ພູທີ່ ບໍ່ ມີ ຕົ້ນ ໄມ້ປຽບ ເໝືອນ ເຮືອນ ທີ່ ບໍ່ ມີ ຫຼັງຄາ

ພູທີ່ ບໍ່ ມີ ຕົ້ນ ໄມ້ປຽບ ເໝືອນ ເຮືອນ ທີ່ ບໍ່ ມີ ຫຼັງຄາ
          ເນີນ ພູ ແລະ ພູ ເຂົາ ຂອງ ແຄມ ຝັ່ງປະ ເທດເອວຄົວ ດໍ ໄດ້ ຖືກ ປົກ ຄຸມ ດ້ວຍ ປ່າດົງ ທີ່ ຕຶບໜາຂອງ ຄົງ ເຂດ ນີ້. ຕົ້ນ ໄມ້ ແຄມ ຝັ່ງ ໄດ້ ເຕີບ ໃຫຍ່ ຈາກ ນໍ້າ ຈືດທີ່ ມາ ຈາກ ແມ່ ນໍ້າກັບນໍ້າ ທະ ເລ. ຕົ້ນ ໄມ້ ຕາມແຄມ ຝັ່ງ ໄດ້ ປ້ອງ ກັນ ລົມພາຍຸ ແລະ ເປັນ ທີ່ ອາ ໄສ ຂອງ ປາ ແລະ ຫອຍຫຼາຍຊະນິດ. ຕົ້ນໝາກພ້າວ ໄດ້ ຖືກ ປູກ ຢູ່ ຕາມ ແຄມ ຝັງ ເພື່ອ ເປັນ ການ ຮັກສາ ບໍ່ ໃຫ້ ຕາ ຝັ່ງ ເຈື່ອນ. ປ່າ ໄດ້ ຖືກ ທົດ ແທນ ດ້ວຍ ຕົ້ນ ໄມ້ ທີ່ ໃຫ້ ຮົ່ມ ເງົາ. ຮາກ ຂອງ ມັນ ສາມາດ ເກັບ ນໍ້າ ແລະ ຍຶດດິນ ໄວ້. ປູກ ຕົ້ນ ຖົ່ວ ໄວ້ ນໍາ ພູ ທີ່ ສູງ ເພື່ອ ເປັນ ການ ຍຶດດິນ ໄວ້ບໍ່ ໃຫ້ ດິນ ເຈື່ອນ. ໃບ ໄມ້ ເມື່ອຕົກລົງ ພື້ນ ກໍ ຈະ ກາຍ ເປັນ ຝຸ່ນ.
            ປ່າ ແມ່ນ ບ້ານ ຂອງ ຄົນ ແລະ ສັດສາ ວາ ສິ່ງ ຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ກວາງ, ນົກ, ແມງ ໄມ້ , ຈີ່ ໂກ ະ ແລະ ສັດ ຊະນິດ ອື່ນໆທີ່ ບໍ່ ສາມາດ ນັບ ໄດ້. ຜູ້ ຄົນ ໄດ້ ກໍ່ສ້າງ ບ້ານ ເຮືອນ ດ້ວຍ ຕົ້ນ ກ້ວຍ ແລະ ໃບ ປາມ. ມີ ສັດ ໃຫ້ ລ່າ ເນື້ອ, ມີໝາກ ເບີ ຣີ ສົດ ໃຫ້ ກິນ, ມີ ນໍ້າ ແລະ ດິນ ທີ່ ສາມາດ ປູກຝັງ ແລະ ລຽ້ງສັດ.
            ແຕ່ ວ່າ ໄລຍະ 100 ປີຜ່ານມາ, ປ່າ ໄດ້ ຖືກ ຕັດ ລົງ ເພື່ອ ການ ເຮັດ ຖະໜົນຫົນທາງ ແລະ ປຸກ ເຮືອນ. ຫຼັງຈາກ ນັ້ນ ບໍລິສັດ ຈາກ ຢີ່ປຸ່ນ ໄດ້ ເຂົ້າ ມາ ແລ້ວ ຕັດ ໄມ້ ເພື່ອ ສ້າງ ທາງ ແລະ ສົ່ງ ໄມ້ ໄປ ຢີ່ປຸ່ນ. ເພາະວ່າ ປ່າ ຢູ່ ແຖບ ນີ້ ແມ່ນ ປ່າ ທີ່ ຕືບໜາຈິ່ງ ສາມາດ ຂາຍ ໄດ້ ລາ ຄາ ດີ. ເມື່ອ ປ່າໝົດ ໄປ ບໍລິສັດ ຂອງ ຢີ່ປຸ່ນກໍ ກັບປະ ເທດ ຂອງ ພວກ ເຂົາ. ແລ້ວ ຖິ້ມ ໄວ້ ແຕ່ ຫົນທາງ ທີ່ ເປ ເພ ເປັນ ເວລາ ດົນ ນານ.
            ດຽວນີ້ພູຢູ່ ຝັ່ງ ທະ ເລ ຂອງປະ ເທດ ເອຄົວ ດໍຄື ກັນ ກັບ ທະ ເລ ຊາຍ. ພູ ເຂົາ ກາຍ ເປັນ ສີ ນໍ້າຕານ ແລະ ບໍ່ ມີ ຮົ່ມ ເງົາເລີຍ. ໃນ ລະດູ ແລ້ງ ດິນ ໄດ້ ຖືກ ພັດ ກະຈາຍ ໄປ ທົ່ວ ເຮັດ ໃຫ້ ອາກາດ ເຕັມ ໄປ ດ້ວຍ ຂີ້ຝຸ່ນ. ໃນ ລະດູຝົນ ດິນ ກາຍ ເປັນ ຕົມ ແລະ ມີ ດິນ ເຈື່ອ ນລົງ ມາ. ເມື່ອ ພາ ຍຸເອວ ນີ ໂນ້ ເຂົ້າ ມາ ໃນ ປີ 1997, ມັນ ບໍ່ ມີ ຕົ້ນ ໄມ້ ທີ່ ສາມາດ ປົກ ປ້ອງ ຊາວບ້ານ ຈາກ ຄວາມ ເສຍ ຫາຍ.