປັນໄມ້ເລື້ອຢ ມີຄວາມແຂັງແຣງທນທານ ໃບຂນາດໃຫຍ່ສີເຂີຢວອມແດງ ມີຄວາມມັນວາວສວຢງາມ ອີກທັ້ງເຫຕຸຜລທີ່ຄນນິຢມປລູກມຣກຕແດງໃນບ້ານ ກັເພຣາະມຣກຕແດງເປັນພືຊທີ່ມີຄຸນສມບັຕິຊ່ວຢດູດສາຣພິສໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບຣຣດາພັນທຸ໌ໄມ້ຕຣະກູລຟິໂລເດນດຣອນດ້ວຢກັນເອງ ແຖມໄມ່ຄ່ອຢມີປັຍຫາເຣື່ອງໂຣຄພືຊກວນໃຈດ້ວຢຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ສຳຫຣັບກາຣປລູກມຣກຕແດງໃນອາຄາຣ ຄວຣໃຊ້ກາບມະພຣ້າມຫຸ້ມຣາກ ແລະສ່ວນລຳຕ້ນ ແລ້ວຄ່ອຢນຳຕ້ນໃສ່ກຣະຖາງ ອາຈຈະຕັ້ງກຣະຖາງໄວ້ໃນຈຸດທີ່ແສງແດດສ່ອງຖຶງຣຳໄຣກັໄດ້ ແລະຣດນ້ຳອຢ່າງນ້ອຢສັປດາຫ໌ລະ 3 ຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຕ້ອງຫມັ່ນຕຣວຈສອບຄວາມຊື້ນທີ່ກາບມະພຣ້າວບ່ອຢ ໆ ສ່ວນກາຣໃຫ້ປຸ໋ຢບຳຣຸງຕ້ນ ຄວຣໃຫ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກເດືອນລະຄຣັ້ງ 11. ສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງ ລັກສນະທັ່ວໄປ ເປັນອີກຫນຶ່ງພັນທຸ໌ໄມ້ທີ່ນິຢມປລູກໃນທີ່ຣ່ມ ເພຣາະສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ມີຄວາມສາມາຣຖໃນກາຣປຣັບຕັວ ແລະເຈຣິຍເຕິບໂຕໄດ້ດີໃນສຖານທີ່ທີ່ແຫ້ງແລ້ງ ແລະອບອຸ່ນ ແຖມຢັງມີຄຸນສມບັຕິໃນເຣື່ອງຊ່ວຢຟອກອາກາສ ອີກທັ້ງລັກສນະໃບເປັນຣູປວງຣີຂນາດໃຫຍ່ ມີລວດລາຢສວຢງາມຕ່າງກັນຕາມແຕ່ລະຊນິດພັນທຸ໌ ຈຶງທຳໃຫ້ສາມາຣຖດູດສາຣພິສພາຢໃນອາຄາຣໄດ້ມາກຢິ່ງຂຶ້ນ ແຕ່ລັກສນະເດ່ນ ຄືອ ໃບຈະມີລວດລາຢຄລ້າຢຫຢດແປ້ງສີຂາວກຣະຈາຢປຣະປຣາຢອຢູ່ເຕັມໃບ ສມກັບຊື່ອສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເລຢລ່ະຄ່ະ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ເນື່ອງຈາກສາວນ້ອຢປຣະແປ້ງເປັນພືຊທີ່ດູແລງ່າຢ ມີຄວາມທນທານ ແລະມີກາຣປຣັບຕັວສູງ ຈຶງໄມ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳມາກ ເພຣາະອາຈທຳໃຫ້ລຳຕ້ນເນ່າ ຫຣືອຣາກເນ່າໄດ້ ສ່ວນປຸ໋ຢຄວຣໃຫ້ເດືອນລະ 1 ຄຣັ້ງ ໂດຢໃຊ້ປຸ໋ຢຄອກ ຫຣືອປຸ໋ຢຫມັກລະລາຢນ້ຳ ແຕ່ອາຈຈະໃຊ້ປຸ໋ຢເມັດລະລາຢຊ້າສລັບກັນບ້າງກັໄດ້ ຫຣືອຄຸນຈະຢກກຣະຖາງອອກໄປຕາກແດດອ່ອນ ໆ ສັກພັກກັໄດ້ເຊ່ນກັນ 12. ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ ລັກສນະທັ່ວໄປ ວ່ານເສນ່ຫ໌ຈັນທຣ໌ເປັນໄມ້ມງຄລທີ່ມີມາແຕ່ໂບຣານ ນິຢມປລູກເພື່ອຄວາມເປັນສິຣິມງຄລໃນບ້ານ ໂດຢເສພາະເສຣິມຄວາມມງຄລໃນດ້ານກາຣຄ້າ ແລະເສນ່ຫ໌ເມຕຕາມຫານິຢມ ອີກທັ້ງຢັງເປັນພືຊທີ່ປລູກໃນທີ່ຣ່ມໄດ້ ເນື່ອງຈາກໄມ່ຄ່ອຢຊອບແດດມາກນັກ ລັກສນະກ້ານໃບກລມເຣີຢວເລັກ ເປັນສີເຂີຢວເສມອກັນຕລອດກ້ານ ໃບເປັນຣູປຫັວໃຈ ມີລາຢເສ້ນລຶກແຜ່ກຣະຈາຢທັ້ງໃບ ໄລ່ສີເຂີຢວເຂ້ມຈາກຕຣງກລາງໃບ ແລ້ວເປັນສີເຂີຢວອ່ອນທີ່ປລາຢໃບ ໃບມີຄວາມມັນວາວເລັກນ້ອຢ ລັກສນະໂດຢຣວມດູແລ້ວສວຢງາມ ເຫມາະແກ່ກາຣນຳໄປປຣະດັບພາຢໃນບ້ານມາກເລຢທີເດີຢວ ວິທີກາຣປລູກແລະດູແລຣັກສາ ກ່ອນປລູກວ່ານໃຫ້ຜສມດິນຣ່ວນກັບອິຖເຜາໄຟທຸບລະເອີຢດ ຈາກນັ້ນນຳໄປຕາກນ້ຳຄ້າງທິ້ງໄວ້ 1 ຄືນ ແລ້ວຈຶງຄ່ອຢນຳດິນມາໃສ່ກຣະຖາງ ປັກຫັວຫັວວ່ານ ແລ້ວກລບດິນໃຫ້ແນ່ນພອປຣະມານ ເສຣັຈແລ້ວພຣມນ້ຳໃຫ້ຊຸ່ມ ນຳກຣະຖາງໄປຕັ້ງຕຣງທີ່ທີ່ມີແສງແດດສ່ອງຜ່ານຣຳໄຣ ນອກຈາກນີ້ຕ້ອງຫມັ່ນໃສ່ປຸ໋ຢຫມັກ ແລະປຸ໋ຢຄອກເດືອນລະຄຣັ້ງ ຣວມທັ້ງຫມັ່ນເຊັດທຳຄວາມສະອາດໃບໃຫ້ເງາງາມອຢູ່ເສມອດ້ວຢນະຄະ

Tags
Share This
Newer Article ຮູບແປກໆ ຕະຫລົກ ກວນໆ ຮູບປັ້ນທີ່ທ່ານເຫັນແລ້ວຕ້ອງ ແບບນີ້ກະມີຫວະ Older Article ຄຸບປະໂຫຍດຂອງບອນ
ຂຽນໂດຍ ມື້ອັບໂຫລດ
ກຸ່ມ ,
Subscribe to: Post Comments (Atom)

No comments:

Post a Comment

​ສະ​ແດງ​ຄວາມ​ຄິດ​ເຫັນ ຫລື ຄຳ​ຂອບ​ໃຈ ເພື່ອ​ເປັນ​ກຳ​ລັງ​ໃຈ​ໃຫ້​ຄົນ​ຂຽນ