google-site-verification: google0d91bc93cfc88895.html ຜັກຫວານປ່າ [Melientha] - Hukased

Hukased

Agriculture, education, ການກະເສດ ກະສິກຳ ປູກຝັງ ລ້ຽງສັດ ແລະ ປ່າໄມ້ ຂະຫຍາຍແລະປັບປຸງພັນພືດ

Breaking

Home Top Ad

Responsive Ads Here


Monday, November 16, 2020

ຜັກຫວານປ່າ [Melientha]

ຜັກຫວານປ່າ [Melientha]  ການນຳໃຊ້  ອາຫານ  ສີນຄ້າ  ພືດເປັນຢາ  ຊື່ວິທະຍາສາດ  Melientha suavis Pierre  ຕະກຸນ  Opiliaceae  ຊື່ພ້ອງ  Melientha suavis subsp. macrocarpa Hiepko Melientha suavis subsp. suavis  ຊື່ອື່ນ  ໄທ: ຜັກຫວານປ່າ. ຫວຽດນາມ: ໂຣຊາງ, ໂຣຊາງຈົວຮົງ, ຊາງ, ລາຊາງ, ຍອດຣຸງ, ໂຣຍຸງ. ກຳປູເຈຍ: ດາອາມເປຣັກ. ອັງກິດ: melientha     ສັບພະຄຸນ ແລະ ໂພຊະນາການ ຜັກຫວານປ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ທັ້ງເປັນອາຫານ ແລະ ຢາພື້ນເມືອງ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນເປັນທີ່ນິຍົມກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ,  ຜັກຫວານເປັນຢາພື້ນເມືອງທີ່ສາມາດໃຊ້ສ່ວນຕ່າງມາເປັນຢາ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາພື້ນເມືອງຕ່າງເຊັ່ນ: ໃຊ້ຮັກສາບາດແຜ, ປວດຂໍ້, ປວດຫົວ, ປວດທ້ອງ. ໃຊ້ເປັນຢາເຢັນ, ຖອນພິດ, ແກ້ຮ້ອນໃນກະຫາຍນ້ຳ, ແກ້ພິດໄຂ້ນ້ຳບິພິການ. ຍອດອ່ອນ ແລະ ໃບອ່ອນຂອງຜັກຫວານປ່າ ມີຄຸນປະໂຫຍດທາງໂພຊະນາການ. ໃບ ແລະ ຍອດອ່ອນຂອງຜັກຫວານ 100 ກຣາມໃຫ້ຄຸນຄ່າທາງອາຫານດັ່ງນີ້:   ນ້ຳ : 87.1 ກຣາມ  ພະລັງ​ງານ : 39 ກິ​ໂລ​ແຄ​ລໍ​ຣີ່  ໂປຣ​ຕີນ : 0.1 ກຣາມ  ໄຂ​ມັນ : 0.6 ກຣາມ  ຄາ​ຣ​໌​ໂບ​ໄຮ​ເດ​ຣົດ : 8.3 ກຣາມ  ໃຢ​ອາຫານ : 2.1 ກຣາມ  ເຖົ້າ : 1.8 ກຣາມ  ແຄລ​ຊຽມ : 24 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ຟອດ​ຟໍ​ຣັດ : 68 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ໄນ​ອາ​ຊີນ : 3.6 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ A : 792 ຫນ່ວຍ​ສາກົນ  ວິ​ຕາ​ມິນ B1 : 0.12 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ B2 : 1.65 ມິນ​ລິກ​ຣັມ ເບ​ຕ້າ​-​ແຄ​ໂຣ​ທີນ : 4756 ໄມ​ໂຄຣກ​ຣັມ  ຜັກຫວານປ່າມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ, ມີສານອາຫານ, ເກືອແຮ່ ແລະ ວິຕາມິນທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ແຄລຊຽມ ແລະ ຟອສຟໍຣັດ, ຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ, ປ້ອງກັນກະດູກຜ່ອຍ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນໃຫ້ກ້າມຊີ້ນຍືດຫົດໄດ້ດີ. ຜັກຫວານປ່າສົດໆມີວິຕາມີນສູງ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນຈຸລັງໃນຮ່າງກາຍຈາກມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດມະເຮັງຈາກແສງແດດ ແລະ ຜິວໜັງຫ່ຽວແຫ້ງກ່ອນໄວ.  ຜັກຫວານມີທາດ ເບຕ້າ-ແຄໂຣທີນເຊິ່ງເປັນແອນຕິອອກຊິແດນ, ເມື່ອຖຶກປ່ຽນໄປເປັນວິຕາມິນເອໃນຮ່າງກາຍແລ້ວຈະຊ່ວຍບຳລູງສາຍຕາ, ເຮັດໃຫ້ເບີ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ. ເພີ່ມພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ, ວິຕາມິນບີໃນຜັກຫວານປ່າປ້ອງກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍ ເຊິ່ງຖ້າຂາດໃນໄວເດັກຈະເຮັດໃຫ້ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ນອກຈາກນີ້ຜັກຫວານຍັງມີເສັ້ນໃຍອາຫານສູງຊ່ວຍໃນລະບົບຂັບຖ່າຍໄດ້ດີ ແລະ ເປັນຢາລະບາຍອ່ອນໆ. ຜັກຫວານປ່າສາມາດນຳມາເຮັດອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍລາຍການເຊັ່ນແກງ, ຜັກລວກ, ຍຳ ແລະ ຂົ້ວ. ແຕ່ບໍ່ຄວນຮັບປະທານສົດເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເບື່ອເມົາ ແລະ ເປັນໄຂ້ໄດ້.  ລັກສະນະທາງພຶດສາດ ລຳ​ຕົ້ນ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຂະໜາດ​ກາງ ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ສູງ​ປະ​ມານ 5-10 ແມັດ ຫລື​ໃຫຍ່​ເຕັມ​ທີ່​ອາດ​ສູງ​ໄດ້​ຫລາຍ​ເຖິງ15 ແມັດ ແຕ່​ທີ່​ພົບ​ທົ່ວ​ໄປ​ໃນ​ຫນານປຸກ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ເພາະ​ມີ​ການ​ຕັດ​ຍອດ ແລະ ​ຕັດ​ແຕ່ງ​ກິ່ງ ໂດຍ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເປັນ​ໄມ້​ເນື້ອ​ແຂງ ລຳ​ຕົ້ນ​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ເປືອກ​ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ສີ​ນ້ຳ​ຕານ​ອົມ​ເທົາ ຜິວ​ລຳ​ຕົ້ນ​ຂ​ຸຂະ    ໃບ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ເປັນ​ພືດ​ໃບ​ລ້ຽງ​ຄູ່ ແຕກ​ໃບ​ອອກ​ເປັນ​ໃບ​ດ່ຽວ​ໆ ລຽງ​ສ​ະຫລັບ​ກັນ​ບໍລິເວນ​ປາຍ​ກິ່ງ ມີ​ກ້ານ​ໃບ​ສັ້ນ ໃບ​ມີ​ຮູບ​ໄຂ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣີ ໂຄນ​ໃບ​ນ້ອຍເຖິງກວ້າງອອກ ປາຍ​ໃບ​ແຫຼມ ແຜ່ນ​ໃບ ແລະ​ ຂອບ​ໃບ​ຮຽບ ໃບ​ອ່ອນ​ ຫລື​ ຍອດ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ໃບ​ແກ່​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ເຂັ້ມ ແລະ​ເປັນ​ມັນ ແຜ່ນ​ໃບ​ບາງ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ກອບ ຂະໜາດ​ໃບ​ກວ້າງ​ປະ​ມານ 2.5-5 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ​ປະ​ມານ 5-12 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ



ຜັກຫວານປ່າ [Melientha]


ການນຳໃຊ້

ອາຫານ

ສີນຄ້າ

ພືດເປັນຢາ

ຊື່ວິທະຍາສາດ

Melientha suavis Pierre

ຕະກຸນ

Opiliaceae

ຊື່ພ້ອງ

Melientha suavis subsp. macrocarpa Hiepko
Melientha suavis subsp. suavis

ຊື່ອື່ນ

ໄທ: ຜັກຫວານປ່າ.
ຫວຽດນາມ: ໂຣຊາງ, ໂຣຊາງຈົວຮົງ, ຊາງ, ລາຊາງ, ຍອດຣຸງ, ໂຣຍຸງ.
ກຳປູເຈຍ: ດາອາມເປຣັກ.
ອັງກິດ: melientha

 

ສັບພະຄຸນ ແລະ ໂພຊະນາການ

ຜັກຫວານປ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ທັ້ງເປັນອາຫານ ແລະ ຢາພື້ນເມືອງ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນເປັນທີ່ນິຍົມກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ,  ຜັກຫວານເປັນຢາພື້ນເມືອງທີ່ສາມາດໃຊ້ສ່ວນຕ່າງມາເປັນຢາ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາພື້ນເມືອງຕ່າງເຊັ່ນ: ໃຊ້ຮັກສາບາດແຜ, ປວດຂໍ້, ປວດຫົວ, ປວດທ້ອງ. ໃຊ້ເປັນຢາເຢັນ, ຖອນພິດ, ແກ້ຮ້ອນໃນກະຫາຍນ້ຳ, ແກ້ພິດໄຂ້ນ້ຳບິພິການ.
ຍອດອ່ອນ ແລະ ໃບອ່ອນຂອງຜັກຫວານປ່າ ມີຄຸນປະໂຫຍດທາງໂພຊະນາການ. ໃບ ແລະ ຍອດອ່ອນຂອງຜັກຫວານ 100 ກຣາມໃຫ້ຄຸນຄ່າທາງອາຫານດັ່ງນີ້:

  •  ນ້ຳ : 87.1 ກຣາມ
  •  ພະລັງ​ງານ : 39 ກິ​ໂລ​ແຄ​ລໍ​ຣີ່
  •  ໂປຣ​ຕີນ : 0.1 ກຣາມ
  •  ໄຂ​ມັນ : 0.6 ກຣາມ
  •  ຄາ​ຣ​໌​ໂບ​ໄຮ​ເດ​ຣົດ : 8.3 ກຣາມ
  •  ໃຢ​ອາຫານ : 2.1 ກຣາມ
  •  ເຖົ້າ : 1.8 ກຣາມ
  •  ແຄລ​ຊຽມ : 24 ມິນ​ລິກ​ຣັມ
  •  ຟອດ​ຟໍ​ຣັດ : 68 ມິນ​ລິກ​ຣັມ
  •  ໄນ​ອາ​ຊີນ : 3.6 ມິນ​ລິກ​ຣັມ
  •  ວິ​ຕາ​ມິນ A : 792 ຫນ່ວຍ​ສາກົນ
  •  ວິ​ຕາ​ມິນ B1 : 0.12 ມິນ​ລິກ​ຣັມ
  •  ວິ​ຕາ​ມິນ B2 : 1.65 ມິນ​ລິກ​ຣັມ
  • ເບ​ຕ້າ​-​ແຄ​ໂຣ​ທີນ : 4756 ໄມ​ໂຄຣກ​ຣັມ

ຜັກຫວານປ່າມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ, ມີສານອາຫານ, ເກືອແຮ່ ແລະ ວິຕາມິນທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ແຄລຊຽມ ແລະ ຟອສຟໍຣັດ, ຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ, ປ້ອງກັນກະດູກຜ່ອຍ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນໃຫ້ກ້າມຊີ້ນຍືດຫົດໄດ້ດີ. ຜັກຫວານປ່າສົດໆມີວິຕາມີນສູງ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນຈຸລັງໃນຮ່າງກາຍຈາກມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດມະເຮັງຈາກແສງແດດ ແລະ ຜິວໜັງຫ່ຽວແຫ້ງກ່ອນໄວ.  ຜັກຫວານມີທາດ ເບຕ້າ-ແຄໂຣທີນເຊິ່ງເປັນແອນຕິອອກຊິແດນ, ເມື່ອຖຶກປ່ຽນໄປເປັນວິຕາມິນເອໃນຮ່າງກາຍແລ້ວຈະຊ່ວຍບຳລູງສາຍຕາ, ເຮັດໃຫ້ເບີ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ. ເພີ່ມພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ, ວິຕາມິນບີໃນຜັກຫວານປ່າປ້ອງກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍ ເຊິ່ງຖ້າຂາດໃນໄວເດັກຈະເຮັດໃຫ້ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ນອກຈາກນີ້ຜັກຫວານຍັງມີເສັ້ນໃຍອາຫານສູງຊ່ວຍໃນລະບົບຂັບຖ່າຍໄດ້ດີ ແລະ ເປັນຢາລະບາຍອ່ອນໆ.
ຜັກຫວານປ່າສາມາດນຳມາເຮັດອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍລາຍການເຊັ່ນແກງ, ຜັກລວກ, ຍຳ ແລະ ຂົ້ວ. ແຕ່ບໍ່ຄວນຮັບປະທານສົດເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເບື່ອເມົາ ແລະ ເປັນໄຂ້ໄດ້.

ລັກສະນະທາງພຶດສາດ

ລຳ​ຕົ້ນ

ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຂະໜາດ​ກາງ ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ສູງ​ປະ​ມານ 5-10 ແມັດ ຫລື​ໃຫຍ່​ເຕັມ​ທີ່​ອາດ​ສູງ​ໄດ້​ຫລາຍ​ເຖິງ15 ແມັດ ແຕ່​ທີ່​ພົບ​ທົ່ວ​ໄປ​ໃນ​ຫນານປຸກ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ເພາະ​ມີ​ການ​ຕັດ​ຍອດ ແລະ ​ຕັດ​ແຕ່ງ​ກິ່ງ ໂດຍ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເປັນ​ໄມ້​ເນື້ອ​ແຂງ ລຳ​ຕົ້ນ​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ເປືອກ​ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ສີ​ນ້ຳ​ຕານ​ອົມ​ເທົາ ຜິວ​ລຳ​ຕົ້ນ​ຂ​ຸຂະ


ຜັກຫວານປ່າ [Melientha]  ການນຳໃຊ້  ອາຫານ  ສີນຄ້າ  ພືດເປັນຢາ  ຊື່ວິທະຍາສາດ  Melientha suavis Pierre  ຕະກຸນ  Opiliaceae  ຊື່ພ້ອງ  Melientha suavis subsp. macrocarpa Hiepko Melientha suavis subsp. suavis  ຊື່ອື່ນ  ໄທ: ຜັກຫວານປ່າ. ຫວຽດນາມ: ໂຣຊາງ, ໂຣຊາງຈົວຮົງ, ຊາງ, ລາຊາງ, ຍອດຣຸງ, ໂຣຍຸງ. ກຳປູເຈຍ: ດາອາມເປຣັກ. ອັງກິດ: melientha     ສັບພະຄຸນ ແລະ ໂພຊະນາການ ຜັກຫວານປ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ທັ້ງເປັນອາຫານ ແລະ ຢາພື້ນເມືອງ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນເປັນທີ່ນິຍົມກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ,  ຜັກຫວານເປັນຢາພື້ນເມືອງທີ່ສາມາດໃຊ້ສ່ວນຕ່າງມາເປັນຢາ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາພື້ນເມືອງຕ່າງເຊັ່ນ: ໃຊ້ຮັກສາບາດແຜ, ປວດຂໍ້, ປວດຫົວ, ປວດທ້ອງ. ໃຊ້ເປັນຢາເຢັນ, ຖອນພິດ, ແກ້ຮ້ອນໃນກະຫາຍນ້ຳ, ແກ້ພິດໄຂ້ນ້ຳບິພິການ. ຍອດອ່ອນ ແລະ ໃບອ່ອນຂອງຜັກຫວານປ່າ ມີຄຸນປະໂຫຍດທາງໂພຊະນາການ. ໃບ ແລະ ຍອດອ່ອນຂອງຜັກຫວານ 100 ກຣາມໃຫ້ຄຸນຄ່າທາງອາຫານດັ່ງນີ້:   ນ້ຳ : 87.1 ກຣາມ  ພະລັງ​ງານ : 39 ກິ​ໂລ​ແຄ​ລໍ​ຣີ່  ໂປຣ​ຕີນ : 0.1 ກຣາມ  ໄຂ​ມັນ : 0.6 ກຣາມ  ຄາ​ຣ​໌​ໂບ​ໄຮ​ເດ​ຣົດ : 8.3 ກຣາມ  ໃຢ​ອາຫານ : 2.1 ກຣາມ  ເຖົ້າ : 1.8 ກຣາມ  ແຄລ​ຊຽມ : 24 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ຟອດ​ຟໍ​ຣັດ : 68 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ໄນ​ອາ​ຊີນ : 3.6 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ A : 792 ຫນ່ວຍ​ສາກົນ  ວິ​ຕາ​ມິນ B1 : 0.12 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ B2 : 1.65 ມິນ​ລິກ​ຣັມ ເບ​ຕ້າ​-​ແຄ​ໂຣ​ທີນ : 4756 ໄມ​ໂຄຣກ​ຣັມ  ຜັກຫວານປ່າມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ, ມີສານອາຫານ, ເກືອແຮ່ ແລະ ວິຕາມິນທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ແຄລຊຽມ ແລະ ຟອສຟໍຣັດ, ຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ, ປ້ອງກັນກະດູກຜ່ອຍ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນໃຫ້ກ້າມຊີ້ນຍືດຫົດໄດ້ດີ. ຜັກຫວານປ່າສົດໆມີວິຕາມີນສູງ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນຈຸລັງໃນຮ່າງກາຍຈາກມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດມະເຮັງຈາກແສງແດດ ແລະ ຜິວໜັງຫ່ຽວແຫ້ງກ່ອນໄວ.  ຜັກຫວານມີທາດ ເບຕ້າ-ແຄໂຣທີນເຊິ່ງເປັນແອນຕິອອກຊິແດນ, ເມື່ອຖຶກປ່ຽນໄປເປັນວິຕາມິນເອໃນຮ່າງກາຍແລ້ວຈະຊ່ວຍບຳລູງສາຍຕາ, ເຮັດໃຫ້ເບີ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ. ເພີ່ມພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ, ວິຕາມິນບີໃນຜັກຫວານປ່າປ້ອງກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍ ເຊິ່ງຖ້າຂາດໃນໄວເດັກຈະເຮັດໃຫ້ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ນອກຈາກນີ້ຜັກຫວານຍັງມີເສັ້ນໃຍອາຫານສູງຊ່ວຍໃນລະບົບຂັບຖ່າຍໄດ້ດີ ແລະ ເປັນຢາລະບາຍອ່ອນໆ. ຜັກຫວານປ່າສາມາດນຳມາເຮັດອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍລາຍການເຊັ່ນແກງ, ຜັກລວກ, ຍຳ ແລະ ຂົ້ວ. ແຕ່ບໍ່ຄວນຮັບປະທານສົດເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເບື່ອເມົາ ແລະ ເປັນໄຂ້ໄດ້.  ລັກສະນະທາງພຶດສາດ ລຳ​ຕົ້ນ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຂະໜາດ​ກາງ ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ສູງ​ປະ​ມານ 5-10 ແມັດ ຫລື​ໃຫຍ່​ເຕັມ​ທີ່​ອາດ​ສູງ​ໄດ້​ຫລາຍ​ເຖິງ15 ແມັດ ແຕ່​ທີ່​ພົບ​ທົ່ວ​ໄປ​ໃນ​ຫນານປຸກ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ເພາະ​ມີ​ການ​ຕັດ​ຍອດ ແລະ ​ຕັດ​ແຕ່ງ​ກິ່ງ ໂດຍ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເປັນ​ໄມ້​ເນື້ອ​ແຂງ ລຳ​ຕົ້ນ​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ເປືອກ​ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ສີ​ນ້ຳ​ຕານ​ອົມ​ເທົາ ຜິວ​ລຳ​ຕົ້ນ​ຂ​ຸຂະ    ໃບ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ເປັນ​ພືດ​ໃບ​ລ້ຽງ​ຄູ່ ແຕກ​ໃບ​ອອກ​ເປັນ​ໃບ​ດ່ຽວ​ໆ ລຽງ​ສ​ະຫລັບ​ກັນ​ບໍລິເວນ​ປາຍ​ກິ່ງ ມີ​ກ້ານ​ໃບ​ສັ້ນ ໃບ​ມີ​ຮູບ​ໄຂ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣີ ໂຄນ​ໃບ​ນ້ອຍເຖິງກວ້າງອອກ ປາຍ​ໃບ​ແຫຼມ ແຜ່ນ​ໃບ ແລະ​ ຂອບ​ໃບ​ຮຽບ ໃບ​ອ່ອນ​ ຫລື​ ຍອດ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ໃບ​ແກ່​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ເຂັ້ມ ແລະ​ເປັນ​ມັນ ແຜ່ນ​ໃບ​ບາງ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ກອບ ຂະໜາດ​ໃບ​ກວ້າງ​ປະ​ມານ 2.5-5 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ​ປະ​ມານ 5-12 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ

ໃບ

ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ເປັນ​ພືດ​ໃບ​ລ້ຽງ​ຄູ່ ແຕກ​ໃບ​ອອກ​ເປັນ​ໃບ​ດ່ຽວ​ໆ ລຽງ​ສ​ະຫລັບ​ກັນ​ບໍລິເວນ​ປາຍ​ກິ່ງ ມີ​ກ້ານ​ໃບ​ສັ້ນ ໃບ​ມີ​ຮູບ​ໄຂ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣີ ໂຄນ​ໃບ​ນ້ອຍເຖິງກວ້າງອອກ ປາຍ​ໃບ​ແຫຼມ ແຜ່ນ​ໃບ ແລະ​ ຂອບ​ໃບ​ຮຽບ ໃບ​ອ່ອນ​ ຫລື​ ຍອດ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ໃບ​ແກ່​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ເຂັ້ມ ແລະ​ເປັນ​ມັນ ແຜ່ນ​ໃບ​ບາງ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ກອບ ຂະໜາດ​ໃບ​ກວ້າງ​ປະ​ມານ 2.5-5 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ​ປະ​ມານ 5-12 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ

ຜັກຫວານປ່າ [Melientha]  ການນຳໃຊ້  ອາຫານ  ສີນຄ້າ  ພືດເປັນຢາ  ຊື່ວິທະຍາສາດ  Melientha suavis Pierre  ຕະກຸນ  Opiliaceae  ຊື່ພ້ອງ  Melientha suavis subsp. macrocarpa Hiepko Melientha suavis subsp. suavis  ຊື່ອື່ນ  ໄທ: ຜັກຫວານປ່າ. ຫວຽດນາມ: ໂຣຊາງ, ໂຣຊາງຈົວຮົງ, ຊາງ, ລາຊາງ, ຍອດຣຸງ, ໂຣຍຸງ. ກຳປູເຈຍ: ດາອາມເປຣັກ. ອັງກິດ: melientha     ສັບພະຄຸນ ແລະ ໂພຊະນາການ ຜັກຫວານປ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ທັ້ງເປັນອາຫານ ແລະ ຢາພື້ນເມືອງ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນເປັນທີ່ນິຍົມກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ,  ຜັກຫວານເປັນຢາພື້ນເມືອງທີ່ສາມາດໃຊ້ສ່ວນຕ່າງມາເປັນຢາ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາພື້ນເມືອງຕ່າງເຊັ່ນ: ໃຊ້ຮັກສາບາດແຜ, ປວດຂໍ້, ປວດຫົວ, ປວດທ້ອງ. ໃຊ້ເປັນຢາເຢັນ, ຖອນພິດ, ແກ້ຮ້ອນໃນກະຫາຍນ້ຳ, ແກ້ພິດໄຂ້ນ້ຳບິພິການ. ຍອດອ່ອນ ແລະ ໃບອ່ອນຂອງຜັກຫວານປ່າ ມີຄຸນປະໂຫຍດທາງໂພຊະນາການ. ໃບ ແລະ ຍອດອ່ອນຂອງຜັກຫວານ 100 ກຣາມໃຫ້ຄຸນຄ່າທາງອາຫານດັ່ງນີ້:   ນ້ຳ : 87.1 ກຣາມ  ພະລັງ​ງານ : 39 ກິ​ໂລ​ແຄ​ລໍ​ຣີ່  ໂປຣ​ຕີນ : 0.1 ກຣາມ  ໄຂ​ມັນ : 0.6 ກຣາມ  ຄາ​ຣ​໌​ໂບ​ໄຮ​ເດ​ຣົດ : 8.3 ກຣາມ  ໃຢ​ອາຫານ : 2.1 ກຣາມ  ເຖົ້າ : 1.8 ກຣາມ  ແຄລ​ຊຽມ : 24 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ຟອດ​ຟໍ​ຣັດ : 68 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ໄນ​ອາ​ຊີນ : 3.6 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ A : 792 ຫນ່ວຍ​ສາກົນ  ວິ​ຕາ​ມິນ B1 : 0.12 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ B2 : 1.65 ມິນ​ລິກ​ຣັມ ເບ​ຕ້າ​-​ແຄ​ໂຣ​ທີນ : 4756 ໄມ​ໂຄຣກ​ຣັມ  ຜັກຫວານປ່າມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ, ມີສານອາຫານ, ເກືອແຮ່ ແລະ ວິຕາມິນທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ແຄລຊຽມ ແລະ ຟອສຟໍຣັດ, ຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ, ປ້ອງກັນກະດູກຜ່ອຍ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນໃຫ້ກ້າມຊີ້ນຍືດຫົດໄດ້ດີ. ຜັກຫວານປ່າສົດໆມີວິຕາມີນສູງ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນຈຸລັງໃນຮ່າງກາຍຈາກມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດມະເຮັງຈາກແສງແດດ ແລະ ຜິວໜັງຫ່ຽວແຫ້ງກ່ອນໄວ.  ຜັກຫວານມີທາດ ເບຕ້າ-ແຄໂຣທີນເຊິ່ງເປັນແອນຕິອອກຊິແດນ, ເມື່ອຖຶກປ່ຽນໄປເປັນວິຕາມິນເອໃນຮ່າງກາຍແລ້ວຈະຊ່ວຍບຳລູງສາຍຕາ, ເຮັດໃຫ້ເບີ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ. ເພີ່ມພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ, ວິຕາມິນບີໃນຜັກຫວານປ່າປ້ອງກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍ ເຊິ່ງຖ້າຂາດໃນໄວເດັກຈະເຮັດໃຫ້ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ນອກຈາກນີ້ຜັກຫວານຍັງມີເສັ້ນໃຍອາຫານສູງຊ່ວຍໃນລະບົບຂັບຖ່າຍໄດ້ດີ ແລະ ເປັນຢາລະບາຍອ່ອນໆ. ຜັກຫວານປ່າສາມາດນຳມາເຮັດອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍລາຍການເຊັ່ນແກງ, ຜັກລວກ, ຍຳ ແລະ ຂົ້ວ. ແຕ່ບໍ່ຄວນຮັບປະທານສົດເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເບື່ອເມົາ ແລະ ເປັນໄຂ້ໄດ້.  ລັກສະນະທາງພຶດສາດ ລຳ​ຕົ້ນ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຂະໜາດ​ກາງ ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ສູງ​ປະ​ມານ 5-10 ແມັດ ຫລື​ໃຫຍ່​ເຕັມ​ທີ່​ອາດ​ສູງ​ໄດ້​ຫລາຍ​ເຖິງ15 ແມັດ ແຕ່​ທີ່​ພົບ​ທົ່ວ​ໄປ​ໃນ​ຫນານປຸກ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ເພາະ​ມີ​ການ​ຕັດ​ຍອດ ແລະ ​ຕັດ​ແຕ່ງ​ກິ່ງ ໂດຍ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເປັນ​ໄມ້​ເນື້ອ​ແຂງ ລຳ​ຕົ້ນ​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ເປືອກ​ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ສີ​ນ້ຳ​ຕານ​ອົມ​ເທົາ ຜິວ​ລຳ​ຕົ້ນ​ຂ​ຸຂະ    ໃບ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ເປັນ​ພືດ​ໃບ​ລ້ຽງ​ຄູ່ ແຕກ​ໃບ​ອອກ​ເປັນ​ໃບ​ດ່ຽວ​ໆ ລຽງ​ສ​ະຫລັບ​ກັນ​ບໍລິເວນ​ປາຍ​ກິ່ງ ມີ​ກ້ານ​ໃບ​ສັ້ນ ໃບ​ມີ​ຮູບ​ໄຂ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣີ ໂຄນ​ໃບ​ນ້ອຍເຖິງກວ້າງອອກ ປາຍ​ໃບ​ແຫຼມ ແຜ່ນ​ໃບ ແລະ​ ຂອບ​ໃບ​ຮຽບ ໃບ​ອ່ອນ​ ຫລື​ ຍອດ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ໃບ​ແກ່​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ເຂັ້ມ ແລະ​ເປັນ​ມັນ ແຜ່ນ​ໃບ​ບາງ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ກອບ ຂະໜາດ​ໃບ​ກວ້າງ​ປະ​ມານ 2.5-5 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ​ປະ​ມານ 5-12 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ

ດອກ

ດອກ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ອອກ​ດອກ​ເປັນ​ຊໍ່​ບໍລິເວນ​ກິ່ງ ແລະ​ ລຳ​ຕົ້ນ ກ້ານ​ຊໍ່​ດອກ​ຍາວ​ປະ​ມານ 15-20 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຊໍ່​ດອກ​ປະກອບ​ດ້ວຍ​ດອກ​ຍ່ອຍ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ​ຈຳນວນ​ຫລາຍ ດອກ​ຍ່ອຍ​ມີ​ລັກສະນະ​ຊົງ​ກລົມ ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ປະກອບ​ດ້ວຍ​ດອກ​ຕົວ​ຜູ້​ທີ່​ບໍ່​ມີ​ກ້ານ​ດອກ 3-5 ດອກ ສ່ວນ​ດອກ​ຕົວ​ແມ່​ມີ​ກ້ານ​ດອກ​ຢາວ​ປະ​ມານ 3-8 ມິນ​ລິ​ແມັດ ມັກ​ພົບ​ເປັນ​ດອກ​ດ່ຽວ ຫລື​ອາດ​ພົບ​ເປັນ​ກລຸ່ມ 3-5 ດອກ

ຫມາກ ແລະ ແກ່ນ

ໝາກ​ຂອງ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ມີ​ລັກສະນະ​ກົມ​ເກືອບ​ເປັນ​ຮູບ​ໄຂ່ ຂະໜາດ​ຫມາກ 1.5-2 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ 2.2-4 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ເປືອກໝາກຣຽບ ແລະ​ບາງ ຊີ້ນ​ຫມາກ​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ໜາ ແລະຊຸ່ມນ້ຳ ຜົນ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ ແລະ​ ມີນວນ​ເຄືອບ ເມື່ອ​ສຸກ​ມີ​ສີ​ເຫຼືອງ ແລະ​ສຸກ​ຈັດ​ຈົນ​ລົ່ນ​ຈະ​ມີ​ສີ​ເຫຼືອງ​ເຂັ້ມ ພາຍ​ໃນ​ມີ​ເມັດ 1 ເມັດ

ຜັກຫວານປ່າ [Melientha]  ການນຳໃຊ້  ອາຫານ  ສີນຄ້າ  ພືດເປັນຢາ  ຊື່ວິທະຍາສາດ  Melientha suavis Pierre  ຕະກຸນ  Opiliaceae  ຊື່ພ້ອງ  Melientha suavis subsp. macrocarpa Hiepko Melientha suavis subsp. suavis  ຊື່ອື່ນ  ໄທ: ຜັກຫວານປ່າ. ຫວຽດນາມ: ໂຣຊາງ, ໂຣຊາງຈົວຮົງ, ຊາງ, ລາຊາງ, ຍອດຣຸງ, ໂຣຍຸງ. ກຳປູເຈຍ: ດາອາມເປຣັກ. ອັງກິດ: melientha     ສັບພະຄຸນ ແລະ ໂພຊະນາການ ຜັກຫວານປ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ທັ້ງເປັນອາຫານ ແລະ ຢາພື້ນເມືອງ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນເປັນທີ່ນິຍົມກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ,  ຜັກຫວານເປັນຢາພື້ນເມືອງທີ່ສາມາດໃຊ້ສ່ວນຕ່າງມາເປັນຢາ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາພື້ນເມືອງຕ່າງເຊັ່ນ: ໃຊ້ຮັກສາບາດແຜ, ປວດຂໍ້, ປວດຫົວ, ປວດທ້ອງ. ໃຊ້ເປັນຢາເຢັນ, ຖອນພິດ, ແກ້ຮ້ອນໃນກະຫາຍນ້ຳ, ແກ້ພິດໄຂ້ນ້ຳບິພິການ. ຍອດອ່ອນ ແລະ ໃບອ່ອນຂອງຜັກຫວານປ່າ ມີຄຸນປະໂຫຍດທາງໂພຊະນາການ. ໃບ ແລະ ຍອດອ່ອນຂອງຜັກຫວານ 100 ກຣາມໃຫ້ຄຸນຄ່າທາງອາຫານດັ່ງນີ້:   ນ້ຳ : 87.1 ກຣາມ  ພະລັງ​ງານ : 39 ກິ​ໂລ​ແຄ​ລໍ​ຣີ່  ໂປຣ​ຕີນ : 0.1 ກຣາມ  ໄຂ​ມັນ : 0.6 ກຣາມ  ຄາ​ຣ​໌​ໂບ​ໄຮ​ເດ​ຣົດ : 8.3 ກຣາມ  ໃຢ​ອາຫານ : 2.1 ກຣາມ  ເຖົ້າ : 1.8 ກຣາມ  ແຄລ​ຊຽມ : 24 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ຟອດ​ຟໍ​ຣັດ : 68 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ໄນ​ອາ​ຊີນ : 3.6 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ A : 792 ຫນ່ວຍ​ສາກົນ  ວິ​ຕາ​ມິນ B1 : 0.12 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ B2 : 1.65 ມິນ​ລິກ​ຣັມ ເບ​ຕ້າ​-​ແຄ​ໂຣ​ທີນ : 4756 ໄມ​ໂຄຣກ​ຣັມ  ຜັກຫວານປ່າມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ, ມີສານອາຫານ, ເກືອແຮ່ ແລະ ວິຕາມິນທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ແຄລຊຽມ ແລະ ຟອສຟໍຣັດ, ຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ, ປ້ອງກັນກະດູກຜ່ອຍ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນໃຫ້ກ້າມຊີ້ນຍືດຫົດໄດ້ດີ. ຜັກຫວານປ່າສົດໆມີວິຕາມີນສູງ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນຈຸລັງໃນຮ່າງກາຍຈາກມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດມະເຮັງຈາກແສງແດດ ແລະ ຜິວໜັງຫ່ຽວແຫ້ງກ່ອນໄວ.  ຜັກຫວານມີທາດ ເບຕ້າ-ແຄໂຣທີນເຊິ່ງເປັນແອນຕິອອກຊິແດນ, ເມື່ອຖຶກປ່ຽນໄປເປັນວິຕາມິນເອໃນຮ່າງກາຍແລ້ວຈະຊ່ວຍບຳລູງສາຍຕາ, ເຮັດໃຫ້ເບີ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ. ເພີ່ມພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ, ວິຕາມິນບີໃນຜັກຫວານປ່າປ້ອງກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍ ເຊິ່ງຖ້າຂາດໃນໄວເດັກຈະເຮັດໃຫ້ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ນອກຈາກນີ້ຜັກຫວານຍັງມີເສັ້ນໃຍອາຫານສູງຊ່ວຍໃນລະບົບຂັບຖ່າຍໄດ້ດີ ແລະ ເປັນຢາລະບາຍອ່ອນໆ. ຜັກຫວານປ່າສາມາດນຳມາເຮັດອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍລາຍການເຊັ່ນແກງ, ຜັກລວກ, ຍຳ ແລະ ຂົ້ວ. ແຕ່ບໍ່ຄວນຮັບປະທານສົດເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເບື່ອເມົາ ແລະ ເປັນໄຂ້ໄດ້.  ລັກສະນະທາງພຶດສາດ ລຳ​ຕົ້ນ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຂະໜາດ​ກາງ ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ສູງ​ປະ​ມານ 5-10 ແມັດ ຫລື​ໃຫຍ່​ເຕັມ​ທີ່​ອາດ​ສູງ​ໄດ້​ຫລາຍ​ເຖິງ15 ແມັດ ແຕ່​ທີ່​ພົບ​ທົ່ວ​ໄປ​ໃນ​ຫນານປຸກ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ເພາະ​ມີ​ການ​ຕັດ​ຍອດ ແລະ ​ຕັດ​ແຕ່ງ​ກິ່ງ ໂດຍ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເປັນ​ໄມ້​ເນື້ອ​ແຂງ ລຳ​ຕົ້ນ​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ເປືອກ​ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ສີ​ນ້ຳ​ຕານ​ອົມ​ເທົາ ຜິວ​ລຳ​ຕົ້ນ​ຂ​ຸຂະ    ໃບ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ເປັນ​ພືດ​ໃບ​ລ້ຽງ​ຄູ່ ແຕກ​ໃບ​ອອກ​ເປັນ​ໃບ​ດ່ຽວ​ໆ ລຽງ​ສ​ະຫລັບ​ກັນ​ບໍລິເວນ​ປາຍ​ກິ່ງ ມີ​ກ້ານ​ໃບ​ສັ້ນ ໃບ​ມີ​ຮູບ​ໄຂ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣີ ໂຄນ​ໃບ​ນ້ອຍເຖິງກວ້າງອອກ ປາຍ​ໃບ​ແຫຼມ ແຜ່ນ​ໃບ ແລະ​ ຂອບ​ໃບ​ຮຽບ ໃບ​ອ່ອນ​ ຫລື​ ຍອດ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ໃບ​ແກ່​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ເຂັ້ມ ແລະ​ເປັນ​ມັນ ແຜ່ນ​ໃບ​ບາງ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ກອບ ຂະໜາດ​ໃບ​ກວ້າງ​ປະ​ມານ 2.5-5 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ​ປະ​ມານ 5-12 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ

ປະໂຫຍດ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ

1. ຢອດ​ອ່ອນ​ຂອງ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ມີ​ຄວາມ​ກອບ ແລະ​ຫວານ​ມັນ ຈຶ່ງ​ນິຍົມ​ນຳ​ປະກອບ​ອາຫານ​ໃນ​ຫຼາຍ​ເມ​ນູ ເຊັ່ນ ແກງ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ໃສ່​ໄຂ່​ມົດ​ແດງ ແກງ​ລຽງ ແກງ​ຈືດ ຜັດ​ໃສ່​ໄຂ່ ເຮັດ​ໄຂ່​ຈຽວ ເປັນ​ຕົ້ນ
2. ເມັດ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ນຳ​ມາ​ຕົ້ມ​ໃຫ້​ສຸກ​ໃຊ້​ຮັບປະທານ ເຢື່ອ​ຫຸ້ມ​ເມັດ ແລະ​ຊີ້ນ​ເມັດ​ໃຫ້ລົດ​ຫວານ​ມັນ
3. ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ໃຊ້​ປຸກ​ເປັນ​ແນວ​ຮົ້ວ​ຫລື​ແນວ​ເຂດ​ແດນ​ຮ່ວມ​ກັບ​ການ​ເກັບ​ຢອດ​ຮັບປະທານ

ຜັກຫວານປ່າ [Melientha]  ການນຳໃຊ້  ອາຫານ  ສີນຄ້າ  ພືດເປັນຢາ  ຊື່ວິທະຍາສາດ  Melientha suavis Pierre  ຕະກຸນ  Opiliaceae  ຊື່ພ້ອງ  Melientha suavis subsp. macrocarpa Hiepko Melientha suavis subsp. suavis  ຊື່ອື່ນ  ໄທ: ຜັກຫວານປ່າ. ຫວຽດນາມ: ໂຣຊາງ, ໂຣຊາງຈົວຮົງ, ຊາງ, ລາຊາງ, ຍອດຣຸງ, ໂຣຍຸງ. ກຳປູເຈຍ: ດາອາມເປຣັກ. ອັງກິດ: melientha     ສັບພະຄຸນ ແລະ ໂພຊະນາການ ຜັກຫວານປ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ທັ້ງເປັນອາຫານ ແລະ ຢາພື້ນເມືອງ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນເປັນທີ່ນິຍົມກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ,  ຜັກຫວານເປັນຢາພື້ນເມືອງທີ່ສາມາດໃຊ້ສ່ວນຕ່າງມາເປັນຢາ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາພື້ນເມືອງຕ່າງເຊັ່ນ: ໃຊ້ຮັກສາບາດແຜ, ປວດຂໍ້, ປວດຫົວ, ປວດທ້ອງ. ໃຊ້ເປັນຢາເຢັນ, ຖອນພິດ, ແກ້ຮ້ອນໃນກະຫາຍນ້ຳ, ແກ້ພິດໄຂ້ນ້ຳບິພິການ. ຍອດອ່ອນ ແລະ ໃບອ່ອນຂອງຜັກຫວານປ່າ ມີຄຸນປະໂຫຍດທາງໂພຊະນາການ. ໃບ ແລະ ຍອດອ່ອນຂອງຜັກຫວານ 100 ກຣາມໃຫ້ຄຸນຄ່າທາງອາຫານດັ່ງນີ້:   ນ້ຳ : 87.1 ກຣາມ  ພະລັງ​ງານ : 39 ກິ​ໂລ​ແຄ​ລໍ​ຣີ່  ໂປຣ​ຕີນ : 0.1 ກຣາມ  ໄຂ​ມັນ : 0.6 ກຣາມ  ຄາ​ຣ​໌​ໂບ​ໄຮ​ເດ​ຣົດ : 8.3 ກຣາມ  ໃຢ​ອາຫານ : 2.1 ກຣາມ  ເຖົ້າ : 1.8 ກຣາມ  ແຄລ​ຊຽມ : 24 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ຟອດ​ຟໍ​ຣັດ : 68 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ໄນ​ອາ​ຊີນ : 3.6 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ A : 792 ຫນ່ວຍ​ສາກົນ  ວິ​ຕາ​ມິນ B1 : 0.12 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ B2 : 1.65 ມິນ​ລິກ​ຣັມ ເບ​ຕ້າ​-​ແຄ​ໂຣ​ທີນ : 4756 ໄມ​ໂຄຣກ​ຣັມ  ຜັກຫວານປ່າມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ, ມີສານອາຫານ, ເກືອແຮ່ ແລະ ວິຕາມິນທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ແຄລຊຽມ ແລະ ຟອສຟໍຣັດ, ຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ, ປ້ອງກັນກະດູກຜ່ອຍ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນໃຫ້ກ້າມຊີ້ນຍືດຫົດໄດ້ດີ. ຜັກຫວານປ່າສົດໆມີວິຕາມີນສູງ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນຈຸລັງໃນຮ່າງກາຍຈາກມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດມະເຮັງຈາກແສງແດດ ແລະ ຜິວໜັງຫ່ຽວແຫ້ງກ່ອນໄວ.  ຜັກຫວານມີທາດ ເບຕ້າ-ແຄໂຣທີນເຊິ່ງເປັນແອນຕິອອກຊິແດນ, ເມື່ອຖຶກປ່ຽນໄປເປັນວິຕາມິນເອໃນຮ່າງກາຍແລ້ວຈະຊ່ວຍບຳລູງສາຍຕາ, ເຮັດໃຫ້ເບີ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ. ເພີ່ມພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ, ວິຕາມິນບີໃນຜັກຫວານປ່າປ້ອງກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍ ເຊິ່ງຖ້າຂາດໃນໄວເດັກຈະເຮັດໃຫ້ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ນອກຈາກນີ້ຜັກຫວານຍັງມີເສັ້ນໃຍອາຫານສູງຊ່ວຍໃນລະບົບຂັບຖ່າຍໄດ້ດີ ແລະ ເປັນຢາລະບາຍອ່ອນໆ. ຜັກຫວານປ່າສາມາດນຳມາເຮັດອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍລາຍການເຊັ່ນແກງ, ຜັກລວກ, ຍຳ ແລະ ຂົ້ວ. ແຕ່ບໍ່ຄວນຮັບປະທານສົດເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເບື່ອເມົາ ແລະ ເປັນໄຂ້ໄດ້.  ລັກສະນະທາງພຶດສາດ ລຳ​ຕົ້ນ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຂະໜາດ​ກາງ ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ສູງ​ປະ​ມານ 5-10 ແມັດ ຫລື​ໃຫຍ່​ເຕັມ​ທີ່​ອາດ​ສູງ​ໄດ້​ຫລາຍ​ເຖິງ15 ແມັດ ແຕ່​ທີ່​ພົບ​ທົ່ວ​ໄປ​ໃນ​ຫນານປຸກ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ເພາະ​ມີ​ການ​ຕັດ​ຍອດ ແລະ ​ຕັດ​ແຕ່ງ​ກິ່ງ ໂດຍ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເປັນ​ໄມ້​ເນື້ອ​ແຂງ ລຳ​ຕົ້ນ​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ເປືອກ​ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ສີ​ນ້ຳ​ຕານ​ອົມ​ເທົາ ຜິວ​ລຳ​ຕົ້ນ​ຂ​ຸຂະ    ໃບ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ເປັນ​ພືດ​ໃບ​ລ້ຽງ​ຄູ່ ແຕກ​ໃບ​ອອກ​ເປັນ​ໃບ​ດ່ຽວ​ໆ ລຽງ​ສ​ະຫລັບ​ກັນ​ບໍລິເວນ​ປາຍ​ກິ່ງ ມີ​ກ້ານ​ໃບ​ສັ້ນ ໃບ​ມີ​ຮູບ​ໄຂ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣີ ໂຄນ​ໃບ​ນ້ອຍເຖິງກວ້າງອອກ ປາຍ​ໃບ​ແຫຼມ ແຜ່ນ​ໃບ ແລະ​ ຂອບ​ໃບ​ຮຽບ ໃບ​ອ່ອນ​ ຫລື​ ຍອດ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ໃບ​ແກ່​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ເຂັ້ມ ແລະ​ເປັນ​ມັນ ແຜ່ນ​ໃບ​ບາງ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ກອບ ຂະໜາດ​ໃບ​ກວ້າງ​ປະ​ມານ 2.5-5 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ​ປະ​ມານ 5-12 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ

ສັບ​ພະຄຸນ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ

ໃບ​ອ່ອນ ແລະ​ ຍອດ​ອ່ອນ

v  ປ້ອງ​ກັນ​ພະຍາດ​ກ່ຽວກັບ​ປະ​ສາດ ແລະ​ ສະຫມອງ ເຊັ່ນ ອັນ​ໄຊ​ເມ​ອ​ຣ​໌
v  ປ້ອງ​ກັນ​ພະຍາດ​ມະ​ເຣັງ
v  ປ້ອງ​ກັນ​ພະຍາດ​ຫົວ​ໃຈ​ຂາດ​ເລືອດ
v  ປ້ອງ​ກັນ​ພະຍາດ​ເບົາ​ຫວານ
v  ຊ່ວຍ​ລຸດ​ຄວາມ​ອ້ວນ
v  ຊ່ວຍ​ບຳລຸງ​ຮ່າງກາຍ
v  ຕ້ານ​ອະ​ນຸ​ມູນ​ອິດສະຫລະ
v  ແກ້​ຮ້ອນ​ໃນ
v  ຊ່ວຍ​ລຸດ​ໄຂ້
v  ແກ້​ນ້ຳບີ​ພິ​ການ
v  ແກ້​ອາການ​ເບື່ອ​ເມົາ
v  ບັນ​ເທົາ​ອາການ​ປວດ​ມົດລູກ
v  ແກ້​ປວດ​ເມື່ອຍ​ຕາມ​ຮ່າງກາຍ
v  ໃບ ແລະ​ນ້ຳ​ຢາງ​ຈາກ​ໃບ​ນຳ​ມາ​ຫຍ້ຳ​ຫລື​ ອົມ​ພາຍ​ໃນ​ປາກ ສຳລັບ​ແກ້​ລິ້ນ​ເປັນ​ຟ້າ
v  ໃບ ແລະ​ຍອດ​ອ່ອນ​ນຳ​ມາ​ຕົ້ມ​ນ້ຳ​ດື່ມ ຊ່ວຍ​ແກ້​ກະ​ຫາຍ​ນ້ຳ ປ້ອງ​ກັນ​ພະຍາດ​ປາກ​ນົກກະ​ຈອກ

ກາ​ນ​ປຸກ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ

ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ຕາມ​ທຳມະຊາດ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ​ເຖິງ​ກາງ​ທີ່​ເຕີບໂຕ​ໃຕ້​ໄມ້​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຊະນິດ​ອື່ນ​ທີ່​ສູງ​ກວ່າ ດັ່ງ​ນັ້ນ ຜັກ​ຊະນິດ​ນີ້​ຈຶ່ງ​ມັກ​ພື້ນ​ທີ່​ທີ່​ມີ​ແສງ​ຣຳ​ໄຣ ພື້ນ​ທີ່​ທີ່​ມີ​ແສງ​ສ່ອງ​ບໍ່ມີຫມົດ​ທັງ​ມື້ ໂດຍ​ສະເພາະ​ໃຕ້​ຣົ່ມ​ໄມ້​ອື່ນ​ທີ່​ໃຫຍ່​ກວ່າ ດັ່ງ​ນັ້ນ ການ​ປຸກ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ຫາກ​ລຽນ​ແບບ​ທຳມະຊາດ​ຈະ​ໄດ້​ຜົນ​ດີີ ຄື ປຸກ​ແຊມ​ກັບ​ໄມ້​ຊະນິດ​ອື່ນ​ທີ່​ສາມາດ​ໃຫ້​ຣົ່ມ​ເງົາ​ໄດ້ ທັງ​ນີ້ ການ​ປຸກ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ສາມາດ​ປຸກ​ຈາກ​ຕົ້ນ​ກ້າ​ທີ່​ໄດ້​ຈາກ​ການ​ເພາະ​ເມັດ ການ​ປັກ​ຊຳ​ຮາກ ແລະ​ການ​ຕອນ​ກິ່ງ ຊຶ່ງ​ປະຈຸບັນ​ນິຍົມ​ທັງ​ການ​ເພາະ​ເມັດ​ຫລາຍ​ທີ່ສຸດ ເພາະ​ການ​ຕອນ​ກິ່ງ​ຈະ​ແຕກ​ຮາກ​ໄດ້​ຍາກ ເຖິງ​ແມ່ນ​ຈະ​ໃຊ້​ຮ​ໍ​ໂມນ​ເລັ່ງ​ຮາກ​ກໍ​ຕາມ ແລະ​ການ​ເພາະ​ເມັດ​ຈະ​ເຮັດ​ໄດ້​ໄວ​ກ​ກວ່າ ແລະ​ເຮັດໃຫ້​ໄດ້​ຕົ້ນ​ທີ່​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍກວ່າ​ວິທີ​ອື່ນ

ພັນ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ

ພັນ​ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ຢັງ​ບໍ່​ມີ​ການສຶກສາ​ຂໍ້​ມູນ​ທີ່​ຊັດເຈນ​ ແຕ່​ຈາກ​ການ​ສັງເກດ​ພ​ົບວ່າ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ທີ່​ພົບ​​ຈະ​ແບ່ງ​ອອກ​ເປັນ 2 ຊະນິດ ຄື

1. ຜັກ​ຫວານ​ປ່າຍ​ອົດ​ເຫຼືອງ ຫລື ຜັກ​ຫວານ​ໂຄກ ມັກ​ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເຕ້ຍ ແຕກ​ກິ່ງ​ນ້ອຍ ໃບ​ມີ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ແຕ່​ກວ້າງ ຕົ້ນ​ເຕີບໂຕ​ຊ້າ ແລະ​ຍອດ​ສັ້ນ

2. ຜັກ​ຫວານ​ປ່າຍ​ອົດ​ຂຽວ ຜັກ​ຫວານ​ດົງ ມັກ​ແຕກ​ຊົງ​ພຸ່ມ​ໃຫຍ່ ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ໃບ​ມີ​ຂະໜາດ​ປານ​ກາງ​ເຖິງ​ໃຫຍ່ ແລະ ​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣຽວ ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ການ​ເຕີບໂຕ​ໄວ ຍອດ​ຍາວ​ຫລາຍກວ່າ​ພັນ​ຢອດ​ເຫຼືອງ

 

ການ​ຕຽມ​ວັດ​ດຸ​ເພາະປູກ

ວັດ​ດຸ​ທີ່​ໃຊ້​ເພາະ​ກ້າ​ເມັດ​ ​ຫລື​ ໃຊ້​ເພາະ​ຊຳ ຄວນ​ຕຽມ​ດ້ວຍ​ການ​ນຳ​ດິນ​ມາ​ປະສົມ​ກັບ​ປຸ໋ຍ​ຄອກ ຫລື​ວັດ​ດຸ​ອິນທີ ເຊັ່ນ ແກບ​ດຳ ແລະ​ຂຸ໋ຍ​ຫມາກ​ພ້າວ ໂດຍ​ໃຊ້​ອັດຕາ​ສ່ວນ​ດິນ​ກັບ​ປຸ໋ຍ​ຄອກ ແລະ​ວັດ​ດຸ​ອື່ນ​ໆ​ທີ່ 1:2:1 ຄົນ ແລະ​ ໝັກ​ຖິ້ມ​ໄວ້ 7 ມື້ ຈາກ​ນັ້ນ ບັນ​ຈຸ​ໃສ່​ຖົງ​ເພາະ​ຂະໜາດ 4×4 ນິ້ວ ຕຽມ​ໄວ້​ສຳລັບ​ຍ້າຍ​ກາ​ເພາະ

ສ່ວນ​ການ​ເພາະ​ເມັດ​ຈະ​ໃຊ້ຊາຍ​ປະສົມ​ກັບ​ປຸ໋ຍ​ຄອກ ອັດຕາ​ສ່ວນ 2:1 ຊຶ່ງ​ຕຽມ​ເປັນ​ແປງ​ເພາະ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ກວ້າງ 1 ແມັດ ຢາວ 2 ແມັດ ຊຶ່ງ​ອາດ​ໃຊ້​ວິທີ​ວາງ​ອິດ​ລ້ອມ​ເປັນ​ສີ່​ຫຼ່ຽມ ແລ້ວ​ແຕ່​ປະລິມານ​ການ​ເພາະ ໂດຍ​ນຳ​ຊາຍ​ທີ່​ປະສົມ​ກັບ​ປຸ໋ຍ​ຄອກ​ມາ​ເຂ່ຍ​ໃສ່​ແປງ​ເພາະ ສູງ​ປະ​ມານ 2-3 ນິ້ວ

ການ​ເພາະ​ເມັດ

ເມັດ​ທີ່​ໃຊ້​ເພາະ​ຈະ​ຕ້ອງ​ເປັນ​ເມັດ​ທີ່​ສຸກ​ຈັດ ຫມາກ​ມີ​ສີ​ເຫຼືອງ​ເຂ້ັມ ຫລື ເປັນ​ເມັດ​ທີ່ລົ່ນ​ຈາກ​ຕົ້ນ​ແລ້ວ ແລະ​ເມື່ອ​ເກັບ​ເມັດ​ມາ​ແລ້ວ​ໃຫ້​ນຳ​ເມັດ​ໃສ່​ຖົງ​ພາດ​ຕິກ ແລ້ວ​ນຳ​ເຂົ້າ​ຕູ້​ເຢັນ​ພັກ​ໄວ້​ກ່ອນ 1-2 ເດືອນ ແຕ່​ບໍ່​ຄວນ​ຫລາຍກວ່າ 2 ເດືອນ ແລ້ວ​ຄ່ອຍ​ນຳ​ມາ​ເພາະ​ເມັດ ເພາະ​ການ​ເກັບ​ເມັດ​ຈະ​ເປັນ​ການ​ພັກ​ຕັວ​ຂອງ​ເມັດ ເຮັດໃຫ້​ອັດຕາ​ການ​ງອກ​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ

ການ​ຕຽມ​ເມັດ​ກ່ອນ​ເພາະ​ໃຫ້​ນຳ​ຜົນ​ມາ​ແກະ​ລອກ​ເປືອກ ແລະ​ຊີ້ນ​ອອກ​ຈົນ​ເຫຼືອ​ເມັດ ຈາກ​ນັ້ນ ນຳ​ໄປ​ຕາກ​ແຫ້ງ 3-5 ມື້ ກ່ອນ​ໃຊ້​ກະ​ດາດຊາຍ​ຫລື​ຫິນ​ຊາຍ​ຂັດ​ເປືອກ​ເມັດ​ໃຫ້​ບາງ ແຕ່​ລະ​ວັງ​ຢ່າ​ຂັດ​ຈົນ​ເຖິງ​ຊີ້ນ​ເມັດ​ດ້ານ​ໃນ ຈາກ​ນັ້ນ ນຳ​ເມັດ​ມາ​ແຊ່​ນ້ຳ​ດົນ 1 ຄືນ ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ ນຳ​ເມັດ​ປັກ​ລົງ​ແປງ​ເພາະ​ທີ່​ກຽມ​ໄວ້ ແລ້ວ​ເຂ່ຍ​ດິນ​ໃຫ້​ຄຸມ​ເມັດ ກ່ອນ​ຈະ​ຫົດ​ນ້ຳ​ໃຫ້​ຊຸ່ມ ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ ຫົດ​ນ້ຳ​ທຸກ​ມື້ ມື້​ລະ 1-2 ເທື່ອ ຊຶ່ງ​ໃຊ້​ເວລາ​ປະ​ມານ 30-40 ມື້ ເມັດ​ຈະ​ແຕກ​ໜໍ່​ໃຫ້​ເຫັນ ຈາກ​ນັ້ນ ຂູດ​ເມັດ​ລົງ​ເພາະ​ຕໍ່​ໃນ​ຖົງ​ເພາະ​ຊຳ ຫລື​ໃຫ້​ຂູດ​ເມັດ​ຫຼັງ​ເພາະ​ແລ້ວ​ປະ​ມານ 20-25 ມື້ ຊຶ່ງ​ເປັນ​ໄລ​ຍະ​ທີ່​ເມັດ​ແທງ​ຮາກ​ອອກ​ແລ້ວ

 

ທັງ​ນີ້ ອາດ​ເພາະ​ເມັດ​ລົງ​ໃນ​ຖົງ​ເພາະ​ຊຳ​ໄດ້​ໂດຍ​ກົງ​ກໍ​ໄດ້ ໂດຍ​ບໍ່​ຕ້ອງ​ມາ​ເພາະ​ໃນ​ແປງ​ເພາະ​ກ່ອນ ແຕ່​ວິທີ​ນີ້​ອາດ​ເຮັດໃຫ້​ໃຫ້​ເສຍ​ຖົງ​ເພາະ​ລ້າໆ ເພາະ​ບາງ​ເມັດ​ບໍ່​ມີ​ການ​ງອກ ແຕ່​ຫາກ​ໃຊ້​ວິທີ​ເພາະ​ເມັດ​ໃນ​ແປງ​ກ່ອນ​ຈະ​ຊ່ວຍ​ໃຫ້​ສາມາດ​ເລືອກ​ເມັດ​ທີ່ງ​ອກ​ມາ​ເພາະ​ໃນ​ຖົງ​ເພາະ​ໄດ້​ທັງ​ໝົດ ແລະ​ສາມາດ​ເລືອກ​ສະເພາະ​ເມັດ​ທີ່ງ​ອກ​ໂດຍ​ສົມບູນ​ໄດ້


ຜັກຫວານປ່າ [Melientha]  ການນຳໃຊ້  ອາຫານ  ສີນຄ້າ  ພືດເປັນຢາ  ຊື່ວິທະຍາສາດ  Melientha suavis Pierre  ຕະກຸນ  Opiliaceae  ຊື່ພ້ອງ  Melientha suavis subsp. macrocarpa Hiepko Melientha suavis subsp. suavis  ຊື່ອື່ນ  ໄທ: ຜັກຫວານປ່າ. ຫວຽດນາມ: ໂຣຊາງ, ໂຣຊາງຈົວຮົງ, ຊາງ, ລາຊາງ, ຍອດຣຸງ, ໂຣຍຸງ. ກຳປູເຈຍ: ດາອາມເປຣັກ. ອັງກິດ: melientha     ສັບພະຄຸນ ແລະ ໂພຊະນາການ ຜັກຫວານປ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ທັ້ງເປັນອາຫານ ແລະ ຢາພື້ນເມືອງ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນເປັນທີ່ນິຍົມກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ,  ຜັກຫວານເປັນຢາພື້ນເມືອງທີ່ສາມາດໃຊ້ສ່ວນຕ່າງມາເປັນຢາ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາພື້ນເມືອງຕ່າງເຊັ່ນ: ໃຊ້ຮັກສາບາດແຜ, ປວດຂໍ້, ປວດຫົວ, ປວດທ້ອງ. ໃຊ້ເປັນຢາເຢັນ, ຖອນພິດ, ແກ້ຮ້ອນໃນກະຫາຍນ້ຳ, ແກ້ພິດໄຂ້ນ້ຳບິພິການ. ຍອດອ່ອນ ແລະ ໃບອ່ອນຂອງຜັກຫວານປ່າ ມີຄຸນປະໂຫຍດທາງໂພຊະນາການ. ໃບ ແລະ ຍອດອ່ອນຂອງຜັກຫວານ 100 ກຣາມໃຫ້ຄຸນຄ່າທາງອາຫານດັ່ງນີ້:   ນ້ຳ : 87.1 ກຣາມ  ພະລັງ​ງານ : 39 ກິ​ໂລ​ແຄ​ລໍ​ຣີ່  ໂປຣ​ຕີນ : 0.1 ກຣາມ  ໄຂ​ມັນ : 0.6 ກຣາມ  ຄາ​ຣ​໌​ໂບ​ໄຮ​ເດ​ຣົດ : 8.3 ກຣາມ  ໃຢ​ອາຫານ : 2.1 ກຣາມ  ເຖົ້າ : 1.8 ກຣາມ  ແຄລ​ຊຽມ : 24 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ຟອດ​ຟໍ​ຣັດ : 68 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ໄນ​ອາ​ຊີນ : 3.6 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ A : 792 ຫນ່ວຍ​ສາກົນ  ວິ​ຕາ​ມິນ B1 : 0.12 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ B2 : 1.65 ມິນ​ລິກ​ຣັມ ເບ​ຕ້າ​-​ແຄ​ໂຣ​ທີນ : 4756 ໄມ​ໂຄຣກ​ຣັມ  ຜັກຫວານປ່າມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ, ມີສານອາຫານ, ເກືອແຮ່ ແລະ ວິຕາມິນທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ແຄລຊຽມ ແລະ ຟອສຟໍຣັດ, ຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ, ປ້ອງກັນກະດູກຜ່ອຍ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນໃຫ້ກ້າມຊີ້ນຍືດຫົດໄດ້ດີ. ຜັກຫວານປ່າສົດໆມີວິຕາມີນສູງ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນຈຸລັງໃນຮ່າງກາຍຈາກມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດມະເຮັງຈາກແສງແດດ ແລະ ຜິວໜັງຫ່ຽວແຫ້ງກ່ອນໄວ.  ຜັກຫວານມີທາດ ເບຕ້າ-ແຄໂຣທີນເຊິ່ງເປັນແອນຕິອອກຊິແດນ, ເມື່ອຖຶກປ່ຽນໄປເປັນວິຕາມິນເອໃນຮ່າງກາຍແລ້ວຈະຊ່ວຍບຳລູງສາຍຕາ, ເຮັດໃຫ້ເບີ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ. ເພີ່ມພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ, ວິຕາມິນບີໃນຜັກຫວານປ່າປ້ອງກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍ ເຊິ່ງຖ້າຂາດໃນໄວເດັກຈະເຮັດໃຫ້ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ນອກຈາກນີ້ຜັກຫວານຍັງມີເສັ້ນໃຍອາຫານສູງຊ່ວຍໃນລະບົບຂັບຖ່າຍໄດ້ດີ ແລະ ເປັນຢາລະບາຍອ່ອນໆ. ຜັກຫວານປ່າສາມາດນຳມາເຮັດອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍລາຍການເຊັ່ນແກງ, ຜັກລວກ, ຍຳ ແລະ ຂົ້ວ. ແຕ່ບໍ່ຄວນຮັບປະທານສົດເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເບື່ອເມົາ ແລະ ເປັນໄຂ້ໄດ້.  ລັກສະນະທາງພຶດສາດ ລຳ​ຕົ້ນ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຂະໜາດ​ກາງ ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ສູງ​ປະ​ມານ 5-10 ແມັດ ຫລື​ໃຫຍ່​ເຕັມ​ທີ່​ອາດ​ສູງ​ໄດ້​ຫລາຍ​ເຖິງ15 ແມັດ ແຕ່​ທີ່​ພົບ​ທົ່ວ​ໄປ​ໃນ​ຫນານປຸກ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ເພາະ​ມີ​ການ​ຕັດ​ຍອດ ແລະ ​ຕັດ​ແຕ່ງ​ກິ່ງ ໂດຍ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເປັນ​ໄມ້​ເນື້ອ​ແຂງ ລຳ​ຕົ້ນ​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ເປືອກ​ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ສີ​ນ້ຳ​ຕານ​ອົມ​ເທົາ ຜິວ​ລຳ​ຕົ້ນ​ຂ​ຸຂະ    ໃບ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ເປັນ​ພືດ​ໃບ​ລ້ຽງ​ຄູ່ ແຕກ​ໃບ​ອອກ​ເປັນ​ໃບ​ດ່ຽວ​ໆ ລຽງ​ສ​ະຫລັບ​ກັນ​ບໍລິເວນ​ປາຍ​ກິ່ງ ມີ​ກ້ານ​ໃບ​ສັ້ນ ໃບ​ມີ​ຮູບ​ໄຂ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣີ ໂຄນ​ໃບ​ນ້ອຍເຖິງກວ້າງອອກ ປາຍ​ໃບ​ແຫຼມ ແຜ່ນ​ໃບ ແລະ​ ຂອບ​ໃບ​ຮຽບ ໃບ​ອ່ອນ​ ຫລື​ ຍອດ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ໃບ​ແກ່​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ເຂັ້ມ ແລະ​ເປັນ​ມັນ ແຜ່ນ​ໃບ​ບາງ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ກອບ ຂະໜາດ​ໃບ​ກວ້າງ​ປະ​ມານ 2.5-5 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ​ປະ​ມານ 5-12 ເຊນ​ຕິ​ແມັດຜັກຫວານປ່າ [Melientha]  ການນຳໃຊ້  ອາຫານ  ສີນຄ້າ  ພືດເປັນຢາ  ຊື່ວິທະຍາສາດ  Melientha suavis Pierre  ຕະກຸນ  Opiliaceae  ຊື່ພ້ອງ  Melientha suavis subsp. macrocarpa Hiepko Melientha suavis subsp. suavis  ຊື່ອື່ນ  ໄທ: ຜັກຫວານປ່າ. ຫວຽດນາມ: ໂຣຊາງ, ໂຣຊາງຈົວຮົງ, ຊາງ, ລາຊາງ, ຍອດຣຸງ, ໂຣຍຸງ. ກຳປູເຈຍ: ດາອາມເປຣັກ. ອັງກິດ: melientha     ສັບພະຄຸນ ແລະ ໂພຊະນາການ ຜັກຫວານປ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ທັ້ງເປັນອາຫານ ແລະ ຢາພື້ນເມືອງ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນເປັນທີ່ນິຍົມກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ,  ຜັກຫວານເປັນຢາພື້ນເມືອງທີ່ສາມາດໃຊ້ສ່ວນຕ່າງມາເປັນຢາ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາພື້ນເມືອງຕ່າງເຊັ່ນ: ໃຊ້ຮັກສາບາດແຜ, ປວດຂໍ້, ປວດຫົວ, ປວດທ້ອງ. ໃຊ້ເປັນຢາເຢັນ, ຖອນພິດ, ແກ້ຮ້ອນໃນກະຫາຍນ້ຳ, ແກ້ພິດໄຂ້ນ້ຳບິພິການ. ຍອດອ່ອນ ແລະ ໃບອ່ອນຂອງຜັກຫວານປ່າ ມີຄຸນປະໂຫຍດທາງໂພຊະນາການ. ໃບ ແລະ ຍອດອ່ອນຂອງຜັກຫວານ 100 ກຣາມໃຫ້ຄຸນຄ່າທາງອາຫານດັ່ງນີ້:   ນ້ຳ : 87.1 ກຣາມ  ພະລັງ​ງານ : 39 ກິ​ໂລ​ແຄ​ລໍ​ຣີ່  ໂປຣ​ຕີນ : 0.1 ກຣາມ  ໄຂ​ມັນ : 0.6 ກຣາມ  ຄາ​ຣ​໌​ໂບ​ໄຮ​ເດ​ຣົດ : 8.3 ກຣາມ  ໃຢ​ອາຫານ : 2.1 ກຣາມ  ເຖົ້າ : 1.8 ກຣາມ  ແຄລ​ຊຽມ : 24 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ຟອດ​ຟໍ​ຣັດ : 68 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ໄນ​ອາ​ຊີນ : 3.6 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ A : 792 ຫນ່ວຍ​ສາກົນ  ວິ​ຕາ​ມິນ B1 : 0.12 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ B2 : 1.65 ມິນ​ລິກ​ຣັມ ເບ​ຕ້າ​-​ແຄ​ໂຣ​ທີນ : 4756 ໄມ​ໂຄຣກ​ຣັມ  ຜັກຫວານປ່າມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ, ມີສານອາຫານ, ເກືອແຮ່ ແລະ ວິຕາມິນທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ແຄລຊຽມ ແລະ ຟອສຟໍຣັດ, ຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ, ປ້ອງກັນກະດູກຜ່ອຍ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນໃຫ້ກ້າມຊີ້ນຍືດຫົດໄດ້ດີ. ຜັກຫວານປ່າສົດໆມີວິຕາມີນສູງ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນຈຸລັງໃນຮ່າງກາຍຈາກມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດມະເຮັງຈາກແສງແດດ ແລະ ຜິວໜັງຫ່ຽວແຫ້ງກ່ອນໄວ.  ຜັກຫວານມີທາດ ເບຕ້າ-ແຄໂຣທີນເຊິ່ງເປັນແອນຕິອອກຊິແດນ, ເມື່ອຖຶກປ່ຽນໄປເປັນວິຕາມິນເອໃນຮ່າງກາຍແລ້ວຈະຊ່ວຍບຳລູງສາຍຕາ, ເຮັດໃຫ້ເບີ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ. ເພີ່ມພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ, ວິຕາມິນບີໃນຜັກຫວານປ່າປ້ອງກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍ ເຊິ່ງຖ້າຂາດໃນໄວເດັກຈະເຮັດໃຫ້ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ນອກຈາກນີ້ຜັກຫວານຍັງມີເສັ້ນໃຍອາຫານສູງຊ່ວຍໃນລະບົບຂັບຖ່າຍໄດ້ດີ ແລະ ເປັນຢາລະບາຍອ່ອນໆ. ຜັກຫວານປ່າສາມາດນຳມາເຮັດອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍລາຍການເຊັ່ນແກງ, ຜັກລວກ, ຍຳ ແລະ ຂົ້ວ. ແຕ່ບໍ່ຄວນຮັບປະທານສົດເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເບື່ອເມົາ ແລະ ເປັນໄຂ້ໄດ້.  ລັກສະນະທາງພຶດສາດ ລຳ​ຕົ້ນ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຂະໜາດ​ກາງ ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ສູງ​ປະ​ມານ 5-10 ແມັດ ຫລື​ໃຫຍ່​ເຕັມ​ທີ່​ອາດ​ສູງ​ໄດ້​ຫລາຍ​ເຖິງ15 ແມັດ ແຕ່​ທີ່​ພົບ​ທົ່ວ​ໄປ​ໃນ​ຫນານປຸກ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ເພາະ​ມີ​ການ​ຕັດ​ຍອດ ແລະ ​ຕັດ​ແຕ່ງ​ກິ່ງ ໂດຍ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເປັນ​ໄມ້​ເນື້ອ​ແຂງ ລຳ​ຕົ້ນ​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ເປືອກ​ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ສີ​ນ້ຳ​ຕານ​ອົມ​ເທົາ ຜິວ​ລຳ​ຕົ້ນ​ຂ​ຸຂະ    ໃບ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ເປັນ​ພືດ​ໃບ​ລ້ຽງ​ຄູ່ ແຕກ​ໃບ​ອອກ​ເປັນ​ໃບ​ດ່ຽວ​ໆ ລຽງ​ສ​ະຫລັບ​ກັນ​ບໍລິເວນ​ປາຍ​ກິ່ງ ມີ​ກ້ານ​ໃບ​ສັ້ນ ໃບ​ມີ​ຮູບ​ໄຂ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣີ ໂຄນ​ໃບ​ນ້ອຍເຖິງກວ້າງອອກ ປາຍ​ໃບ​ແຫຼມ ແຜ່ນ​ໃບ ແລະ​ ຂອບ​ໃບ​ຮຽບ ໃບ​ອ່ອນ​ ຫລື​ ຍອດ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ໃບ​ແກ່​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ເຂັ້ມ ແລະ​ເປັນ​ມັນ ແຜ່ນ​ໃບ​ບາງ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ກອບ ຂະໜາດ​ໃບ​ກວ້າງ​ປະ​ມານ 2.5-5 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ​ປະ​ມານ 5-12 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ

ທີ່ມາ: https://www.phakhaolao.la/kb/0000019/0000440

ການບົວລະບັດຮັກສາ

ເມື່ອປູກໄລຍະທຳອິດຄວນຫົດນໍ້າທຸກໆມື້ເພື່ອໃຫ້ດີນມີຄວາມຊຸ່ມຊື່ນຕະຫຼອດເວລາ, ເມື່ອຜັກຫວານຕັ້ງຕົວໄດ້ແລ້ວຄວນຫົດນໍ້າ 1-3 ຄັ້ງຕໍ່ອາທິດ, ຄວນໃສ່ຝຸ່ນຄອກປີລະ 2 ຄັ້ງ, ຄັ້ງທຳອິດແມ່ນໃສ່ໃນຊ່ວງລະດູຝົນເຊິ່ງເປັນຊ່ວງກ່ອນຜັກຫວານຈະແຕກຍອດ ແລະ ອອກດອກ, ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ຕົ້ນແຂງແຮງໃຫ້ຜະລິດຍອດໄດ້ຍາວໃນລະດູແລ້ງ. ຄັ້ງທີ່ 2 ແມ່ນຫຼັງຈາກການເກັບຍອດແລ້ວ, ເພື່ອບຳລຸງຕົ້ນໃຫ້ສົມບູນສຳຫຼັບລະດູການຕໍ່ໄປ. 

ການກຳຈັດວັດຊະພືດ

 ວິທີການການເສຍຫຍ້າບໍ່ຄວນກຳຈັດຈົນກ້ຽງເກີນໄປ ເພາະຜັກຫວານອາໄສພືດ ຫືຼ ຫຍ້າບາງຊະນິດເປັນພືດຢູ່ຮ່ວມກັນເພື່ອສ້າງອາຫານ. ການກຳຈັດຫຍ້າຄວນຕັດຫຍ້າດີກວ່າເສຍຫຍ້າໃຫ້ກ້ຽງ. ຕັດຫຍ້າອອກມາຄວນເອົາປົກຄຸມບໍລິເວນຕົ້ນຜັກຫວານ. 

ການປ້ອງກັນພະຍາດ ແລະ ແມງໄມ້

 ຜັກຫວານປ່າເປັນພືດທີ່ມີພະຍາດ ແລະ ແມງໄມ້ລົບກວນໜ້ອຍ. ແຕ່ສັດຕູທີ່ສຳຄັນແມ່ນຫອຍທາກ, ແມງເຕົ່າທອງ, ໄຮແດງ ແລະ ຂີ້ກະເດືອນຝອຍ. ວິທີການປ້ອງກັນ ແລະ ກຳຈັດ ຄວນໃຊ້ສານສະກັດຈາກທຳມະຊາດ ເຊັ່ນ: ກະເດົາ, ຫົວສາມສິບ, ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ສານພິດຕົກຄ້າງໃນຜັກຫວານທີ່ຈະນຳໄປບໍລິໂພກ, ຄວນຕິດຕາມ ແລະ ກວດກາຢູ່ສະເໝີ ເມື່ອເຫັນພະຍາດ ຫຼື ແມງໄມ້ຄວນກຳຈັດທັນທີ. 

ຜັກຫວານປ່າ [Melientha]  ການນຳໃຊ້  ອາຫານ  ສີນຄ້າ  ພືດເປັນຢາ  ຊື່ວິທະຍາສາດ  Melientha suavis Pierre  ຕະກຸນ  Opiliaceae  ຊື່ພ້ອງ  Melientha suavis subsp. macrocarpa Hiepko Melientha suavis subsp. suavis  ຊື່ອື່ນ  ໄທ: ຜັກຫວານປ່າ. ຫວຽດນາມ: ໂຣຊາງ, ໂຣຊາງຈົວຮົງ, ຊາງ, ລາຊາງ, ຍອດຣຸງ, ໂຣຍຸງ. ກຳປູເຈຍ: ດາອາມເປຣັກ. ອັງກິດ: melientha     ສັບພະຄຸນ ແລະ ໂພຊະນາການ ຜັກຫວານປ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ທັ້ງເປັນອາຫານ ແລະ ຢາພື້ນເມືອງ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນເປັນທີ່ນິຍົມກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ,  ຜັກຫວານເປັນຢາພື້ນເມືອງທີ່ສາມາດໃຊ້ສ່ວນຕ່າງມາເປັນຢາ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາພື້ນເມືອງຕ່າງເຊັ່ນ: ໃຊ້ຮັກສາບາດແຜ, ປວດຂໍ້, ປວດຫົວ, ປວດທ້ອງ. ໃຊ້ເປັນຢາເຢັນ, ຖອນພິດ, ແກ້ຮ້ອນໃນກະຫາຍນ້ຳ, ແກ້ພິດໄຂ້ນ້ຳບິພິການ. ຍອດອ່ອນ ແລະ ໃບອ່ອນຂອງຜັກຫວານປ່າ ມີຄຸນປະໂຫຍດທາງໂພຊະນາການ. ໃບ ແລະ ຍອດອ່ອນຂອງຜັກຫວານ 100 ກຣາມໃຫ້ຄຸນຄ່າທາງອາຫານດັ່ງນີ້:   ນ້ຳ : 87.1 ກຣາມ  ພະລັງ​ງານ : 39 ກິ​ໂລ​ແຄ​ລໍ​ຣີ່  ໂປຣ​ຕີນ : 0.1 ກຣາມ  ໄຂ​ມັນ : 0.6 ກຣາມ  ຄາ​ຣ​໌​ໂບ​ໄຮ​ເດ​ຣົດ : 8.3 ກຣາມ  ໃຢ​ອາຫານ : 2.1 ກຣາມ  ເຖົ້າ : 1.8 ກຣາມ  ແຄລ​ຊຽມ : 24 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ຟອດ​ຟໍ​ຣັດ : 68 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ໄນ​ອາ​ຊີນ : 3.6 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ A : 792 ຫນ່ວຍ​ສາກົນ  ວິ​ຕາ​ມິນ B1 : 0.12 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ B2 : 1.65 ມິນ​ລິກ​ຣັມ ເບ​ຕ້າ​-​ແຄ​ໂຣ​ທີນ : 4756 ໄມ​ໂຄຣກ​ຣັມ  ຜັກຫວານປ່າມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ, ມີສານອາຫານ, ເກືອແຮ່ ແລະ ວິຕາມິນທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ແຄລຊຽມ ແລະ ຟອສຟໍຣັດ, ຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ, ປ້ອງກັນກະດູກຜ່ອຍ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນໃຫ້ກ້າມຊີ້ນຍືດຫົດໄດ້ດີ. ຜັກຫວານປ່າສົດໆມີວິຕາມີນສູງ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນຈຸລັງໃນຮ່າງກາຍຈາກມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດມະເຮັງຈາກແສງແດດ ແລະ ຜິວໜັງຫ່ຽວແຫ້ງກ່ອນໄວ.  ຜັກຫວານມີທາດ ເບຕ້າ-ແຄໂຣທີນເຊິ່ງເປັນແອນຕິອອກຊິແດນ, ເມື່ອຖຶກປ່ຽນໄປເປັນວິຕາມິນເອໃນຮ່າງກາຍແລ້ວຈະຊ່ວຍບຳລູງສາຍຕາ, ເຮັດໃຫ້ເບີ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ. ເພີ່ມພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ, ວິຕາມິນບີໃນຜັກຫວານປ່າປ້ອງກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍ ເຊິ່ງຖ້າຂາດໃນໄວເດັກຈະເຮັດໃຫ້ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ນອກຈາກນີ້ຜັກຫວານຍັງມີເສັ້ນໃຍອາຫານສູງຊ່ວຍໃນລະບົບຂັບຖ່າຍໄດ້ດີ ແລະ ເປັນຢາລະບາຍອ່ອນໆ. ຜັກຫວານປ່າສາມາດນຳມາເຮັດອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍລາຍການເຊັ່ນແກງ, ຜັກລວກ, ຍຳ ແລະ ຂົ້ວ. ແຕ່ບໍ່ຄວນຮັບປະທານສົດເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເບື່ອເມົາ ແລະ ເປັນໄຂ້ໄດ້.  ລັກສະນະທາງພຶດສາດ ລຳ​ຕົ້ນ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຂະໜາດ​ກາງ ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ສູງ​ປະ​ມານ 5-10 ແມັດ ຫລື​ໃຫຍ່​ເຕັມ​ທີ່​ອາດ​ສູງ​ໄດ້​ຫລາຍ​ເຖິງ15 ແມັດ ແຕ່​ທີ່​ພົບ​ທົ່ວ​ໄປ​ໃນ​ຫນານປຸກ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ເພາະ​ມີ​ການ​ຕັດ​ຍອດ ແລະ ​ຕັດ​ແຕ່ງ​ກິ່ງ ໂດຍ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເປັນ​ໄມ້​ເນື້ອ​ແຂງ ລຳ​ຕົ້ນ​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ເປືອກ​ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ສີ​ນ້ຳ​ຕານ​ອົມ​ເທົາ ຜິວ​ລຳ​ຕົ້ນ​ຂ​ຸຂະ    ໃບ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ເປັນ​ພືດ​ໃບ​ລ້ຽງ​ຄູ່ ແຕກ​ໃບ​ອອກ​ເປັນ​ໃບ​ດ່ຽວ​ໆ ລຽງ​ສ​ະຫລັບ​ກັນ​ບໍລິເວນ​ປາຍ​ກິ່ງ ມີ​ກ້ານ​ໃບ​ສັ້ນ ໃບ​ມີ​ຮູບ​ໄຂ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣີ ໂຄນ​ໃບ​ນ້ອຍເຖິງກວ້າງອອກ ປາຍ​ໃບ​ແຫຼມ ແຜ່ນ​ໃບ ແລະ​ ຂອບ​ໃບ​ຮຽບ ໃບ​ອ່ອນ​ ຫລື​ ຍອດ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ໃບ​ແກ່​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ເຂັ້ມ ແລະ​ເປັນ​ມັນ ແຜ່ນ​ໃບ​ບາງ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ກອບ ຂະໜາດ​ໃບ​ກວ້າງ​ປະ​ມານ 2.5-5 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ​ປະ​ມານ 5-12 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ

ການເກັບກູ້ຍອດອ່ອນ

ຜັກຫວານປ່າເມື່ອອາຍຸໄດ້ 3 ປີ ກໍ່ເລີ່ມເກັບກູ້ຍອດອ່ອນໄດ້ແລ້ວ, ອາດຈະໄດ້ໜ້ອຍ, ແຕ່ປີຕໍ່ໄປອາດຈະໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນໄປເລື້ອຍໆ, ຕາມອາຍຸ ແລະ ຂະໜາດຂອງຊົງພຸ່ມຂອງຜັກຫວານປ່າທີ່ເພີ່ມຫຼາຍຂຶ້ນ. ໃນການເກັບຍອດອ່ອນສາມາດຕັດຍອດອ່ອນຜັກຫວານປ່າທີ່ແຕກອອກມາຍາວປະມານ 15-25 ຊັງຕິແມັດ, ເພື່ອນຳມາບໍລິໂພກ ແລະ ຂາຍ. ແຕ່ຄວນລະມັດລະວັງ ຢ່າເກັບຍອດຜັກຫວານປ່າທີ່ຕົ້ນອາຍຸບໍ່ເຖິງ 3 ປີ, ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ຕົ້ນຜັກຫວານຕາຍໄດ້ ຫຼື ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ປະລິມານການເກັບຍອດອ່ອນນອກຈາກຈະຂຶ້ນກັບອາຍຸແລ້ວ ຍັງຂຶ້ນກັບຈຳນວນຄັ້ງທີ່ເກັບກູ້ໃນແຕ່ລະປີ. ເວລາທີ່ມີການເກັບກູ້ຄວນເກັບກູ້ໃນຊ່ວງຕອນເຊົ້າຂອງທຸກໆວັນ ເພາະຕອນເຊົ້າຍອດຈະສົດຊື່ນດີ ແລະ ບໍ່ຫົດງໍ້. ຈະຕ້ອງເກັບຍອດທີ່ຍາວປະມານ 15-25 ຊັງຕິແມັດ ແລະ ຫັກຍອດຊ່ວຍກະຕຸ້ນກິ່ງໃຫ້ແຕກຍອດອອກມາໃໝ່.

ການຕຸ້ນໃຫ້ຜັກຫວານແຕກຍອດອ່ອນ

ຜັກຫວານປ່າເມື່ອອາຍຸພ້ອມທີ່ຈະເກັບຍອດອ່ອນແລ້ວ ກໍ່ເລີ່ມມີການຕັດແຕ່ງກີ່ງງ່າ, ຕັດກີ່ງງ່ານ້ອຍອອກໃຫ້ເຫຼືອປະມານ 15-20 ຊັງຕິແມັດ. ດັດໃບແກ່ບາງສ່ວນອອກໃຫ້ເຫຼືອປະມານ 3-4 ໃບ. ຈາກນັ້ນກໍ່ຫົດນໍ້າໃນພຽງພໍ. ຈາກນັ້ນກີ່ງງ່ານ້ອຍກໍ່ເລີ່ມແຕກຍອດຍາວປະມານ 15-20 ຊັງຕິແມັດ, ກໍ່ສາມາດເກັບຍອດອ່ອນໄດ້ເລີຍ. ເມື່ອເກັບກູ້ແລ້ວຄວນໃຫ້ຝຸ່ນ ແລະ ນ້ຳສະໝໍ່າສະເໜີ.

ເຕັກນິກການເຮັດໃຫ້ຜັກຫວານແຕກຍອດນອກລະດູ

ຜັກຫວານປ່າສາມາດເຮັດໃຫ້ອອກຍອດນອກລະດູໄດ້ ອາດຈະເຮັດໃຫ້ອອກກ່ອນລະດູການ ຫຼື ຫຼັງລະດູການ. ແຕ່ກ່ອນຈະຕັດກີ່ງງ່າເພື່ອໃຫ້ອອກຍອດຄວນໃສ່ຝຸ່ນກ່ອນປະມານໜື່ງເດືອນ. ໂດຍກຳນົດວັນທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ຍອດຜັກຫວານເກັບຍອດໄດ້. ໂດຍການຕັດກີ່ງງ່າຜັກຫວານທັ້ງຕົ້ນ ເພື່ອກະຕຸ້ນ, ດັດໃບອອກເກືອບໝົດ, ຈົ່ງໄວ້ເລັກນ້ອຍ. ຈາກນັ້ນໃຫ້ຫັກກີ່ງຂະແໜງອອກເຄີ່ງໜື່ງຂອງຄວາມຍາວກີ່ງງ່າ.  ຖ້າຫັກກີ່ງໄວ້ຍາວເກີນໄປຈະເຮັດໃຫ້ຍອດອ່ອນບໍ່ງາມ. ຫຼັງຈາກນັ້ນຄວນຫົດນໍ້າໃຫ້ຫົດນ້ຳ 3-5 ຄັ້ງຕໍ່ອາທິດ. ຜັກຫວານກໍ່ສາມາດເກັບຍອດອ່ອນໄດ້ປະມານ 3-4 ຄັ້ງ.  ໂດຍແຕ່ລະຄັ້ງຈະຫ່າງກັນປະມານ 7 ມື້. ດັ່ງນັ້ນຖ້າຈະຂາຍຜັກຫວານໃນຊ່ວງປີໃໝ່ສາກົນກໍ່ຕ້ອງໄດ້ຕັດແຕ່ງກີ່ງປະມານເດືອນພະຈິກ-ທັນວາ.  ເມື່ອເກັບຜັກຫວານປ່າໝົດຍອດແລ້ວ ຕ້ອງໃຫ້ຕົ້ນຜັກຫວານພັກ ແລະ ບຳລູງຕົ້ນໃຫ້ແຂງແຮງ.

ຜັກຫວານປ່າ [Melientha]  ການນຳໃຊ້  ອາຫານ  ສີນຄ້າ  ພືດເປັນຢາ  ຊື່ວິທະຍາສາດ  Melientha suavis Pierre  ຕະກຸນ  Opiliaceae  ຊື່ພ້ອງ  Melientha suavis subsp. macrocarpa Hiepko Melientha suavis subsp. suavis  ຊື່ອື່ນ  ໄທ: ຜັກຫວານປ່າ. ຫວຽດນາມ: ໂຣຊາງ, ໂຣຊາງຈົວຮົງ, ຊາງ, ລາຊາງ, ຍອດຣຸງ, ໂຣຍຸງ. ກຳປູເຈຍ: ດາອາມເປຣັກ. ອັງກິດ: melientha     ສັບພະຄຸນ ແລະ ໂພຊະນາການ ຜັກຫວານປ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ທັ້ງເປັນອາຫານ ແລະ ຢາພື້ນເມືອງ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນເປັນທີ່ນິຍົມກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ,  ຜັກຫວານເປັນຢາພື້ນເມືອງທີ່ສາມາດໃຊ້ສ່ວນຕ່າງມາເປັນຢາ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາພື້ນເມືອງຕ່າງເຊັ່ນ: ໃຊ້ຮັກສາບາດແຜ, ປວດຂໍ້, ປວດຫົວ, ປວດທ້ອງ. ໃຊ້ເປັນຢາເຢັນ, ຖອນພິດ, ແກ້ຮ້ອນໃນກະຫາຍນ້ຳ, ແກ້ພິດໄຂ້ນ້ຳບິພິການ. ຍອດອ່ອນ ແລະ ໃບອ່ອນຂອງຜັກຫວານປ່າ ມີຄຸນປະໂຫຍດທາງໂພຊະນາການ. ໃບ ແລະ ຍອດອ່ອນຂອງຜັກຫວານ 100 ກຣາມໃຫ້ຄຸນຄ່າທາງອາຫານດັ່ງນີ້:   ນ້ຳ : 87.1 ກຣາມ  ພະລັງ​ງານ : 39 ກິ​ໂລ​ແຄ​ລໍ​ຣີ່  ໂປຣ​ຕີນ : 0.1 ກຣາມ  ໄຂ​ມັນ : 0.6 ກຣາມ  ຄາ​ຣ​໌​ໂບ​ໄຮ​ເດ​ຣົດ : 8.3 ກຣາມ  ໃຢ​ອາຫານ : 2.1 ກຣາມ  ເຖົ້າ : 1.8 ກຣາມ  ແຄລ​ຊຽມ : 24 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ຟອດ​ຟໍ​ຣັດ : 68 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ໄນ​ອາ​ຊີນ : 3.6 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ A : 792 ຫນ່ວຍ​ສາກົນ  ວິ​ຕາ​ມິນ B1 : 0.12 ມິນ​ລິກ​ຣັມ  ວິ​ຕາ​ມິນ B2 : 1.65 ມິນ​ລິກ​ຣັມ ເບ​ຕ້າ​-​ແຄ​ໂຣ​ທີນ : 4756 ໄມ​ໂຄຣກ​ຣັມ  ຜັກຫວານປ່າມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການສູງ, ມີສານອາຫານ, ເກືອແຮ່ ແລະ ວິຕາມິນທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ແຄລຊຽມ ແລະ ຟອສຟໍຣັດ, ຊ່ວຍບຳລຸງກະດູກ ແລະ ແຂ້ວໃຫ້ແຂງແຮງ, ປ້ອງກັນກະດູກຜ່ອຍ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນໃຫ້ກ້າມຊີ້ນຍືດຫົດໄດ້ດີ. ຜັກຫວານປ່າສົດໆມີວິຕາມີນສູງ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນຈຸລັງໃນຮ່າງກາຍຈາກມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຊ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດມະເຮັງຈາກແສງແດດ ແລະ ຜິວໜັງຫ່ຽວແຫ້ງກ່ອນໄວ.  ຜັກຫວານມີທາດ ເບຕ້າ-ແຄໂຣທີນເຊິ່ງເປັນແອນຕິອອກຊິແດນ, ເມື່ອຖຶກປ່ຽນໄປເປັນວິຕາມິນເອໃນຮ່າງກາຍແລ້ວຈະຊ່ວຍບຳລູງສາຍຕາ, ເຮັດໃຫ້ເບີ່ງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ. ເພີ່ມພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ, ວິຕາມິນບີໃນຜັກຫວານປ່າປ້ອງກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍ ເຊິ່ງຖ້າຂາດໃນໄວເດັກຈະເຮັດໃຫ້ຢຸດການຈະເລີນເຕິບໂຕ. ນອກຈາກນີ້ຜັກຫວານຍັງມີເສັ້ນໃຍອາຫານສູງຊ່ວຍໃນລະບົບຂັບຖ່າຍໄດ້ດີ ແລະ ເປັນຢາລະບາຍອ່ອນໆ. ຜັກຫວານປ່າສາມາດນຳມາເຮັດອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍລາຍການເຊັ່ນແກງ, ຜັກລວກ, ຍຳ ແລະ ຂົ້ວ. ແຕ່ບໍ່ຄວນຮັບປະທານສົດເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເບື່ອເມົາ ແລະ ເປັນໄຂ້ໄດ້.  ລັກສະນະທາງພຶດສາດ ລຳ​ຕົ້ນ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຢືນ​ຕົ້ນ​ຂະໜາດ​ກາງ ມີ​ລຳ​ຕົ້ນ​ສູງ​ປະ​ມານ 5-10 ແມັດ ຫລື​ໃຫຍ່​ເຕັມ​ທີ່​ອາດ​ສູງ​ໄດ້​ຫລາຍ​ເຖິງ15 ແມັດ ແຕ່​ທີ່​ພົບ​ທົ່ວ​ໄປ​ໃນ​ຫນານປຸກ​ຈະ​ເປັນ​ໄມ້​ພຸ່ມ​ຂະໜາດ​ນ້ອຍ ເພາະ​ມີ​ການ​ຕັດ​ຍອດ ແລະ ​ຕັດ​ແຕ່ງ​ກິ່ງ ໂດຍ​ລຳ​ຕົ້ນ​ເປັນ​ໄມ້​ເນື້ອ​ແຂງ ລຳ​ຕົ້ນ​ແຕກ​ກິ່ງ​ຫລາຍ ເປືອກ​ລຳ​ຕົ້ນ​ມີ​ສີ​ນ້ຳ​ຕານ​ອົມ​ເທົາ ຜິວ​ລຳ​ຕົ້ນ​ຂ​ຸຂະ    ໃບ ຜັກ​ຫວານ​ປ່າ​ເປັນ​ພືດ​ໃບ​ລ້ຽງ​ຄູ່ ແຕກ​ໃບ​ອອກ​ເປັນ​ໃບ​ດ່ຽວ​ໆ ລຽງ​ສ​ະຫລັບ​ກັນ​ບໍລິເວນ​ປາຍ​ກິ່ງ ມີ​ກ້ານ​ໃບ​ສັ້ນ ໃບ​ມີ​ຮູບ​ໄຂ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຣີ ໂຄນ​ໃບ​ນ້ອຍເຖິງກວ້າງອອກ ປາຍ​ໃບ​ແຫຼມ ແຜ່ນ​ໃບ ແລະ​ ຂອບ​ໃບ​ຮຽບ ໃບ​ອ່ອນ​ ຫລື​ ຍອດ​ອ່ອນ​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ອ່ອນ ໃບ​ແກ່​ມີ​ສີ​ຂຽວ​ເຂັ້ມ ແລະ​ເປັນ​ມັນ ແຜ່ນ​ໃບ​ບາງ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ກອບ ຂະໜາດ​ໃບ​ກວ້າງ​ປະ​ມານ 2.5-5 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ ຍາວ​ປະ​ມານ 5-12 ເຊນ​ຕິ​ແມັດ

ຮຽບຮຽງໂດຍ: hukased.blogspot.com

ທີ່ມາຂໍ້ມູນ:

  • https://www.phakhaolao.la/
  • https://puechkaset.com/%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2/

No comments:

Post a Comment

​ສະ​ແດງ​ຄວາມ​ຄິດ​ເຫັນ ຫລື ຄຳ​ຂອບ​ໃຈ ເພື່ອ​ເປັນ​ກຳ​ລັງ​ໃຈ​ໃຫ້​ຄົນ​ຂຽນ