ມະເຮັງ cancer

ມະເຮັງ ແລະ ກ້ອນເບົ້າ

ມະເຮັງແມ່ນພະຍາດຮ້າຍແຮງອັນໜຶ່ງທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ພາກສ່ວນຕ່າງໆຂອງຮ່າງກາຍ. ຖ້າພົບເຫັນ ແລະ ປິ່ນປົວແຕ່ຫົວທີ ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນປິ່ນປົວໄດ້,ແຕ່ຖ້າປະໄວ້ດົນນານ ເກີນໄປກໍ່ເຖິງແກ່ຄວາມຕາຍໄດ້. ຜູ້ທີ່ເສຍຊີວິດຍ້ອນໂລກມະເຮັງສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຜູ້ທີ່ ດ້ອຍໂອກາດໃນການຮັບການປິ່ນປົວຮັກສາ.ໂດຍທົ່ວໄປແມ່ຍິງບໍ່ມັກໄປຫາແພດຫາໝໍ ນອກຈາກວ່າຈະເຈັບໜັກອີ່ຫຼີຈິ່ງໄປ.ດັ່ງນັ້ນ ແມ່ຍິງທົ່ວໄປຈິ່ງມັກເຈັບໜັກ ຫຼື ລົ້ມຕາຍຍ້ອນວ່າບໍ່ພົບເຫັນມະເຮັງແຕ່ຫົວທີ. ບາງເທື່ອແມ່ຍິງທີ່ເປັນມະເຮັງຍັງຖືກສາບແຊ່ງ ແລະ ຖືກລັງກຽດຈາກຄອບຄົວ ຫຼືຊາວບ້ານ. ການແບ່ງແຍກນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນເລື່ອງບໍ່ດີສຳລັບແມ່ຍິງຜູ້ທີ່ລົ້ມປ່ວຍ ຍ້ອນໂລກມະເຮັງ ແຕ່ມັນຍັງເປັນເລື່ອງບໍ່ດີໃຫ້ແກ່ຊາວບ້ານໃນຊຸມຊົນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເພາະວ່າມັນເປັນການປົກປິດໃຫ້ທຸກຄົນມືດມົນບໍ່ຮູ້ວ່າສາເຫດຂອງມະເຮັງມາຈາກໃສ ແລະ ປ້ອງກັນແນວໃດ.

ມະເຮັງແມ່ນຫຍັງ?

ທຸກສິ່ງທີ່ມີຊີວິດເຊັ່ນຮ່າງກາຍມະນຸດເຮົາລ້ວນແຕ່ປະກອບດ້ວຍຈຸລັງນ້ອຍໆເຊິ່ງສາມາດ ເບິ່ງໄດ້ດ້ວຍກ້ອງຈຸລະທັດເທົ່ານັ້ນ. ບາງເທື່ອຈຸລັງເຫຼົ່ານີ້ມີການປ່ຽນ ແປງແລະເຕີບໂຕແບບຜິດປົກກະຕິ ເຊິ່ງພາໃຫ້ເກີດມີກ້ອນເບົ້າ. ກ້ອນເບົ້າບາງຢ່າງຈະຫາຍໄປເອງໂດຍບໍ່ຕ້ອງປິ່ນປົວ. ແຕ່ບາງຈຳພວກຊໍ້າພັດຂະຫຍາຍຕົວໃຫຍ່ອອກ ແລະ ອາດນຳຜົນຮ້າຍຕໍ່ຮ່າງກາຍ. ກ້ອນເບົ້າສ່ວນຫຼາຍບໍ່ເກີດເປັນມະເຮັງ,ແຕ່ກໍ່ມີຈຳນວນໜຶ່ງພາໃຫ້ເກີດ.ມະເຮັງຈະເກີດເມື່ອຈຸລັງບາງສ່ວນເຕີບໂຕຜິດປົກກະຕິ ແລະ ແຜ່ລາມກວມເອົາສ່ວນອື່ນຂອງຮ່າງກາຍ. ຖ້າພົບເຫັນມະເຮັງແຕ່ຫົວທີ ເພິ່ນສາມາດປົວໄດ້ດດ້ວຍການຜ່າຕັດອອກ, ປິ່ນປົວດ້ວຍຢາ ຫຼື ກຳມັນຕະພາບລັງສີ. ຖ້າປະປ່ອຍມະເຮັງໃຫ້ແຜ່ລາມໃຫຍ່ອອກໄປຈະເຮັດໃຫ້ການປິ່ນປົວພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍແລະ ອາດຈະບໍ່ສາມາດປິ່ນປົວໄດ້ເລີຍ.
ມະເຮັງປາກມົດລູກ, ມະເຮັງເຕົ້ານົມ ແລະ ມະເຮັງມົດລູກ ແມ່ນມະເຮັງທີ່ມັກເກີດກັບແມ່ຍິງ. ສ່ວນມະເຮັງອື່ນໆ ທີ່ມັກເກີດກັບຜູ້ຊາຍ ແລະ ແມ່ຍິງແມ່ນມະເຮັງທີ່ເປັນໃສ່ປອດ, ຕັບ, ລຳໄສ້ໃຫຍ່, ກະເພາະ, ປາກ ແລະ ຜິວໜັງ.

ສາເຫດຂອງມະເຮັງ

ສາເຫດໂດຍກົງຂອງມະເຮັງແມ່ນບໍ່ຮູ້ຢ່າງຈະແຈ້ງ. ແຕ່ບາງສິ່ງຕໍ່ໄປນີ້ອາດເປັນຕົ້ນເຫດໄດ້:

• ສູບຢາພາໃຫ້ເກີດມະເຮັງປອດ ແລະ ມີຄວາມສ່ຽງເປັນມະເຮັງຊະນິດອື່ນນຳອີກ.
• ການຊຶມເຊື້ອຈຸລະໂລກບາງຊະນິດ ເຊັ່ນ: heptatitis B ຫຼືໂລກຫອນໄກ່ຢູ່ລະບົບສືບພັນ.
• ກິນອາຫານມັນເກີນໄປ ຫຼື ມີສານເຄມີທີ່ອັນຕະລາຍຫຼາຍແນວ.
• ກິນຢາຮໍໂມນແອດສະໂຕຼແຊນລ໌ ຕິດຕໍ່ເປັນເວລາດົນນານຫຼັງການໝົດປະຈຳເດືອນ.
• ເຮັດວຽກ ຫຼື ດຳລົງຊີວິດໃນສະຖານທີ່ໆມີທາດເຄມີ (ຢາປາບສັດຕູພືດ, ສີຍ້ອມຜ້າ, ນໍ້າສີ ແລະ ສານລະລາຍຕ່າງໆ).

ຖ້າສະມາຊິກໃນຄອບຄົວຂອງແມ່ຍິງຫາກມີມະເຮັງປະເພດໃດໜຶ່ງແມ່ຍິງຜູ້ນັ້ນອາດຈະເປັນມະເຮັງຊະນິດນັ້ນກໍ່ໄດ້. ເພິ່ນເອີ້ນວ່າການຖ່າຍທອດທາງກຳມະພັນ.ການຮັກສາສຸຂະພາບຊ່ວຍປ້ອງກັນມະເຮັງໄດ້. ສິ່ງນີ້ໝາຍຄວາມວ່າທ່ານຄວນກິນອາຫານທີ່ມີທາດບຳລຸງ ແລະ ຫຼີກເວັ້ນສິ່ງທີ່ອາດພາໃຫ້ເກີດມະເຮັງໄດ້ ເຊັ່ນ:

• ບໍ່ສູບຢາ ແລະ ບໍ່ສີຢາເສັ້ນ.
• ພະຍາຍາມຫຼີກເວັ້ນສິ່ງທີ່ເປັນສານເຄມີທີ່ເປັນພິດຢູ່ໃນບ້ານເຮືອນ ຫຼື ສະຖານທີ່ເຮັດວຽກ ລວມທັງພືດຜັກທີ່ປູກ ຫຼື ເກັບຮັກສາອາຫານເຫຼົ່ານັ້ນໂດຍໃຊ້ ສານເຄມີຕ່າງໆ.
• ປ້ອງກັນຕົວເອງບໍ່ໃຫ້ມີພະຍາດທາງເພດສຳພັນມາຄຸກຄາມ.

ການປູກດ້ວຍຫົວ Planting head

ການປູກດ້ວຍຫົວ Planting head

ການປູກດ້ວຍຫົວສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນໃຊ້ກັບພືດທີ່ເປັນຫົວໃນດິນເທົ່ານັ້ນເຊັ່ນ: ມັນຝຣັ່ງ, ມິນດ້າງ ເຜືອກ, ຜັກບົ່ວ,ຜັກທຽມ ແລະ ອື່ນໆ.

ການກຽມພື້ນທີ່: 

ແມ່ນຈະຄ້າຍຄືກັບການປູກພືດດ້ວຍລໍາຕົ້ນ, ພື້ນທີ່ໆເໝາະສົມທີ່ສຸດຄວນເປັນດິນແຄມນໍ້າ ເຊິ່ງເປັນດິນຊາຍແກມຕົມ, ພືດຈະເລີນເຕີບໂຕດີ ແລະ ຈະໃຫ້ຜົນຜະລິດສູງ. ແຕ່ສຳລັບຫົວຂະໜາດນ້ອຍເຊັ່ນ: ຜັກບົ່ວ,ຜັກທຽມ ສາມາດປູກໃນພື້ນທີ່ນາຫຼັງການເກັບກ່ຽວເຂົ້າແລ້ວ ເຊິ່ງເຮົາພຽງແຕ່ອະນາໄມຕັດຕໍກ້າ, ຂຸດຮ່ອງລະບາຍນໍ້າຕາມຂອບກໍ່ສາມາດປູກໄດ້ແລ້ວ.

ການຄັດເລືອກແມ່ພັນ: 

ຄວນເລືອກຫົວທີ່ແກ່ເຕັມທີ່, ມີລັກສະນະຕື່ງເຕັມດີ, ເປັນຫົວປານກາງ, ບ່ໍເປັນພະຍາດ,ບໍ່ມີຮອຍແມງໄມ້ກັດ ແລະ ຢູ່ໃນຊ່ວງໄລຍະປູກພໍດີ.

ວິທີການປູກ: 

ຄວນປູກໃນຊ່ວງທີ່ມີແສງແດດອ່ອນໆປູກໃນຕອນເຊົ້າ ແລະ ຕອນແລງເປັນຊ່ວງເວລາທີ່ເໝາະສົມແກ່ການປູກທີ່ສຸດ. ກ່ອນຈະນຳຫົວໄປປູກ ຄວນມີການກະຕຸ້ນຈາວກ່ອນ ໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ການກະຕຸ້ນຈາວແມ່ນຈະຕັດປາຍຍອດອອກ ຈາກນັ້ນແຊ່ນໍ້າ 8-12 ຊົ່ວໂມງ (ສໍາລັບຫົວຜັກທຽມ). ແຕ່ພືດບາງຊະນິດກໍ່ສາມາດນຳໄປປູກໄດ້ເລີຍເຊັ່ນ: ມັນຝຣັ່ງ. ການປູກແມ່ນຈະນຳຫົວປັກລົງດິນໂດຍກົງ ຫຼື ຂຸດຂຸມແລ້ວຝັງຫົວລົງ ແລ້ວຈື່ງກົບດິນເລັກນ້ອຍ, ສຳລັບຫົວນ້ອຍ (ຜັກບົ່ວຜັກທຽມ) ຄວນມີໄລຍະຫ່າງປະມານ 5-10 ຊັງຕີແມັດ ແລະ ຫົວຂະໜາດໃຫຍ່ (ມັນຝຣັ່ງ) ປະມານ 15-20 ຊັງຕີແມັດ, ຫຼັງຈາກປູກແລ້ວຄວນຫົດນໍ້າໃຫ້ຊຸ່ມ.

ການປູກພືດດ້ວຍລຳຕົ້ນ trunk planting

ການປູກພືດດ້ວຍລຳຕົ້ນ

ການປູກດ້ວຍລຳຕົ້ນແມ່ນນຳໃຊ້ພາກສ່ວນລຳຕົ້ນພືດທີ່ສາມາດເກີດມີໜໍ່ ແລະ ຮາກຂື້ນມາໃໝ່ໄດ້ ນຳມາປູກໂດຍກົງເຊິ່ງຈະຕ້ອງໄດ້ມີການຕັດລຳຕົ້ນໃຫ້ເປັນທ່ອນໆ ມາຝັງລົງດິນໂດຍກົງ, ວິທີນີ້ສາມາດໃຊ້ກັບພືດທັນຍາຫານໄດ້ບາງຊະນິດເທົ່ານັ້ນເຊັ່ນ: ອ້ອຍ, ມັນຕົ້ນ ແລະ ອື່ນໆ. ນອກຈາກນີ້ຍັງສາມາດປູກເພື່ອສ້າງເປັນຫຼັກຮົ້ວປ້ອງກັນສັດລ້ຽງເຊັ່ນ: ຕົ້ນຂອງໝາກເຍົາ, ດອກຮັກ ຫຼື ດອກໄຂ່ປູ ແລະ ອື່ນໆ.

ຂັ້ນຕອນການປູກ

ການກຽມພື້ນທີ່: ການກະກຽມດິນຄວນເລີ່ມຈາກການອະນາໄມຕັດຫຍ້າ ກຳຈັດວັດສະພືດອອກ ຈາກນັ້ນຈື່ງໄຖພວນດິນເລິກປະມານ 20-30 ຊັງຕີແມັດ. ຕາກດິນປະໄວ້ປະມານ 3-7 ວັນ. ແລ້ວຈື່ງໄຖເປັນຮ່ອງໃຫ້ຫ່າງກັນປະມານ 1,5ແມັດ ແລະ ໃຫ້ຮ່ອງເລິກປະມານ 15-25 ຊັງຕີແມັດ. ຈາກນັ້ນນໍາລໍາຕົ້ນປູກໃນຮ່ອງເຊິ່ງຫ່າງກັນປະມານ 1-1,5 ແມັດ.ການຄັດເລືອກຕົ້ນແມ່ພັນ: ແມ່ນເລືອກຕົ້ນທີ່ແຂງແຮງ, ມີອາຍຸ 1 ປີ ຫຼື ຫຼາຍກວ່າຂື້ນກັບຊະນິດພັນພືດ. ເຊິ່ງຕ້ອງເປັນລຳຕົ້ນທີ່ອວບ ແລະ ເລີ່ມແຕກໜໍ່ກໍ່ຍິ່ງເປັນການດີ, ບໍ່ມີຮ່ອງຮອຍແມງໄມ້ ແລະ ພະຍາດ.

ການປູກດ້ວຍລຳຕົ້ນ: 

ການປູກລຳຕົ້ນແມ່ນຈະຕັດລຳຕົ້ນເປັນທ່ອນໆ ຍາວປະມານ 20-30 ຊັງຕີແມັດ ການປູກດ້ວຍລໍາແມ່ນຈະສ້າງເປັນໜານ ຫຼື ຄັນຄູຍົກສູງຂື້ນ ປະມານ 15-20 ຊັງຕີແມັດ, ໜານກວ້າງປະມານ 60 ຊັງຕີແມັດ,ລວງຍາວບໍ່ຈໍາກັດ ແລະ ມີໄລຍະຫ່າງກັນປະມານ 0.6-1 ແມັດ. ໃຊ້ຈົກຂຸດຮ່ອງກາງໜານລົງ 15-20 ຊັງຕີແມັດ,ແລ້ວນໍາທ່ອນພັນລົງ ໃຫ້ຫ່າງກັນປະມານ 30-40 ຊັງຕີແມັດ. ແລ້ວເອົາດິນກົບທ່ອນພັນໃຫ້ທົ່ວ(ບ່ໍຄວນກົບດິນໜາເກີນໄປ) ຈາກນັ້ນຈື່ງຫົດນໍ້າໃຫ້ຊຸ່ມ.

ໜາຍເຫດ: 

ການປູກລໍາຕົ້ນຄວນຄໍານືງດັ່ງລຸ່ມນີ້:
ກ. ຖ້າດິນແຫ້ງ ຫຼື ດິນມີຄວາມຊຸ່ມຊື່ນໜ້ອຍໃຫ້ລຳຕົ້ນແມ່ພັນຂະໜານກັບພື້ນດິນ ແລະ ຖົມດິນພຽງເລັກນ້ອຍເຊິ່ງການວາງລຳຕົ້ນແມ່ພັນແບບນີ້ເພື່ອໃຫ້ຕົ້ນພັນມີໂອກາດໃຊ້ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນໃນດິນໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດ.
ຂ. ຖ້າດິນມີຄວາມຊຸ່ມຊື່ນປານກາງໃຫ້ປັກຕົ້ນພັນເປັນມູມ 45 ອົງສາກັບພື້ນດິນ.
ຄ. ຖ້າດິນມີຄວາມຊຸ່ມຊື່ນຫຼາຍໃຫ້ປັກຕົ້ນພັນເປັນມູມ 90 ອົງສາກັບພື້ນດິນເພື່ອປ້ອງກັນຕົ້ນພັນເນົ່າ.

ການປູກເບ້ຍໄມ້ [plant]

ການປູກເບ້ຍໄມ້

ການປູກເບ້ຍໄມ້ແມ່ນການນຳເອົາເບ້ຍໄມ້ທີ່ກ້າໄວ້ມາລົງປູກໃນພື້ນທີ່, ເຊິ່ງເປັນວິທີທີ່ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມເພາະເປັນວິທີ
ທີ່ສາມາດຮັບປະກັນໄດ້ ແລະ ມີອັດຕາການລອດຕາຍສູງ, ການຍ້າຍປູກແມ່ນໄດ້ນຳເອົາເບ້ຍໄມ້ຊະນິດທີ່ໄດ້ຈາກ
ການຂະຫຍາຍພັນແບບຕ່າງໆເຊັ່ນ: ຈາກການກ້າແກ່ນ, ການສຽບຍອດ, ການໂທມງ່າ, ການທາບງ່າ ແລະ ການ
ຕິດຕາ ເຊິ່ງສ່ວນໃຫຍ່ຈະເປັນໄມ້ໃຫ້ໝາກ ແລະ ໄມ້ເສດຖະກິດ. ເຊິ່ງມີລາຍລະອຽດລຸ່ມນີ້:

ວັດສະດຸ ແລະ ອຸປະກອນ

• ລົດໄຖ (ໃຊ້ໄຖພວນດິນ, ປັບໜ້າດິນ)
• ພ້າ (ໃຊ້ຖາງຫຍ້າ ແລະ ອະນາໄມພື້ນທີ່ກ່ອນການປູກ)
• ຈົກ, ສຽມ, ຊວ້ານ (ໃຊ້ຂຸດຂຸມ)
• ບົວຫົດນໍ້າ (ໃຊ້ຫົດນໍ້າຂຸມ)
• ໄມ້ຫຼັກ (ໃຊ້ຄໍ້າຢັນເບ້ຍໄມ້)
• ເຊືອກມັດ (ໃຊ້ມັດໄມ້ກັບເບ້ຍໄມ້)

ຂັ້ນຕອນການປູກ

ການກະກຽມພື້ນທີ່ປູກ

ກ່ອນທີ່ເຮົາຈະກຽມພື້ນທີ່ປູກຕົ້ນໄມ້ ຄວນຕັດສິນໃຈວ່າຈະປູກຕົ້ນໄມ້ເພື່ອຈຸດປະສົງຫຍັງ, ປູກຕົ້ນໄມ້ຊະນິດໃດ ແລະໄລຍະຫ່າງເທົ່າໃດ. ເຊິ່ງການກະກຽມພື້ນທີ່ການປູກເບ້ຍໄມ້ແມ່ນຈະຄ້າຍຄືກັບການກະກຽມພື້ນທີ່ໃນການປູກແກ່ນແຕ່ຕ່າງຢູ່ບ່ອນວ່າການປູກເບ້ຍໄມ້ໃນພື້ນປ່າຊຸດໂຊມເພື່ອຟ້ືນຟູປ່າແມ່ນຈະບໍ່ມີການອະນາໄມໃຫ້ກ້ຽງ ພຽງແຕ່ອະນາໄມອ້ອມຂຸມບ່ອນທີ່ຈະປູກພືດເທົ່ານັ້ນ.
ໝາຍເຫດ: ການປູກຕົ້ນໄມ້ຄວນປະຕິບັດໃນຊ່ວງລະດູຝົນຈະໄດ້ຜົນດີທີ່ສຸດ.

ການຄັດເລືອກເບ້ຍໄມ້

ການເລືອກເບ້ຍໄມ້ທີ່ຈະນຳມາປູກຄວນສັງເກດຢ່າງລະອຽດວ່າຕົ້ນເບ້ຍໄມ້ໄດ້ຄຸນນະພາບດີຫຼືບໍ່ ເຊິ່ງເບ້ຍໄມ້ທີ່ໄດ້ຄຸນ
ນະພາບ (ມາດຕະຖານ) ຄວນມີຄຸນລັກສະນະດັ່ງນີ້:
ກ. ລໍາຕົ້ນຕ້ອງມີຄວາມສູງລະຫວ່າງ 1-2 ເທົ່າຂອງຮາກ ຫຼື ຂະໜາດເບົ້າ
ຂ. ລໍາຕົ້ນຊື່, ມີຄວາມແຂງແຮງ, ມີຮູບຮ່າງໄດ້ຊັດສ່ວນ ແລະ ມີເຮືອນຍອດທືບ
ຄ. ມີລະບົບຮາກກະຈາຍສົມບູນ ແລະ ມີຮາກຝອຍຫຼາຍ
ງ. ສຳລັບເບ້ຍໄມ້ທີ່ໄດ້ຈາກການທາບງ່າ, ສຽບຍອດ ແລະ ຕິດຕາ ບັນດາຂໍ້ຕໍ່ຕ້ອງເຊື່ອມຕິດກັນດີ
ຈ. ເປັນເບ້ຍໄມ້ທີ່ບໍ່ມີພະຍາດ ແລະ ແມງໄມ້ເຂົ້າລົບກວນ.
ສິ່ງສຳຄັນຄວນເລືອກຊະນິດເບ້ຍໄມ້ໃຫ້ເຂົ້າກັບສະພາບພື້ນທີ່ສາມາດປູກ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົວດີໃນພື້ນທີ່ນັ້ນ.

ການກຳນົດໄລຍະຫ່າງການປູກ

ການກຳນົດໄລຍະຫ່າງການປູກສ່ວນໃຫຍ່ໄລຍະຫ່າງການປູກເບ້ຍຈະມີ 2 ໄລຍະຄື: ໄລຍະຫ່າງລະຫວ່າງແຖວຕໍ່ແຖວແລະ ໄລຍະຫ່າງລະຫວ່າງຕົ້ນຕໍ່ຕົ້ນ ເຊິ່ງໝາຍເຖິງໄລຍະຫ່າງໃນແຖວດຽວກັນ ໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນໄດ້ກຳນົດໄລຍະຫ່າງການປູກປະມານ 2x2 ແມັດ, 2x3 ແມັດ, 3x3 ແມັດ (ສໍາລັບໄມ້ໃຫ້ໝາກ ແລະ ໄມ້ອຸດສາຫະກຳບາງປະເພດ)ແຕ່ທັງນີ້ການກຳນົດໄລຍະຫ່າງກໍ່ຂຶ້ນກັບຫຼາຍປັດໃຈເຊັ່ນ: ຊະນິດພັນໄມ້ຖ້າເປັນໄມ້ໃຫຍ່ໄວກໍ່ຄວນມີໄລຍະການປູກທີ່ກວ້າງກວ່າ ແຕ່ຖ້າເປັນໄມ້ໃຫຍ່ຊ້າກໍ່ຈະມີໄລຍະຫ່າງການປູກທີ່ແຄບກວ່າ.

ການຂົນສົ່ງເບ້ຍໄມ້

ການຂົນສົ່ງເບ້ຍໄມ້ຄວນປະຕິບັດດ້ວຍຄວາມລະມັດລະວັງ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເບ້ຍໄມ້ໄດ້ຮັບການກະທົບກະເທືອນຫຼາຍຖ້າເຄື່ອນຍ້າຍເບ້ຍໄມ້ໄປໃນເຂດທີ່ຫ່າງໄກ. ໃຫ້ຄຸມເບ້ຍໄມ້ດ້ວຍແສດໍາເພື່ອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ມີລົມກະທົບໃສ່ຕົ້ນໄມ້ໂດຍກົງ. ອີກຢ່າງຫນື່ງກໍ່ເປັນການປ້ອງກັນແສງແດດໃນເວລາເຄື່ອນຍ້າຍຕົ້ນໄມ້ບໍ່ໃຫ້ມັນແຫ່ວໃນເວລາຂົນສົ່ງ.ຫຼັງຈາກມາເຖິງສະຖານທີ່ໄວ້ກໍ່ຄວນນຳເບ້ຍໄມ້ໄວ້ບ່ອນຮົ່ມ ແລະ ຫົດນໍ້າຈົນກວ່າເບ້ຍໄມ້ນັ້ນຈະປັບຕົວເຂົ້າກັບສະພາບພື້ນທີ່ໄດ້ດີ ແລະ ແຂງແຮງດີແລ້ວຈື່ງນຳເອົາຕົ້ນໄມ້ນັ້ນໄປປູກໄດ້.

ການປູກເບ້ຍໄມ້

ການປູກຕົ້ນໄມ້ແມ່ນຕ້ອງໄດ້ຂຸດຂຸມສາກ່ອນ ໂດຍຂຸມຈະມີຂະໜາດປະມານ 20x20 ຊັງຕີແມັດ ຫຼື ວ່າເລິກກວ່ານັ້ນແລ້ວ ແຕ່ຂະໜາດຂອງເບົ້າ, ຫຼັງຈາກນັ້ນໃຫ້ເອົາດິນຊັ້ນໜ້າ ຫຼື ຝຸ່ນກໍ່ໄດ້ ລົງຮອງພື້ນຂຸມກ່ອນ ຈາກນັ້ນຈື່ງເອົາເບົ້າໄມ້ລົງປູກ (ຢ່າລືມເອົາຖົງຢາງພຣາສຕິກອອກ) ເວລາປູກບໍ່ຄວນໃຫ້ເບົ້າຕົ້ນໄມ້ຢູ່ເລິກ ຫຼື ຕື້ນເກີນໄປຈາກນັ້ນໃຊ້ດິນຖົມກົກເບ້ຍໄມ້ຢຽບດິນໃຫ້ແໜ້ນແລ້ວຈື່ງຫົດນໍ້າໃຫ້ຊຸ່ມ. ປົກກະຕິການປູກເບ້ຍໄມ້ຄວນປູກໃນຕອນແລງເພື່ອລົດບັນຫາແສງແດດແຮງເກີນໄປໃນຕອນສວາຍ ແລະ ຕົ້ນກ້າສາມາດຕັ້ງຕົວໃນມື້ອື່ນຕອນເຊົ້າ ແຕ່ຖ້າຫາກເບ້ຍໄມ້ຍັງແຫ່ວຢູ່ຄວນເອົາຝົດໄມ້ ຫຼື ຜ້າແສມາຄຸມເພື່ອລົດການຄາຍນໍ້າ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຕົ້ນໄມ້ຕັ້ງໂຕໄວຂຶ້ນ.

ການທາບງ່າ The grafted cuttings.

ການທາບງ່າ

ການທາບງ່າແມ່ນການນຳເອົາພືດ 2 ຕົ້ນມາເປັນຕົ້ນດຽວກັນ ໂດຍພາກສ່ວນຕົ້ນຕໍທີ່ນຳມາທາບງ່າຈະເຮັດໜ້າທີ່ເປັນ
ລະບົບຮາກເພື່ອຫາອາຫານໃຫ້ກິ່ງພັນດີ. ໂດຍມີຂັ້ນຕອນປະຕິບັດຕົວຈິງດັ່ງລຸ່ມນີ້.
ວັດສະດຸ ແລະ ອຸປະກອນ

• ກິ່ງພັນດີ.
• ຕົ້ນຕໍ
• ມີດຕັດກິ່ງພັນ.
• ເຊືອກຟາງ.
• ກາບໝາກພ້າວສັບລະອຽດ.
• ເຊືອກພັນກິ່ງ

ຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດ

ກ. ການກະກຽມຕົ້ນຕໍ: ຕົ້ນຕໍມີອາຍຸປະມານ 8-12 ເດືອນ ມີລະບົບຮາກທີ່ແຂງແຮງສົມບູນ ແລະ ເປັນຊະນິດດຽວ
ກັບກິ່ງພັນດີ, ນໍາຕົ້ນຕໍທີ່ຂຸດອອກຈາກໜານມາຕັດຮາກແກ້ວອອກໃຫ້ສັ້ນ ຫຼື ຍາວປະມານ 10 ຊັງຕີແມັດ. ຕັດຮາກ
ຝອຍອອກແລ້ວນຳໄປໃສ່ຖົງຢາງ. ຈາກນັ້ນ ນໍາກາບໝາກພ້າວມາໃສ່ຖົງຢາງຈົນເຕັມ ແລະ ນໍາເອົາຕົ້ນຕໍກໍ່ໃສ່ລົງ
ໄປແລ້ວໃຊ້ເຊືອກຟາງມັດໄວ້.
ຂ. ເລືອກກິ່ງພັນດີ ຄວນເລືອກເອົາຈາກຕົ້ນແມ່ພັນດີທີ່ແຂງແຮງ, ໄດ້ຮັບໝາກຜົນຫຼາຍ (ໄມ້ໃຫ້ໝາກ). ເປັນກິ່ງທີ່
ຮັບແສງສະຫວ່າງພຽງພໍ, ມີມູມອ່ຽງ 45 ອົງສາ, ກິ່ງບໍ່ອ່ອນ ແລະ ບໍ່ແກ່ເກີນໄປ.
ຄ. ໃຊ້ມີດປາດໄປຕາມລວງຍາວຂອງກິ່ງງ່າຂອງຕົ້ນໄມ້ຍາວປະມານ 5-8 ຊັງຕີແມັດ.
ງ. ຕົ້ນຕໍຍາວປະມານ 15-18 ຊັງຕີແມັດ. ນໍາຕົ້ນຕໍມາປາດຍາວສະຫຼຽງຂ້າງໜຶ່ງ ແລະ ປາດລັດທີ່ປາຍອີກດ້ານໜຶ່ງ
ຈ. ໃຊ້ເທບຄຽນອ້ອມຮອບບໍລິເວນປາກບາດໃຫ້ແໜ້ນ
ສ. ໃຊ້ມີດປາດລັດກ້ວາງປະມານ 1 ຊັງຕີແມັດ ແລ້ວລອກເອົາເປືອກອອກເພື່ອເປັນການຕັດທໍ່ລໍາລຽງອາຫານ
ຊ. ປະໄວ້ປະມານ 45 ວັນ ກ່ໍຈະເຫັນຮາກຂອງຕົ້ນຕໍນັ້ນອອກມາຈົນກວ່າຈະມີຮາກຫຼາຍ ແລ້ວຈິ່ງຕັດເອົາຕົ້ນໄມ້ດັ່ງ
ກ່າວນັ້ນມາຊຳໄດ້.

ການແຍກເຫງົ້າ Separate shoots

ການແຍກເຫງົ້າ Separate shoots

ການແຍກເຫງົ້າ

ການແຍກເຫງົ້າແມ່ນການແບ່ງເຫງົ້າຂອງຕົ້ນແມ່ພັນເດີມອອກເປັນ 2 ຕົ້ນຂື້ນໄປ ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ພືດມີຈຳນວນເພີ່ມຂື້ນ
ເປັນແບບທະວີຄູນ ແຕ່ລັກສະນະສາຍພັນຍັງຄາຍຄືຕົ້ນແມ່ນພັນເດີມ. ໂດຍມີຂັ້ນຕອນປະຕິບັດຕົວຈິງດັ່ງລຸ່ມນີ້.

ວັດສະດຸ ແລະ ອຸປະກອນ

• ຕົ້ນແມ່ພັນດີ
• ຄັດເຕີ ຫຼື ມີດຕັດ
• ສຽມ ຫຼື ຊວ້ານ
• ຖົງຢາງຂະໜາດ 4x7 ຫຼື 6x12
• ດິນປູກ (ດິນປູກ 1 ສ່ວນ, ຊາຍ 2 ສ່ວນ, ແກບ 1 ສ່ວນ)

ຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດ

ກ. ກຽມເບົ້າ ຫຼື ກະບະທີ່ມີພືດຕ້ອງການແຍກ, ວັດສະດຸປູກ ແລະ ເບົ້າ ຫຼື ກະບະ/ພາຖາດ.

ຂ. ເລືອກຕົ້ນແມ່ພັນທີ່ດີ ຕ້ອງເປັນສຸມທີ່ໃຫຍ່, ແໜ້ນ ແລະ ມີລັກສະນະແຂງແຮງທົນທານຕໍ່ກັບເຊື້ອພະຍາດ.

ຄ. ໃຊ້ຊວ້ານມື ຫຼື ຄັດເຕີຕັດແຍກພືດອອກເປັນສຸມໂດຍໃຫ້ຫນື່ງສຸມມີຫນື່ງໜໍ່ ຫຼື ສອງໜໍ່ຂື້ນໄປ.

ງ. ແລ້ວນໍາມາປູກໃສ່ໂຖ ຫຼື ຖົງຢາງໂດຍໃຫ້ວັດສະດຸປູກຖົມເຫງົ້າພຽງເລັກນ້ອຍ.

ຈ. ຈາກນັ້ນເອົາມາພັກໄວ້ໃນຕູ້ອົບ ຫຼື ເຮືອນຮົ່ມປະມານ 2-3 ເດືອນ ຈື່ງສາມາດນໍາໄປປູກໄດ້.

ການຕອນ ຫຼື ໂທມງ່າ (Layering)

ການຕອນ ຫຼື ໂທມງ່າ (Layering)

ການຕອນ ຫຼື ໂທມງ່າ

ການໂທມງ່າແມ່ນວິທີການເຮັດໃຫ້ກິ່ງ ຫຼື ລໍາຕົ້ນພືດ (ຕົ້ນແມ່ພັນດີ) ເກີດມີຮາກໃຫມ່ຂື້ນ. ໃຫ້ກິ່ງພັນທີ່ໄດ້ມີລັກສະນະສາຍພັນຄ້າຍຄືຕົ້ນແມ່ພັນເດີມທຸກປະການໂດຍມີຂັ້ນຕອນປະຕິບັດຕົວຈິງດັ່ງລຸ່ມນີ້.

ວັດສະດຸ ແລະ ອຸປະກອນ

• ກິ່ງພັນດີ.
• ມີດຕັດກິ່ງພັນ.
• ມີດໂທມງ່າ.
• ຖົງຢາງຂະໜາດ 4x6 ນິ້ວ.
• ເຊືອກຟາງ.
• ກາບໝາກພ້າວສັບລະອຽດ.

ຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດ

ກ. ກຽມວັດສະດຸເຊັ່ນ ນໍາເອົາກາບພ້າວທີ່ບົດມາຕົ້ມນໍ້າປະມານ 4-6 ຊົ່ວໂມງ ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍ່ນໍາມາໃສ່ຖົງຢາງພລາສ໌ຕິກຂະໜາດ 4x6 ນິ້ວ ແລ້ວມັດເປັນຖົງປະໄວ້.

ຂ. ຄັດເລືອກງ່າທີ່ບໍ່ນ້ອຍ ຫຼື ໃຫຍ່ເກີນໄປເຊິ່ງມີອາຍຸປະມານ 6-12 ເດືອນ ຫຼື ເຮົາສາມາດສັງເກດເບິ່ງງ່າທີ່ມີສີຂາວອົມເທົາ, ເປັນງ່າທີ່ໄດ້ຮັບແສງສະຫວ່າງ ແລະ ມີມູມ 45 ອົງສາ.

ຄ. ປາດງ່າຢູ່ບໍລິເວນກ້ອງຂໍ້ (node) ຫຼື ກ້ອງຂໍ້ລົງມາປະມານ ½ -1 ຊັງຕີແມັດ ໂດຍປາດ 2 ຮອຍຫ່າງກັນ2,5 ຊັງຕີແມັດ ຫຼື ເທົ່າກັບເສັ້ນວົງຮອບຂອງງ່າທີ່ຈະຕອນແລ້ວລອກເປືອກອອກລະວັງຢ່າປາດເລິກກາຍເນື້ອເຍື່ອເພາະເຮັດໃຫ້ງ່າຕາຍໄດ້.

ງ. ຂູດເນື້ອເຍື່ອ (cambium) ອອກໃຫ້ໝົດ ເວລາຂູດໃຫ້ຂູດຈາກເທິງລົງມາທາງລຸ່ມຢ່າຂູດສະຫຼັບກັນ.

ຈ. ຖ້າເປັນໄມ້ມີຢາງຫຼັງຂູດເນື້ອເຍື່ອອອກແລ້ວປະໄວ້ 3-7 ວັນ ເພື່ອໃຫ້ນໍ້າຢາງແຫ້ງ.

ສ. ຖ້າມີນໍ້າຢາຮໍໂມນເລັ່ງຮາກ ຄວນໃຊ້ຮໍໂມນທາຮອຍປາດເບື້ອງເທິງ.

ຊ. ນໍາເອົາຖົງກາບພ້າວທີ່ກຽມໄວ້ມາປາດແລ້ວ ບີບນໍ້າອອກມັດຫຸ້ມປາກບາດຫັຼງຈາກນັ້ນມັດດ້ວຍເຊືອກສອງສົ້ນໃຫ້ແໜ້ນພໍສົມຄວນ.

ຍ. ຈາກນັ້ນ 2 ອາທິດແລ້ວກວດເຊັກເບິ່ງເມື່ອໄດ້ປະມານຫນື່ງ ຫຼື ສອງເດືອນກໍ່ຈະເຫັນຮາກສີຂາວອອກມາຢູ່ຕາມຖົງກາບພ້າວ.

ການຕອນ ຫຼື ໂທມງ່າ (Layering)

ການປັກຊໍາ [Cuttings]

ການປັກຊໍາແມ່ນການນໍາເອົາພາກສ່ວນຕ່າງໆຂອງພືດທີ່ສາມາດຂະຫຍາຍພັນໄດ້ເຊັ່ນ: ລໍາຕົ້ນ ຫຼື ຍອດ, ໃບ, ຮາກ.ນຳມາຕັດ ແລະ ປັກຊຳໄວ້ໃນວັດສະດຸປູກທີ່ກຽມໄວ້. ເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຕົ້ນພືດໃຫມ່ຈາກພາກສ່ວນພືດທີ່ນຳມາປັກຊຳ.ໂດຍມີຂັ້ນຕອນປະຕິບັດຕົວຈິງດັ່ງລຸ່ມນີ້:

ວັດສະດຸ ແລະ ອຸປະກອນ

• ກິ່ງພັນດີ.
• ມີດຕັດກິ່ງພັນ.
• ຖົງຢາງໃສ່ກິ່ງພັນ ແລະ ປົກຄຸມພາຖາດ.
• ພາສະນະຕ່າງໆ ຫຼື ກະໂຖ.
• ວັດສະດຸປູກ (ດິນປູກ 1 ສ່ວນ, ຊາຍ 2 ສ່ວນ, ແກບ 1 ສ່ວນ).
• ນໍ້າຢາເລັ່ງຮາກ.
• ໄມ້ຈີ້ມຂຸມທີ່ຈະປູກ.

ຂັ້ນຕອນການປັກຊຳ

ກ. ຄັດເລືອກກິ່ງພັນຈາກຕົ້ນແມ່ພັນດີ ແລະ ມີອາຍຸຢ່າງໜ້ອຍປະມານ 6-12 ເດືອນ ຂຶ້ນໄປ ທີ່ມີຍອດ ຫຼື ກິ່ງທີ ່

ແຂງແຮງສົມບູນບໍ່ມີພະຍາດ ແລະ ແມງໄມ້, ກິ່ງພັນຕ້ອງບໍ່ອ່ອນ ຫຼື ບໍ່ແກ່ເກີນໄປ ແລະ ເປັນງ່າທີ່ໄດ້ຮັບແສງສະ

ຫວ່າງຢ່າງພຽງພໍ.

ຂ. ໃຊ້ຄັດເຕີຕັດເອົາສ່ວນປາຍຍອດ ຫຼື ລຳຕົ້ນ, ປະມານ 10-20 ຊັງຕີແມັດ, ເຊິ່ງມີ 3-4 ຕາ, ການຕັດຄວນໃຫ້

ມີປາຍເຈີ້ຍເປັນມູມ 45 ອົງສາ, ສ່ວນໃບໃຫ້ເຫຼືອພຽງ 1-2 ໃບເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການຄາຍນໍ້າຂອງພືດ.

ຄ. ນໍາກິ່ງພັນດີທີ່ຕັດມາຈຸ່ມ ຫຼື ແຊ່ ໃນນໍ້າຢາເລັ່ງຮາກປະມານ 15 ນາທີ. ແຕ່ຖ້າບໍ່ມີນໍ້າຢາເລັ່ງຮາກກ່ໍສາມາດປັກ

ຊຳໄດ້ຜົນຄືກັນ (ບາງຊະນິດກໍ່ບໍ່ໄດ້ຜົນ).

ງ. ນຳກິ່ງພັນດີທີ່ແຊ່ນໍ້າຢາເລັ່ງຮາກແລ້ວມາປັກຊຳໃນເບົ້າ, ກະບະ ຫຼື ໃນໜານ ໃຫ້ເລິກປະມານ 5-8 ຊັງຕີແມັດ.

(ເວລາປັກຊໍາທີ່ດີຄວນເຮັດໃນຕອນເຊົ້າ ຫຼື ຕອນແລງ).

ຊີວະນາໆພັນ ຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ

ຊີວະນາໆພັນ ຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ

ຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງຖິ່ນອາໃສ

ຢູ່ໃນ ສປປລາວ ມີຖິ່ນອາໃສ ທີ່ມີຄວາມສຳຄັນຕໍ່ການອະນຸລັກ ໃນລະດັບສາກົນ ລວມທັງໝົດ 7 ເຂດ ຄື:

• ·         ເຂດປ່າດົງດິບ ຕາມບໍລິເວນ ແລະ ຕີນສາຍພູຫຼວງ.
• ·         ເຂດປ່າພູຫີນປູນ ໃນພາກກາງອິນດູຈີນ.
• ·         ເຂດປ່າໂຄກ ໃນເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງ.
• ·         ເຂດພູພຽງບໍລະເວນ.
• ·         ເຂດພູສູງ ທາງພາກເໜືອ.
• ·         ເຂດສາຍແມ່ນ້ຳຂອງ.
• ·          ເຂດແມ່ນ້ຳ ແລະ ຫ້ວຍນ້ຳ ອື່ນໆ.

ຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊະນິດພັນ

ສປປ ລາວ ອຸດົມສົມບູນ ໄປດ້ວຍ ບັນດາຊະນິດພັນ ທີ່ສາມາດຈັດລະດັບ ໃຫ້ເປັນຊະນິດພັນສະເພາະຖິ່ນ

ແລະ ມີຄວາມເປັນເອກະລັກ ທາງນິເວດວິທະຍາສູງ ເຊັ່ນ: ມີ ພືດປະມານ 8.100 ຊະນິດ, ສັດເລືອຄານ ແລະ ສັດ

ເຄິ່ງບົກເຄິ່ງນ້ຳ 166 ຊະນິດ, ນົກ 700 ຊະນິດ ແລະ ສັດລ້ຽງລູກດ້ວຍນ້ຳນົມປະມານ 100 ຊະນິດ. ສະເພາະ ຢູ່

ເຂດປ່າສະຫງວນ ນາກາຍ-ນ້ຳເທີນ ຕາມການສຶກສາຕົວຈິງ ມີ ນົກຫຼາຍກວ່າ 430 ຊະນິດ, ຊຶ່ງເທົ່າກັບ 1/25 ຂອງ

ຊະນິດນົກທັງໝົດ ຢູ່ໃນໂລກ ແລະ ຫຼາຍກວ່າເຄິ່ງໜຶ່ງຂອງຈຳນວນຊະນິດນົກທັງໝົດນີ້ ແມ່ນອາໃສຢູ່ເຂດຕອນລຸ່ມ

ຂອງອ່າງແມ່ນ້ຳຂອງ. ນອກຈາກນັ້ນແລ້ວ ຍັງໄດ້ພົບປາ ຈຳນວນ 87 ຕະກຸນ ທີ່ເປັນທີ່ຮັບຮູ້ດີ ຢູ່ໃນພາກພື້ນອິນດູ

ຈີນ, ໃນນັ້ນມີ 74 ຕະກຸນ ໄດ້ຖືກພົບເຫັນ ຢູ່ໃນທະວີບອາຟຼິກກາ ແລະ 60 ຕະກຸນ ພົບເຫັນຢູ່ໃນອາເມຣິກາໃຕ້.

ຄວາມຫຼາກຫຼາຍ ທາງດ້ານວັດທະນະທຳ

ສປປ ລາວ ມີຫຼາຍເຜົ່າຊົນແຕກຕ່າງກັນ, ໃນນັ້ນລວມທັງ ທາງດ້ານຈຳນວນຂອງເຜົ່າຊົນ ແລະ ທາງດ້ານ

ການຈັດແບ່ງພາສາຂອງເຂົາເຈົ້າ. ໄດ້ມີການຈຳແນກວ່າ ມີ ພາສາເວົ້າ ຫຼາຍກວ່າ 230 ພາສາ ທີ່ຂຶ້ນກັບ 4 ໝວດ

ພາສາຕົ້ນຕໍ. ດັ່ງນັ້ນ, ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ ສປປ ລາວ ເປັນປະເທດໜຶ່ງ ທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານວັດທະນະທຳ ແລະ

ເຜົ່າຊົນ. ຄວາມຫຼາກຫຼາຍນີ້ ສ່ວນໃຫຍ່ ແມ່ນ ປະກົດມີ ຢູ່ໃນເຂດພູດອຍ ຫ່າງໄກສອກຫຼີກ, ໂດຍສະເພາະ ຢູ່ໃນ

ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດ.

ເຕັກ​ນິກ​ການ​ປູກ​ມັນ​ຕົ້ນ [cassava]

1. ມັນຕົ້ນ

ມັນຕົ້ນເປັນພືດເສດຖະກິດ ຊະນິດຫນື່ງທີ່ກໍາລັງ ແຜ່ຫລາຍໃນປະເທດລາວ ຊື່ງທາງໂຄງການລຸູ່ມ ເຂືູ່ອນ ແລະ ເຮືອນຈັກ ໂດຍສະເພາະແມູ່ນໜູ່ວຍ ງານຟືົ້ນຟູຊີວິດການເປັນຢູູ່ ໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກິດຈະກາຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມການປູກມັນຕົ້ນຂັ້ນຢູູ່ໃນບົ້ານເປົ້າໝາຍ ຂອງໂຄງການເຊັ່ນ: ເມືອງໄຊບູລີ ແຂວງ ສະຫັວນນະເຂດ, ເມືອງໜອງບົກ, ເມືອງຍົມມະລາດ ແລະ ເມືອງມະຫາໄຊ, ຊື່ງມີເງື່ອນໄຂ ແລະທ່າແຮງດັ່ງນີ້: ມີເນື້ອທີ່ປູກເໝາະສົມ ມີໂຮງງານຜະລິດແປ້ງມັນຕົ້ນທີ່ບ້ານບົງເບົາ ເມືອງຍົມມະລາດ ແຂວງຄໍາມ່ວນ. ທີ່ຮັບຊື້ຜົນຜະລິດມັນຕົ້ນຈາກຊາວບ້ານ.

2. ການຄັດເລືອກແນວພັນ​ມັນ​ຕົ້ນ

ເນື່ອງຈາກມັນຕົ້ນແມ່ນມີຫລາຍພັນເຊັູ່ນ: ພັນກະເສດສາດ 50, ພັນລະຍອງ 90, ພັນລະຍອງ 5 ແລະ ພັນເກັດມັງກອນ ເພືູ່ອໃຫົ້ແທດເໝາະກັບສະພາບດິນ ມັນຕົ້ນຈະໄດ້​ຜົນຜະລິດສູງ ພ້ອມທັງໃຫ້ທາດແປ້ງ ສູງອີກດ້ວຍ, ຊື່ງທູ່ອນພັນທີູ່ດີ ຄວນມີອາຍຸລະຫວ່າງ 11-12 ເດືອນ, ເລືອກທູ່ອນທີູ່ມີສີນໍ້າຕານ ແລະ ບໍ່ຄວນເກັບທ່ອນພັນໄວ້ເກີນ 15 ວັນ, ຖ້າຈໍາເປັນແມ່ນໃຫ້ ຊັນເປັນທ່ອນ ໂດຍໃຫ້ສ ົ້ນໜໜື່ງຕິດກັບດິນ ຈະສາມາດ ເກັບໄວົ້ເຖິງ 2 ເດືອນ, ການຕັດທູ່ອນພັນເພືູ່ອນ າໄປ ປູກ ມີຄວາມຍາວປະມານ 25-30 ຊັງຕີແມັດ.

3. ລະດູການປູກທີູ່ເໝາະສົມ

ການປູກມັນຕ ົ້ນໃນບ້ານເຮົາແມ່ນຍັງຕ້ອງອາໃສນ້ຳຝົນເປັນຫລັກ ການປູກສາມາດເລືອກປູກໄດ້ໃນ ຊ່ວງປາຍລະດູຝົນເດືອນພະຈິກ(11) ຫາ ມັງກອນ(1) ຫລື ສາມາດປູກ ໄດ້ຊ່ວງຕ ົ້ນລະດູຝົນ ເດືອນກຸມພາ (2) ຫາ ເມສາ(4)

4. ການກະກຽມດິນປູກ

ຄວນມີການໄຖດິນໃຫ້ເລິກ ແລະ ຄາດດິນໃຫ້ລະອຽດເພື່ອເປັນການກໍາຈັດ​ວັດ​ສະ​ພືດ ອອກ​ຈາກ​ພື້ນ​ທີ່ ທີ່​ຈະ​ທຳ​ການ​ປູກ ແລະ ເຮັດໃຫ້ດິນສາມາດເກັບຄວາມຊຸ່ມໄວ້ໄດ້ ຊື່ງຈະຊ່ວຍໃຫ້ທ່ອນພັນຈັບກັບເມັດດິນໄດ້ດີແລ້ວຈະເຮັດໃຫົ້ການແຕກໜໍ່ໄດ້ດີຂື້ນອີກດ້ວຍ

ເນື່ອງຈາກພື້ນທີ່ປູກແຕ່ລະບ່ອນມີຄວາມອຸດົມສົມບູນແຕກຕ່າງກັນ ໄລຍະປູກລະຫວ່າງແຖວຫາຕົ້ນ 1ແມັດ X 1ແມັດ, ແມັດ X 1.20 ແມັດ, 0.8ແມັດ X 1.20ແມັດ ແລະ 0.8ແມັດ X 0.8ແມັດ, ຂື້ນກັບຄວາມເໝາະສົມ. ການປູກແມ່ນໃຫ້ປັກທ່ອນພັນລົງທາງຕັ້ງ ຫລື ອຽງໜ້ອຍໜື່ງ ໂດຍປັກໃຫ້ເລິກ 10 ຊັງຕີແມັດ.

5. ການບົວລະບັດຮັກສາ

ການເສຍຫຍ້າໃນຊ່ວງ1-4ເດືອນ ຫລື ຖ້າພື້ນ ທີ່ປູກຫາກມີຫຍ້າຫລາຍ ຄວນເສຍຫຍ້າຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ລວມທັງການໃສ່ປຸ່ຍຖ້າ ມີຄວາມຈໍາເປັນເຊັ່ນ: ສູດ 15-15-15 ໃນອັດຕາ 50 ກລ/ໄລ່ ໂດຍຂຸດຂຸມ ຫ່າງຈາກຕົ້ນປະມານ 20-30 ຊັງຕີແມັດ ແລ້ວເອົາດິນຖົມ.

6. ການເກັບກ່ຽວ ຫລືການຂຸດຫົວມັນຕົ້ນ

ຫລັງຈາກປູກມັນຕົ້ນໄດ້ປະມານ 11-12 ເດືອນ ແມ່ນມີຄວາມເໝາະສົມໃນການເກັບກູ້, ຕົ້ນຫນື່ງຈະໄດ້ປະມານ 5 ຫາ 10 ກິໂລ ແລະ ກ່ອນຈະຂຸດຫົວມັນຕົ້ນ ຄວນຕັດລຳອອກກ່ອນເພື່ອສະດວກ ໃນການຂຸດພ້ອມທັງເປັນການຄັດເລືອກທ່ອນພັນໄວ້ອີກດົ້ວຍ.

7. ການເຮັດມັນຕົ້ນແຫ້ງ

ຫລັງຈາກຂຸດມັນຕົ້ນມາແລົ້ວ ແມ່ນນໍາໃຊ້ພ້າທີ່ຄົມສັບເປັນປ່ຽງ ບາງໆ ຫລື ຖ້າມີເຄື່ອງຈັກຊອຍຍິ່ງເປັນການດີ ເພາະຈະຊ່ວຍປະຢັດເວລາຂອງຄອບຄົວໄດ້ເພາະການເຮັດມັນຕົ້ນແຫ້ງແມ່ນໃຊ້ເວລາຫລາຍໃນການສັບ ແລະ ນໍາມັນຕົ້ນໄປຕາກ ແດດ 3-5 ມື້, ຈົນ ສັງເກດເຫັນມັນແຫ້ງ ຫລື ທົດສອບດ້ວຍວິທີການຈັບເບິ່ງ ຈະເຫັນວ່າ ມັນຕົ້ນທີ່ແຫ້ງດີຈະມີແປ້ງຕິດມື ແລ້ວຫັກເບິ່ງຈະມີສຽງດັງເປາະ ຫລື ເຄາະມີສຽງດັ່ງປິ່ງໆ ຫລື ມີເຄື່ອງແທກຍິ່ງດີຈື່ງບັນຈຸລົງຖົງທີ່ກຽມໄວ້.

ການເກັບມັນຕົ້ນທີ່ແຫ້ງແລ້ວຄວນເກັບໃນບ່ອນຮົ່ມ ບໍ່ຖືກ​ຝົນ ແລະ ບໍ່ໃຫ້ວາງຖົງມັນຕິດກັບພື້ນດິນ ໂດຍກົງເພາະຄວາມຊຸູ່ມ ໃນດິນ ລະເຫີຍອາຍນ້ຳຂື້ນມາ ແລ້ວຈະເຮັດໃຫ້ຖົງ ແລະ ມັນຕົນແຫ້ງມີຄວາມຊຸູ່ມ ຫລື ອາດຈະເຮັດໃຫ້ເນົ່າໄດ້