ຄວາມສຳຄັນ ຂອງການຜະລິດເຂົ້າໃນເຂດນານໍ້າຝົນ ສປປ ລາວ

ເຂົ້າເປັນອາຫານຫຼັກສຳລັບຄົນເກືອບເຄີ່ງໜຶ່ງຂອງໂລກບໍລິໂພກເຂົ້າ. ການປູກເຂົ້າສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນປູກຫຼາຍໃນທິດໃຕ້ ແລະ ທິດຕາເວັນອອກຂອງທະວິບອາຊີ (Velasco and Pandey,1999). ປະມານ 90% ຂອງຄອບຄົວຊາວກະສິ

ກອນ ປູກເຂົ້າເພື່ອການບໍລິໂພກ ໃນຄົວເຮືອນ,ເນື້ອທີ່ປູກເຂົ້າໜຽວ 90% ຂອງເນື້ອທີ່ປູກທັງໝົດແລະ 80% ປູກເພື່ອບໍລິໂພກ (ADB.,2005).ເຂົ້າເປັນແຫຼ່ງລາຍຮັບທຳອິດ ແລະ ປະກອບອາຊີບໃຫ້ກັບຄອບຄົວຫຼາຍກວ່າ 100 ລ້ານ ຄອບຄົວໃນທະວີບອາຊີ ແລະ ອາຟຣິກາ (FOA.,2004).ການສະໜອງຂອງເຂົ້າໃນ ໂລກຄາດຄະເນວ່າຈະເພິ່ມຂື້ນ 25% ໃນປີ 2001 ເຖີງ 2025 ສາມາດລ້ຽງດູຄົນເຕີບໃຫຍ່ໄດ້ (Maclean et al., 2002). 

ໃນລະຫວ່າງ ປີ 1990 ແລະ ປີ 2015 ມີການເພິ່ມຂື້ນ 175% ຂອງສະຖາບັນ ການຜະລິດເຂົ້າໃນລາວ, ຈາກ 1.491 ເຖິງ 4.102 ລ້ານໂຕນ (ຕາຕະລາງ 1). ເຖິງແມ່ນວ່າການເພີ່ມຂື້ນຂອງຜົນຜະລິດເຂົ້າ ມີຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ກັບສະພາບແວດລ້ອມ ການນຳໃຊ້ຊົນລະປະທານ ໃນຊ່ວງໄລຍະຮອບວຽນ (ຈາກ 41.000 ໂຕນ ໃນປີ1990 ຫາ 520.000 ໂຕນ ໃນປີ 2015). ລັດຖະບານໄດ້ເລັ່ງໃສ່ປັບປຸງ ຄວາມອາດສາມາດການສະໜອງນໍ້າຊົນລະປະທານ ໃນລະດູແລ້ງ (ລະຫວ່າງປີ 1990 ແລະ 2001), ລະດູແລ້ງຄວາມອາດສາມາດ ການສ້າງຊົນລະປະທານ ແມ່ນມີການເພິ່ມຂື້ນ 750% (ຈາກ 12.000 ເຮັກຕາໃນປີ 1990 ເຖີງ 102.000 ເຮັກຕາ ໃນປີ 2001).

ການປູກເຂົ້ານານໍ້າຝົນສ່ວນໃຫຍ່ ແມ່ນມີຄວາມສຳຄັນຫຼາຍ ໃນການຜະລິດເຂົ້າໃນລາວ. ໃນລະຫວ່າງປີ 1990 ແລະ 2015 ຜົນຜະລິດເຂົ້າ ໃນພື້ນທີ່ອາໃສນໍ້າຝົນ ແມ່ນເພິ່ມຂື້ນ 21% (ຈາກ1.081 ລ້ານໂຕນ ເຖິງ 3.358 ລ້ານໂຕນ). ໃນປີ2015 ສະພາບນໍ້າຝົນຢູ່ໃນລະຫວ່າງ 82% ໂດຍປະມານຂອງຜົນລວມການຜະລິດເຂົ້າໃນ ສປປລາວ.

ສ່ວນໃຫຍ່ປັດໄຈທີ່ເຮັດໃຫ້ຜົນຜະລິດເຂົ້າເພິ່ມຂື້ນ ໃນສະພາບເຂົ້ານານໍ້າຝົນ ໃນລະຫວ່າງ ປີ 1990 ແລະ 2015 ຈາກຄ່າລະເລ່ຍຜົນຜະລິດ 2.75 ຕ/ຮຕ ໃນປີ 1990 ແລະ 4.45ຕ/ຮຕ ໃນປີ 2015 ໂດຍສະເລ່ຍ (ຕາຕະລາງ 2)ຊາວກະສິກອນ ໄດ້ຍອມຮັບໃນການປັບປຸງ ຜົນຜະລິດແນວພັນເຂົ້າໃຫ້ສູງ. ໃນຕົ້ນປີ 1990 ມີພຽງ 10% ຂອງພື້ນທີ່ການປູກເຂົ້ານານໍ້າຝົນທີ່ໄດ້ຮັບການປັບປຸງແນວພັນເຂົ້າ. ພື້ນທີ່ເລົ່ານີ້ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນເລາະລຽບຕາມທົ່ງພຽງ ແຄມແມ່ນໍ້າຂອງ ໄກ້ກັບປະເທດເພື່ອນບ້ານ ເປັນຕົ້ນ (ໄທ) ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງແນວພັນໃໝ່ ແມ່ນໄດ້ຮັບການແນະນຳຈາກປະເທດໄທ ແລະ ເຖິງບໍ່ສຳຄັນຫຼາຍ ເທົ່າກັບແນວພັນຂອງຫວຽດນາມ (ແນວພັນ CR203). ຫຼັງຈາກສະຖາບັນການພັດທະນາເຂົ້າໃນ ສປປ ລາວ ໃນປີ 1990 ແນວພັນເຂົ້າໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນນໍາມາໃຊ້ ໃນຂອບເຂດການຜະລິດເຂົ້າ

ນານໍ້່າຝົນໃນພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້ຂອງລາວ. ໂດຍໃນປີ 2005 ມັນໄດ້ຄາດຄະເນເຖີງ 70%ຂອງພື້ນທີ່ການປູກເຂົ້າ ໃນເຂດນານໍ້າຝົນໃນ ລາວແມ່ນໄດ້ໃຊ້ແນວພັນ ເຂົ້າຈ້າວລາວປັບປຸງ. ນອກຈາກນັ້ນ, ປັດໄຈອຶ່ນໆ ທີ່ມີຜົນຕໍ່ການປັບປຸງຜົນຜະລິດເຂົ້າເປັນຕົ້ນແມ່ນປະລິມານນໍ້າຝົນ ແລະສະພາບການສະໜອງນໍ້າ ໃຫ້ພື້ນທີ່ຖືວ່າມີປະໂຫຍດໃນການໃຊ້ຝຸ່ນເພີ່ມຂື້ນ, ສ່ວນວ່າການຄ້າເຂົ້າ ແລະ ການຫຼຸດຜ່ອນຜົນເສຍຫາຍ ໃນການນຳໃຊ້ກົນຈັກການເກັບກ່ຽວ ແມ່ນຂື້ນກັບການຍອມຮັບຂອງຂະບວນການປັບປຸງ ແລະ ການຈັດການ.